Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠

Badania ALAT - norma i wyniki badania aminotransferazy alaninowej

ALAT jest enzymem, który występuje głównie w komórkach wątroby, dlatego oznaczenie jego poziomu jest niezbędne nawet przy rutynowych badaniach. Najczęściej normy są przekroczone przy wirusowym zapaleniu wątroby, zatruciu i uszkodzeniach wątroby, marskości, zapaleniu dróg żółciowych i chorobie nowotworowej wątroby.
Proba krwi do badania poziomu ALAT
Źródło: 123RF
Spis treści

Co to jest aminotransferaza alaninowa - ALAT?

ALAT (inaczej ALT, GPT, SGPT) to aminotransferaza alaninowa - enzym wewnątrzkomórkowym, który najczęściej występuje w wątrobie, a nieco rzadziej w mięśniach szkieletowych, mięśniu sercowym i nerkach. W zdrowym organizmie w surowicy krwi widać jedynie jego śladowe ilości.

Gdy praca wątroby zostaje w jakiś sposób zaburzona, aminotransferaza alaninowa uwalnia się do krwi i w badaniu widać jej podwyższony poziom. 

Wykaże to proste badanie krwi, do którego nie trzeba się szczególnie przygotowywać (wystarczy wykonać je rano i być na czczo). Przyczyny tych uszkodzeń trzeba szukać rozszerzając diagnostykę. 

Reklama

Wskazania do badania poziomu ALAT - kiedy trzeba je zrobić?

Przy każdym podejrzeniu uszkodzenia wątroby trzeba wykonać badanie ALAT. Pacjenta powinno zaniepokoić i skłonić do konsultacji z lekarzem każde zażółcenie skóry oraz błon śluzowych, które może wskazywać na upośledzonego metabolizmu bilirubiny. Inne niepokojące objawy to:

  • osłabienie,
  • utrata apetytu,
  • kurcze mięśni,
  • wzdęcia,
  • bóle brzucha po prawej stronie, pod żebrem,
  • nudności i wymioty,
  • częste krwawienie z nosa i dziąseł,
  • u panów: utrata owłosienia pod pachami i w okolicy łona, utrata libido, impotencja oraz ginekomastia,
  • u pań: zaburzenia miesiączkowania, utrata miesiączki, bezpłodność.

Lekarz może zlecić badanie ALAT także osobom z podejrzeniem wirusowego zapalenia wątroby, pacjentom zażywającym na stałe leki, które mogą uszkodzić wątrobę (np. tabletki antykoncepcyjne), cukrzykom, osobom otyłym i nadużywającym alkoholu.

Reklama

Norma ALAT - co oznacza niski lub wysoki poziom?

Norma poziomu aminotransferazy alaninowej w surowicy krwi wynosi 5-40 U/I. Gdy wartość ta jest znacznie przekroczona lekarz może podejrzewać, że u pacjenta doszło do zablokowania wydzielania lub przepływu żółci produkowanej przez wątrobę.

Dzieje się tak najczęściej przy kamicy przewodu żółciowego, marskości żółciowej wątroby, nowotworach, torbielach, wirusowemu zapaleniu wątroby, sepsie.

Podwyższony poziom enzymu ALAT może pojawić się również w drugim tygodniu mononukleozy zakaźnej, przy zapaleniu trzustki, toksycznym uszkodzeniu wątroby (np. grzybami lub chemikaliami), przy niewydolności krążenia.

Poziom ALAT (łącznie ze wzrostem AST) może wzrosną również przy:

  • martwicy mięśnia sercowego, np. po zawałach i zabiegach kardiochirurgicznych
  • uszkodzeniach mięśni szkieletowych
  • intensywnym wysiłku fizycznym, np. treningu siłowym
  • stosowaniu niektórych leków psychotropowych
  • stosowaniu niektórych leków obniżających stężenie cholesterolu
  • w ciąży
  • pierwotnym niedoborze karnityny

Podwyższone ALAT we krwi występuje również u noworodków i może się w sposób prawidłowy wahać nawet od 40 do 200 U/l. Pamiętajmy jednak, że każde wyniki badań, nie tylko u najmłodszych zawsze należy konsultować ze specjalistą.

Reklama

Badania ALAT i AST - porównanie i interpretacja wyników

Dla określenia jakie choroby spowodowały uszkodzenie komórek wykonuje się oprócz badania ALAT także badanie AST.

Dla lekarza ważne są nie tylko samodzielne wartości tych enzymów, ale wiele o zdrowiu pacjenta mówi także stosunek aktywności AST do ALAT (to tzw. wskaźnik Ritisa).

W większości chorób wątroby aktywność ALAT jest wyższa niż AST, a stosunek AST do ALAT jest niski. Wskaźnik AST/ALAT jest zazwyczaj wysoki, gdy mamy do czynienia z:

  • alkoholowym zapaleniem wątroby
  • marskością wątroby
  • ostrym zapaleniem lub uszkodzeniem wątroby spowodowanym zamknięciem odpływu żółci

Jeżeli stosunek AST do ALAT wynosi poniżej 1, a sam ALAT jest podwyższony trzykrotnie, u pacjenta podejrzewa się:

  • przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C
  • ostre WZW A-E,
  • stłuszczenie wątroby
  • hemochromatozę
  • uszkodzenie polekowe wątroby lub toksyczne wątroby
  • autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
  • chorobę Wilsona

Jeżeli stosunek AST do ALAT wynosi powyżej 1, a sam ALAT jest podwyższony pięciokrotnie, u pacjenta podejrzewa się:

  • alkoholową chorobę wątroby
  • marskość wątroby
  • hemolizę
  • zawał serca
  • miopatię
  • choroby tarczycy
  • wysiłek fizyczny

Zazwyczaj przy diagnozowaniu chorób wątroby oprócz ALAT i AST wykonuje się dodatkowo badanie poziomu bilirubiny, fosfatazy alkalicznej i dehydrogenazy mleczanowej.

Czytaj również
Joanna Barczykowska-Tchorzewska
Artykuł napisany przez
Joanna Barczykowska-Tchorzewska
Od początku związana z dziennikarstwem medycznym. Autorka licznych wywiadów, artykułów oraz reportaży poświęconych zdrowiu i medycynie. Wyróżniona w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2015 przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia. W latach 2009-2010 związana z Gazetą Wyborczą, od 2010 do 2015 roku odpowiadała za dział zdrowie w serwisach i dzienniku „Polska The Times. Dziennik Łódzki”. Od 2016 roku związana z Medme.pl, jako redaktor naczelna portalu i wiceprezes spółki Pharma Partner.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Wątroba i pęcherzyk żółciowy
Motylica wątrobowa: objawy, leczenie. Jak można się zarazić?
Pomiar motylicy wątrobowej
Stłuszczenie wątroby - dieta, leczenie, objawy i przyczyny
Wątroba człowieka
Wirusowe zapalenie wątroby typu C - objawy, leczenie
Badanie przy chorobach wątroby
Podobne artykuły
Chirurdzy w trakcie operacji
Polip na woreczku żółciowym: objawy i leczenie. Jaka dieta?
Chora wątroba
Marskość wątroby - objawy i przyczyny. Jakie są sposoby terapii?
Kobieta trzymająca się za brzuch w miejscu, gdzie leży wątroba
Oczyszczanie wątroby - dieta, domowe sposoby i suplementy
W przebiegu wirusowego zapalenia wątroby dziecko może odczuwać bóle brzucha
Powiększona wątroba u dziecka – przyczyny, objawy
Objawy żółtaczki mechanicznej
Żółtaczka mechaniczna: objawy, przyczyny, leczenie. Ile trwa?

Reklama


Jak często robić regenerację włosów?
Sprawdź!