Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!

Biegunka u dzieci - wszystko, co musisz wiedzieć. Co robić, kiedy dziecko ma rozwolnienie?

Biegunka u dziecka prowadzić może do bardzo silnego odwodnienia. Jeśli poziom płynów nie zostanie uzupełniony, może dojść do poważnych powikłań zdrowotnych. Tym samym zwykła woda niezmiennie od dziesięcioleci jest najważniejszym lekiem na biegunkę u dzieci, zarówno w domu, jak i w warunkach szpitalnych.
Dziecko siedzi na nocniku
Źródło:123RF
W skrócie
  • Biegunka jest częstą dolegliwością u małych dzieci. Występuje nawet u połowy wszystkich maluchów, a średnia roczna liczba epizodów wynosi 0,5-1,9 na dziecko.
  • Dzieci, zwłaszcza te poniżej pierwszego roku życia, są w grupie podwyższonego ryzyka niebezpiecznego odwodnienia z powodu biegunki.
  • Aby zapobiec odwodnieniu dziecka podczas biegunki, rodzice powinni podawać maluchowi niegazowaną wodę mineralną lub źródlaną. W razie potrzeby powinni również zadbać o uzupełnienie elektrolitów dostępnych w aptekach.
SPRAWDŹ TEŻ: Zespół jelita nadwrażliwego - co to jest?
Spis treści

Biegunka u dziecka

Biegunka u dziecka to częsta dolegliwość u najmłodszych. Przynajmniej raz w okresie wczesnodziecięcym (do 3. roku życia) cierpi na nią zdecydowana większość maluchów. Statystycznie na jedno dziecko przypada 0,5 do 1,9 ataków ostrej biegunki rocznie. Zachorowania mają charakter zarówno wirusowy (w tym przypadku do głównych winowajców należą rotawirusy, norowirusy i adenowirusy), jak i bakteryjny (campylobacetr, salmonella, shigella i inne). Zdecydowanie rzadziej czynnikiem sprawczym są pasożyty, a także m.in. patologiczne reakcje typu lękowego (nerwica). 

Biegunka u dziecka może przybierać postać:

  • ostrą – trwa do 14 dni, z czego dolegliwości stricte żołądkowo-jelitowe najczęściej utrzymują się nie dłużej niż 3-4 dni,
  • przewlekłą, trwa powyżej 14 dni.

Reklama

Czym grozi biegunka u rocznego dziecka?

Wedle wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia, pod pojęciem biegunki rozumiemy oddawanie stolca częściej niż 3 razy na dobę, lub takie jednorazowe wyróżnienie, którego masa przekracza 200 g. Biegunką nazywamy też każde wypróżnienie o charakterze wodnistym. 

O ile u osób dorosłych tego typu przypadłość jest co najwyżej nieprzyjemna, o tyle u małego, na przykład rocznego dziecka biegunka stanowi potencjalnie śmiertelne zagrożenie, jest bowiem przyczyną gwałtownego odwodnienia. Dość powiedzieć, że powikłania po biegunce są na świecie drugą (po zapaleniu płuc) przyczyną śmierci dzieci poniżej 5 roku życia, a także jedną z podstawowych przyczyn hospitalizacji maluchów. 

Reklama

Biegunka i gorączka u dziecka

Biegunka, w szczególności, jeśli powodowana jest zakażeniem wirusowym lub bakteryjnym, wiązać się może z występowaniem całej palety objawów innego typu. Należą do nich między innymi:

  • wysoka gorączka (do 40 stopni Celsjusza),
  • ból brzucha, nudności, wymioty, ulewanie,
  • rozdrażnienie, apatia, nerwowość,
  • brak apetytu, zaburzone łaknienie.

W przypadku biegunki u dziecka największym problemem nie są jednak same objawy, lecz niezwykle ograniczone możliwości ich łagodzenia za pomocą leków. O ile gorączkę można jeszcze zbijać farmakologicznie (dozwolone dla dzieci są ibuprofen oraz paracetamol), o tyle największy problem jest z samą defekacją i jej konsekwencjami.

Reklama

Jak zatrzymać biegunkę u dziecka? Zalecane i zakazane leki

Co należy podać na biegunkę dla dzieci? Jeśli chodzi o leczenie farmakologiczne, odpowiedź brzmi: prawie nic. Wedle wytycznych organizacji European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition, wskazania dotyczące leków na biegunkę u dziecka brzmią następująco:

  • Loperamid: nie stosować, 
  • Bizmut: nie stosować rutynowo,
  • Antybiotyki – nie stosować, poza niektórymi przypadkami biegunek o podłożu bakteryjnym (Escherichia coli oraz Campylobacter– tak, Salmonella – nie),
  • Kwas foliowy: niezalecany, 
  • Glutamina: niezalecane,
  • Prebiotyki: niezalecane,
  • Cynk – nie ma dowodów na skuteczność stosowania,
  • Nitazoksanid – nie ma wystarczających dowodów skuteczności,
  • Smektyn dwuoktanościenny: można rozważyć uzupełniająco w terapii nawadniającej, 
  • Probiotyki - udowodniona skuteczność dla szczepów Lactobacillus GGSaccharomyces boulardii.

Pokazuje to, że lek na biegunkę u dziecka właściwie nie istnieje.

Reklama

Co na biegunkę u dziecka? Domowe sposoby na biegunkę u dziecka

Jak zatrzymać biegunkę u dziecka? W przypadku większości schorzeń tak zwane domowe sposoby stanowią co najwyżej subtelne uzupełnienie leczenia farmakologicznego. W świetle tego, co zostało powiedziane powyżej, okazuje się jednak, że w sytuacji, gdy dziecko dopadnie biegunka, kluczowe będzie właśnie to, co jesteśmy sami w stanie zrobić w domu, bez sięgania po leki. 

Podstawową procedurą jest bowiem intensywne nawadnianie malucha, którego organizm jest osłabiony z powodu utraty dużej ilości płynów. Najlepiej sprawdzi się zwykła niegazowana woda mineralna lub źródlana, można też stosować przegotowaną (po ostudzeniu do temperatury pokojowej). Niezwykle ważne jest, by podawać dziecku wodę z dużą częstotliwością.

Reklama

Leki na biegunkę u dzieci to nie wszystko. Pamiętaj o elektrolitach!

Pamiętajmy, że w czasie biegunki dochodzi nie tylko do utraty wody, ale też wypłukania cennych elektrolitów. W celu ich uzupełnienia, należy dziecku podać specjalne preparaty, dostępne w większości aptek. 

Uwaga: w niektórych przypadkach może być niezbędna hospitalizacja dziecka. Maluch powinien trafić do szpitala w sytuacji gdy:

  • wiek nie przekracza 2 miesięcy,
  • ilość stolców na dobę przekracza 8,
  • następuje ciężkie odwodnienie, powodujące utratę masy ciała o ponad 9 procent, 
  • pojawiają się nieustępujące wymioty,
  • pojawiają się zaburzenia neurologiczne.

W szpitalu dziecko również będzie leczone głównie za pomocą wody oraz elektrolitów, będą one jednak podawane w formie kroplówki, stan zdrowia niemowlęcia będzie zaś szczegółowo monitorowany. 

Czytaj również

Bibliografia

  • Anna Falszewska, Hanna Szajewska, Ostra biegunka infekcyjna u dzieci – co mówią aktualne dane? Zakażenia XXI wieku, 2018; 1(2) Mavipuro
  • Anna Rybak (opracowanie): Wytyczne postępowania w ostrej biegunce u dzieci – nowości i zmiany, Standardy medyczne/pediatria n 2008 n T. 5, na podstawie: Guarino A, Albano F, Ashkenazi S, Gendrel D, Hoekstra H, Shamir R, Szajewska H: European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition/European Society for Paediatrics Infectious Diseases Evidencebased Guidelines for the Management of Acute Gastroenteritis In Children In Europe. J Pediatr Gastroenterol Nutr, 2008,suppl. 2, 46
  • Czerwionka-Szaflarska, M., & Adamska, I. (2009). Ostra biegunka u dzieci-najnowsze wytyczne. In Forum Medycyny Rodzinnej (Vol. 3, No. 6, pp. 431-438).
  • Ołdak, E., Sulik, A., Rożkiewicz, D., & Al-Hwish, M. A. (2006). Ostre biegunki wirusowe u dzieci. Wiad. Lek, 59, 534-537.
  • Kasprzyk, K. (2011). Przyczyny biegunek u dzieci.
  • Buda, P., & Książyk, J. (2010). Ostra biegunka u dzieci. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 6(4), 275-282.
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Zatrucia pokarmowe
Biegunka przed okresem – kiedy i dlaczego się pojawia?
Kobieta cierpiąca na biegunkę
Biegunka po szczepieniu - jak długo się utrzymuje?
Kobieta cierpi na biegunkę po szczepieniu
Biegunka przy COVID-19 - ile trwa? Czy to typowy objaw?
Pacjent z biegunką w czasie covid-19
Podobne artykuły
Wizyta w toalecie po jedzeniu
Częsta i nagła biegunka po jedzeniu - jakie ma przyczyny?
Bakterie salmonellozy
Salmonella - czy jest zaraźliwa? Objawy i leczenie
Zatrucie jedzeniem
Zatrucie pokarmowe - objawy, co jeść, ile trwa
Biegunka po antybiotyku to częsty skutek ich działania
Kiedy pojawia się najczęściej biegunka po antybiotyku i jak długo trwa?
Brudna woda morska
Sinice w morzu i jeziorze - czy są groźne? Objawy i leczenie zatrucia

Reklama


Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
Dowiedz się co to!