Wysoki cholesterol
Cholesterol dobry i zły – norma, objawy i dieta
Cholesterol jest związkiem organicznym, niezbędnym do funkcjonowania organizmu. Bierze udział w syntezie witamin i hormonów. Dzieli się go na cholesterol HDL – czyli tzw. cholesterol zły oraz cholesterol LDL nazywany dobrym cholesterolem. Jaka jest wiec norma cholesterolu?
Cholesterol HDL
Cholesterol HDL, inaczej dobry cholesterol korzystnie wpływa na funkcjonowanie organizmu. Produkowany jest przez wszystkie komórki. Odpowiedzialny jest za usuwanie złego cholesterolu ze ścian naczyń, zapobiegając tym samym miażdżycy. Zbędny cholesterol LDL transportowany jest do wątroby i tam metabolizowany.
Cholesterol LDL
Cholesterol LDL nazywany jest złym cholesterolem, gdyż nadmiar powoduje odkładanie się go w naczyniach w postaci blaszki miażdżycowej, która utrudnia przepływ krwi. Może to prowadzić do:
Cholesterol LDL trafia do organizmu wraz z pożywieniem, dlatego niezbędna jest prawidłowa dieta, a także regularne badania okresowe.
Cholesterol całkowity
Cholesterol całkowity jest sumą cholesterolu HDL i LDL. Dobry cholesterol stanowi około 20-35%, natomiast zły około 50-75%. Dlatego też cholesterol całkowity podwyższony powinien być sygnałem alarmowym, jednak nie od razu musi oznaczać miażdżycę.
Wskazaniem do kontroli cholesterolu całkowitego jest:
- Choroba wieńcowa lub jej podejrzenie
- hipercholesterolemia
- Kontrola leczenia obniżającego poziom tłuszczu w organizmie
Wysoki cholesterol – objawy
Podwyższony cholesterol najczęściej nie daje żadnych objawów, jednak warto kontrolować jego poziom w przypadku:
- Bólu nóg
- Szybkim męczeniu
- Nadwagi i otyłości
Znacznie podwyższony poziom cholesterolu może powodować chorobę wieńcową, która objawia się:
- Bólem w klatce piersiowej
- Kołataniem serca
- Zawrotami głowy
- Dusznością
Cholesterol – badanie
Poziom cholesterolu określany jest w badaniu biochemicznym krwi. Próbka krwi pobierana jest z żyły łokciowej, a pacjent nie powinien spożywać pokarmów i płynów przez około 10 godzin przed badaniem. Należy także poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, gdyż mogą wpłynąć na wynik badania.
Na podstawie osocza badany jest poziom dobrego i złego cholesterolu. Ponadto często określana jest także wysokość trójglicerydów. Na podstawie tych wyników tworzony jest lipidogram, który wskazuje na ryzyko wystąpienia miażdżycy bądź choroby wieńcowej.
Cholesterol – norma
Poziom zarówno dobrego, jak i złego cholesterolu powinien mieścić w określonych normach. Cholesterol HDL ze względu na swoje dobroczynne działanie najlepiej gdy dosięga górnej granicy normy. Natomiast pożądany poziom LDL jest jak najniższy.
Norma dobrego cholesterolu HDL:
- Mężczyźni 35-70 mg/dl (0,9-1,8 mmol/l),
- Kobiety 40-80 mg/dl (1,0-2,1 mmol/l),
Norma złego cholesterolu LDL:
- Cholesterol w normie: < 135 mg/dl (< 3,5 mmol/l),
- Podwyższony cholesterol: 135-155 mg/dl (3,5-4,0 mmol/l),
- Wysoki cholesterol: > 155 mg/dl (> 4,0 mmol/l).
Norma całkowitego cholesterolu:
- Cholesterol w normie: 150 - 200 mg/dl (3,9 - 5,2 mmol/l.)
- Podwyższony cholesterol 200 - 250 mg/dl (5,2-6,5 mmol/l)
- Wysoki cholesterol 250 mg/dl (6,5 mmol/l)
Wyniki wskazujące wysoki poziom cholesterolu są niebezpieczne dla zdrowia. Należy niezwłocznie skonsultować się ze specjalistą i wdrożyć odpowiednie leczenie. Niezbędna będzie także zmiana stylu życia i diety.
Cholesterol – jak obniżyć?
Im niższe wartości cholesterolu LDL tym lepiej, jak więc go obniżyć? Należy przede wszystkim:
- Rzucić palenie
- Unikać alkoholu
- Żyć aktywnie
- Wprowadzić dietę niskotłuszczową
- Ograniczyć stres
Cholesterol – dieta
Odpowiednia dieta jest podstawowym narzędziem walki gdy wyniki badań wskazują wysoki cholesterol. W takim przypadku warto skorzystać z porady dietetyka.
Najważniejsze by ograniczyć:
- Tłuszcze zwierzęce
- Jajka
- Tłuste przetwory mleczne jak np. masło
- Podroby i tłuste mięsa
Warto natomiast wprowadzić do jadłospisu większe ilości:
- Tłuszczy roślinnych
- Ryb
- Warzyw
- Owoców
- Produktów pełnoziarnistych