Biegunka u dziecka
Biegunka u dziecka to częsta dolegliwość u najmłodszych. Przynajmniej raz w okresie wczesnodziecięcym (do 3. roku życia) cierpi na nią zdecydowana większość maluchów. Statystycznie na jedno dziecko przypada 0,5 do 1,9 ataków ostrej biegunki rocznie. Zachorowania mają charakter zarówno wirusowy (w tym przypadku do głównych winowajców należą rotawirusy, norowirusy i adenowirusy), jak i bakteryjny (campylobacetr, salmonella, shigella i inne). Zdecydowanie rzadziej czynnikiem sprawczym są pasożyty, a także m.in. patologiczne reakcje typu lękowego (nerwica).
Biegunka u dziecka może przybierać postać:
- ostrą – trwa do 14 dni, z czego dolegliwości stricte żołądkowo-jelitowe najczęściej utrzymują się nie dłużej niż 3-4 dni,
- przewlekłą, trwa powyżej 14 dni.
Czym grozi biegunka u rocznego dziecka?
Wedle wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia, pod pojęciem biegunki rozumiemy oddawanie stolca częściej niż 3 razy na dobę, lub takie jednorazowe wyróżnienie, którego masa przekracza 200 g. Biegunką nazywamy też każde wypróżnienie o charakterze wodnistym.
O ile u osób dorosłych tego typu przypadłość jest co najwyżej nieprzyjemna, o tyle u małego, na przykład rocznego dziecka biegunka stanowi potencjalnie śmiertelne zagrożenie, jest bowiem przyczyną gwałtownego odwodnienia. Dość powiedzieć, że powikłania po biegunce są na świecie drugą (po zapaleniu płuc) przyczyną śmierci dzieci poniżej 5 roku życia, a także jedną z podstawowych przyczyn hospitalizacji maluchów.
Biegunka i gorączka u dziecka
Biegunka, w szczególności, jeśli powodowana jest zakażeniem wirusowym lub bakteryjnym, wiązać się może z występowaniem całej palety objawów innego typu. Należą do nich między innymi:
- wysoka gorączka (do 40 stopni Celsjusza),
- ból brzucha, nudności, wymioty, ulewanie,
- rozdrażnienie, apatia, nerwowość,
- brak apetytu, zaburzone łaknienie.
W przypadku biegunki u dziecka największym problemem nie są jednak same objawy, lecz niezwykle ograniczone możliwości ich łagodzenia za pomocą leków. O ile gorączkę można jeszcze zbijać farmakologicznie (dozwolone dla dzieci są ibuprofen oraz paracetamol), o tyle największy problem jest z samą defekacją i jej konsekwencjami.
Jak zatrzymać biegunkę u dziecka? Zalecane i zakazane leki
Co należy podać na biegunkę dla dzieci? Jeśli chodzi o leczenie farmakologiczne, odpowiedź brzmi: prawie nic. Wedle wytycznych organizacji European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition, wskazania dotyczące leków na biegunkę u dziecka brzmią następująco:
- Loperamid: nie stosować,
- Bizmut: nie stosować rutynowo,
- Antybiotyki – nie stosować, poza niektórymi przypadkami biegunek o podłożu bakteryjnym (Escherichia coli oraz Campylobacter– tak, Salmonella – nie),
- Kwas foliowy: niezalecany,
- Glutamina: niezalecane,
- Prebiotyki: niezalecane,
- Cynk – nie ma dowodów na skuteczność stosowania,
- Nitazoksanid – nie ma wystarczających dowodów skuteczności,
- Smektyn dwuoktanościenny: można rozważyć uzupełniająco w terapii nawadniającej,
- Probiotyki - udowodniona skuteczność dla szczepów Lactobacillus GGi Saccharomyces boulardii.
Pokazuje to, że lek na biegunkę u dziecka właściwie nie istnieje.
Co na biegunkę u dziecka? Domowe sposoby na biegunkę u dziecka
Jak zatrzymać biegunkę u dziecka? W przypadku większości schorzeń tak zwane domowe sposoby stanowią co najwyżej subtelne uzupełnienie leczenia farmakologicznego. W świetle tego, co zostało powiedziane powyżej, okazuje się jednak, że w sytuacji, gdy dziecko dopadnie biegunka, kluczowe będzie właśnie to, co jesteśmy sami w stanie zrobić w domu, bez sięgania po leki.
Podstawową procedurą jest bowiem intensywne nawadnianie malucha, którego organizm jest osłabiony z powodu utraty dużej ilości płynów. Najlepiej sprawdzi się zwykła niegazowana woda mineralna lub źródlana, można też stosować przegotowaną (po ostudzeniu do temperatury pokojowej). Niezwykle ważne jest, by podawać dziecku wodę z dużą częstotliwością.
Leki na biegunkę u dzieci to nie wszystko. Pamiętaj o elektrolitach!
Pamiętajmy, że w czasie biegunki dochodzi nie tylko do utraty wody, ale też wypłukania cennych elektrolitów. W celu ich uzupełnienia, należy dziecku podać specjalne preparaty, dostępne w większości aptek.
Uwaga: w niektórych przypadkach może być niezbędna hospitalizacja dziecka. Maluch powinien trafić do szpitala w sytuacji gdy:
- wiek nie przekracza 2 miesięcy,
- ilość stolców na dobę przekracza 8,
- następuje ciężkie odwodnienie, powodujące utratę masy ciała o ponad 9 procent,
- pojawiają się nieustępujące wymioty,
- pojawiają się zaburzenia neurologiczne.
W szpitalu dziecko również będzie leczone głównie za pomocą wody oraz elektrolitów, będą one jednak podawane w formie kroplówki, stan zdrowia niemowlęcia będzie zaś szczegółowo monitorowany.
