Najzdrowsze miejsce w internecie

Biegunka u dzieci - wszystko, co musisz wiedzieć. Jakie leki stosować, po jakie domowe sposoby sięgnąć, kiedy zgłosić rozwolnienie u dziecka do lekarza

Biegunka u dziecka prowadzić może do bardzo silnego odwodnienia. Jeśli poziom płynów nie zostanie uzupełniony, może dojść do poważnych powikłań zdrowotnych. Tym samym zwykła woda niezmiennie od dziesięcioleci jest najważniejszym lekiem na biegunkę u dzieci, zarówno w domu, jak i w warunkach szpitalnych.
Dziecko siedzi na nocniku
Źródło:123RF
W skrócie
  • Biegunka jest częstą dolegliwością u małych dzieci. Występuje nawet u połowy wszystkich maluchów, a średnia roczna liczba epizodów wynosi 0,5-1,9 na dziecko.
  • Dzieci, zwłaszcza te poniżej pierwszego roku życia, są w grupie podwyższonego ryzyka niebezpiecznego odwodnienia z powodu biegunki.
  • Aby zapobiec odwodnieniu dziecka podczas biegunki, rodzice powinni podawać maluchowi niegazowaną wodę mineralną lub źródlaną. W razie potrzeby powinni również zadbać o uzupełnienie elektrolitów dostępnych w aptekach.
SPRAWDŹ TEŻ: Zespół jelita nadwrażliwego - co to jest?
Spis treści

Biegunka u dziecka

Biegunka u dziecka to częsta dolegliwość u najmłodszych. Przynajmniej raz w okresie wczesnodziecięcym (do 3. roku życia) cierpi na nią zdecydowana większość maluchów. Statystycznie na jedno dziecko przypada 0,5 do 1,9 ataków ostrej biegunki rocznie. Zachorowania mają charakter zarówno wirusowy (w tym przypadku do głównych winowajców należą rotawirusy, norowirusy i adenowirusy), jak i bakteryjny (campylobacetr, salmonella, shigella i inne). Zdecydowanie rzadziej czynnikiem sprawczym są pasożyty, a także m.in. patologiczne reakcje typu lękowego (nerwica). 

Biegunka u dziecka może przybierać postać:

  • ostrą – trwa do 14 dni, z czego dolegliwości stricte żołądkowo-jelitowe najczęściej utrzymują się nie dłużej niż 3-4 dni,
  • przewlekłą, trwa powyżej 14 dni.

Czym grozi biegunka u rocznego dziecka?

Wedle wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia, pod pojęciem biegunki rozumiemy oddawanie stolca częściej niż 3 razy na dobę, lub takie jednorazowe wyróżnienie, którego masa przekracza 200 g. Biegunką nazywamy też każde wypróżnienie o charakterze wodnistym. 

O ile u osób dorosłych tego typu przypadłość jest co najwyżej nieprzyjemna, o tyle u małego, na przykład rocznego dziecka biegunka stanowi potencjalnie śmiertelne zagrożenie, jest bowiem przyczyną gwałtownego odwodnienia. Dość powiedzieć, że powikłania po biegunce są na świecie drugą (po zapaleniu płuc) przyczyną śmierci dzieci poniżej 5 roku życia, a także jedną z podstawowych przyczyn hospitalizacji maluchów. 

Biegunka i gorączka u dziecka

Biegunka, w szczególności, jeśli powodowana jest zakażeniem wirusowym lub bakteryjnym, wiązać się może z występowaniem całej palety objawów innego typu. Należą do nich między innymi:

  • wysoka gorączka (do 40 stopni Celsjusza),
  • ból brzucha, nudności, wymioty, ulewanie,
  • rozdrażnienie, apatia, nerwowość,
  • brak apetytu, zaburzone łaknienie.

W przypadku biegunki u dziecka największym problemem nie są jednak same objawy, lecz niezwykle ograniczone możliwości ich łagodzenia za pomocą leków. O ile gorączkę można jeszcze zbijać farmakologicznie (dozwolone dla dzieci są ibuprofen oraz paracetamol), o tyle największy problem jest z samą defekacją i jej konsekwencjami.

Jak zatrzymać biegunkę u dziecka? Zalecane i zakazane leki

Co należy podać na biegunkę dla dzieci? Jeśli chodzi o leczenie farmakologiczne, odpowiedź brzmi: prawie nic. Wedle wytycznych organizacji European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition, wskazania dotyczące leków na biegunkę u dziecka brzmią następująco:

  • Loperamid: nie stosować, 
  • Bizmut: nie stosować rutynowo,
  • Antybiotyki – nie stosować, poza niektórymi przypadkami biegunek o podłożu bakteryjnym (Escherichia coli oraz Campylobacter– tak, Salmonella – nie),
  • Kwas foliowy: niezalecany, 
  • Glutamina: niezalecane,
  • Prebiotyki: niezalecane,
  • Cynk – nie ma dowodów na skuteczność stosowania,
  • Nitazoksanid – nie ma wystarczających dowodów skuteczności,
  • Smektyn dwuoktanościenny: można rozważyć uzupełniająco w terapii nawadniającej, 
  • Probiotyki - udowodniona skuteczność dla szczepów Lactobacillus GGSaccharomyces boulardii.

Pokazuje to, że lek na biegunkę u dziecka właściwie nie istnieje.

Co na biegunkę u dziecka? Domowe sposoby na biegunkę u dziecka

Jak zatrzymać biegunkę u dziecka? W przypadku większości schorzeń tak zwane domowe sposoby stanowią co najwyżej subtelne uzupełnienie leczenia farmakologicznego. W świetle tego, co zostało powiedziane powyżej, okazuje się jednak, że w sytuacji, gdy dziecko dopadnie biegunka, kluczowe będzie właśnie to, co jesteśmy sami w stanie zrobić w domu, bez sięgania po leki. 

Podstawową procedurą jest bowiem intensywne nawadnianie malucha, którego organizm jest osłabiony z powodu utraty dużej ilości płynów. Najlepiej sprawdzi się zwykła niegazowana woda mineralna lub źródlana, można też stosować przegotowaną (po ostudzeniu do temperatury pokojowej). Niezwykle ważne jest, by podawać dziecku wodę z dużą częstotliwością.

Leki na biegunkę u dzieci to nie wszystko. Pamiętaj o elektrolitach!

Pamiętajmy, że w czasie biegunki dochodzi nie tylko do utraty wody, ale też wypłukania cennych elektrolitów. W celu ich uzupełnienia, należy dziecku podać specjalne preparaty, dostępne w większości aptek. 

Uwaga: w niektórych przypadkach może być niezbędna hospitalizacja dziecka. Maluch powinien trafić do szpitala w sytuacji gdy:

  • wiek nie przekracza 2 miesięcy,
  • ilość stolców na dobę przekracza 8,
  • następuje ciężkie odwodnienie, powodujące utratę masy ciała o ponad 9 procent, 
  • pojawiają się nieustępujące wymioty,
  • pojawiają się zaburzenia neurologiczne.

W szpitalu dziecko również będzie leczone głównie za pomocą wody oraz elektrolitów, będą one jednak podawane w formie kroplówki, stan zdrowia niemowlęcia będzie zaś szczegółowo monitorowany. 

 

Czytaj również

Bibliografia

  • Anna Falszewska, Hanna Szajewska, Ostra biegunka infekcyjna u dzieci – co mówią aktualne dane? Zakażenia XXI wieku, 2018; 1(2) Mavipuro
  • Anna Rybak (opracowanie): Wytyczne postępowania w ostrej biegunce u dzieci – nowości i zmiany, Standardy medyczne/pediatria n 2008 n T. 5, na podstawie: Guarino A, Albano F, Ashkenazi S, Gendrel D, Hoekstra H, Shamir R, Szajewska H: European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition/European Society for Paediatrics Infectious Diseases Evidencebased Guidelines for the Management of Acute Gastroenteritis In Children In Europe. J Pediatr Gastroenterol Nutr, 2008,suppl. 2, 46
  • Czerwionka-Szaflarska, M., & Adamska, I. (2009). Ostra biegunka u dzieci-najnowsze wytyczne. In Forum Medycyny Rodzinnej (Vol. 3, No. 6, pp. 431-438).
  • Ołdak, E., Sulik, A., Rożkiewicz, D., & Al-Hwish, M. A. (2006). Ostre biegunki wirusowe u dzieci. Wiad. Lek, 59, 534-537.
  • Kasprzyk, K. (2011). Przyczyny biegunek u dzieci.
  • Buda, P., & Książyk, J. (2010). Ostra biegunka u dzieci. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 6(4), 275-282.
Piotr  Brzózka
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka
Dziennikarz, autor tysięcy publikacji o tematyce ekonomicznej, politycznej, społecznej oraz medycznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Parenting
Przeczytaj artykuł
Dziecko autystyczne - jak rozpoznać? Historia Mateusza
Mateusz dziecko z autyzmem
Przeczytaj artykuł
Ból ucha u dziecka - bez gorączki i przy katarze. Jak pomóc?
Wizyta dziecka u laryngologia
Przeczytaj artykuł
Zespół Aspergera - objawy, diagnoza, przyczyny i leczenie
Dziecko układające puzzle
Podobne artykuły
Dziecko z zapaleniem napletka
Zapalenie napletka u dziecka - domowe sposoby i leczenie
Ilustracja owsików w układzie pokarmowym
Wędrówki owsików, czyli jak można się nimi zarazić?
Rodzina zarażona owsikami od dziecka
Owsiki u przedszkolaka, a leczenie u całej rodziny. Dlaczego?
Owsik pod mikroskopem
Czego nie lubi owsik? Dieta i zasady odżywiania
Może to Cię zainteresuje
Owoce dzikiej róży
Olej z dzikiej róży - właściwości. Jak i na co stosować?
Zabieg operacyjnego przeszczepu trzustki
Przeszczep trzustki - czy jest możliwy i ile się czeka?
Widok kominów z fabryk zanieczyszczających powietrze
Zanieczyszczenia powietrza - źródła. Jaki wpływ na zdrowie?
Felinoterapeutka ze swoim kotem
Felinoterapia - czym jest terapia z kotem i komu może pomóc?
Sonda redakcyjna
Jak długo trwały kolki u Twojego dziecka?

Walcz z napięciem nerwowym! 🤬
Kliknij tutaj