Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠

Kiedy wykonać cytologię w ciąży? Sprawdź, czy jest bezpieczna i jak interpretować wyniki

Cytologia w ciąży jest badaniem obowiązkowym – należy ją wykonać przynajmniej jeden raz w ciągu 9 miesięcy. Jest to podstawowa metoda diagnozowania raka szyjki macicy oraz zmian przedrakowych. Zobacz, jak należy odczytywać złe wyniki cytologii w ciąży, czy badanie jest bezpieczne dla matki i płodu, a także kiedy pobiera się wymaz.
Badanie cytologiczne w ciąży
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Cytologia to badanie, które pozwala na wykrywanie nie tylko nowotworów, ale także stanów zapalnych i obecności komórek, które mogą rozwinąć się w raka szyjki macicy.
  • Badanie cytologiczne powinno być wykonane w ciąży co najmniej raz. Zaleca się, aby nastąpiło to przed końcem 10. tygodnia ciąży lub później - w III trymestrze ciąży.
  • Wynik cytologii ciężarna otrzymuje zazwyczaj po upływie kilku dni. Wyniki mogą być zinterpretowane i opisane za pomocą jednej z dwóch dostępnych skal: Bethesda lub Papanicolau.
SPRAWDŹ TEŻ: Problemy z zajściem w ciążę - od czego zacząć? Badania
Spis treści

Cytologia jest badaniem polegającym na pobraniu wymazu z tarczy i szyjki macicy oraz wykonaniu rozmazu i laboratoryjnej oceny materiału. Cytologię wykonuje się w profilaktyce i diagnostyce raka szyjki macicy.

Badanie to pozwala wykryć nie tylko nowotwory, ale też stany zapalne i obecność komórek „podejrzanych onkologicznie”, czyli takich z których może się rozwinąć rak szyjki macicy.

Kiedy zrobić cytologię w ciąży?

Rutynowo i kontrolnie cytologia w ciąży powinna zostać wykonana przynajmniej jeden raz – w tym zakresie jest to jedno z badań obowiązkowych dla każdej ciężarnej kobiety w Polsce.

Specjaliści rekomendują przeprowadzenie cytologii jeszcze przed upływem 10. tygodnia ciąży, wraz z zestawem innych badań, mających głównie na celu stwierdzenie prawidłowej implementacji zarodka w macicy oraz określenie ogólnego stanu zdrowia przyszłej matki.

Kobiety, które nie wykonają cytologii w tym terminie, powinny to zrobić w późniejszych tygodniach. Badanie można przeprowadzić nawet w III trymestrze.

Zazwyczaj jedno badanie cytologiczne w ciąży okazuje się w zupełności wystarczające, jednak w przypadku uzyskania niepokojącego wyniku, cytologię będzie należało powtórzyć we wskazanym przez lekarza terminie.

Reklama

Czy cytologia w ciąży jest bezpieczna?

Cytologia jest badaniem bezpiecznym i jako taka może być wykonywana w ciąży. Wymaz pobiera się specjalną szczoteczką w czasie rutynowego badania ginekologicznego z użyciem wziernika. Cytologia w ciąży, w sensie technicznym, niczym nie różni się od analogicznego badania u kobiet nie będących w ciąży. 

Przeprowadzenia badania cytologicznego jest zalecane przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczno-Położnicze.

Badanie jest refundowane i można je przeprowadzić w ramach NFZ. Z tego powodu przeprowadzenia cytologii u kobiet w ciąży jest całkowicie bezpłatne. Warto jednak wspomnieć, że dotyczy to tylko metody klasycznej. Za cytologię płynną należy zapłacić.

Kobietom, które nie są w ciąży również przysługuje refundacja badania cytologicznego. Dotyczy to kobiet między 25. a 59. rokiem życia raz na trzy lata.

Reklama

Wynik cytologii w ciąży wg skali Bethesda

Wynik cytologii ciężarna otrzymuje przynajmniej po upływie kilku dni (możliwe, że nawet po 2-4 tygodniach). Opis nie różni się od opisu „zwykłej” cytologii. Wyniki mogą więc być zinterpretowane i opisane za pomocą jednej z dwóch dostępnych skal: Bethesda lub Papanicolau. W pierwszym przypadku możliwe wyniki cytologii w ciąży to:

  • NILM wynik prawidłowy;
  • ASC-US oraz ASC – H – stwierdzenie atypowych komórek nabłonkowych świadczących o stanie zapalnym;
  • L-SIL oraz H-SIL  - stwierdzenie komórek potencjalnie mogących się przekształcić w raka (CIN1, CIN2, CIN3);
  • AGC – uwidocznienie zmian w komórkach gruczołowych, w tym – komórek „podejrzanych onkologicznie”;
  • Rak płaskonabłonkowy lub gruczołowy.

Reklama

Nieprawidłowy wynik cytologii w ciąży wg skali Papanicolau

Starsza i mniej precyzyjna skala Papanicolau grupuje wyniki cytologii w 5 kategorii. Grupa 1 oraz 2 oznaczają wyniki prawidłowe, przy czym w drugim z przypadków stwierdza się stan zapalny.

Natomiast grupy 3, 4 i 5 oznaczają wynik nieprawidłowy. Grupa 3 to dysplazja, predestynująca do dalszej diagnostyki. Grupa 4 oznacza stwierdzenie w rozmazie komórek płaskonabłonkowego raka przedinwazyjnego, zaś grupa 5 oznacza, że zaobserwowano komórki raka płaskonabłonkowego lub innego złośliwego nowotworu szyjki macicy.

Pamiętać jednak należy, że złe wyniki cytologii stanowią zaledwie drobny ułamek (nie więcej niż 3 procent wykonywanych badań wykazuje jakiekolwiek nieprawidłowości, z czego zdecydowana większość to stany zapalne, nie zaś zmiany nowotworowe).

Reklama

Zła cytologia w ciąży

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne podaje, że zła cytologia w ciąży występuje z taką samą częstotliwością, jak u kobiet nie będących w ciąży. Podobne, choć bardziej rygorystyczne, są też dalsze procedury.

PTG zaleca, aby weryfikacji nieprawidłowych wyników dokonywać w tych ośrodkach, które mają możliwość przeprowadzenie badań HR HPV a także duże doświadczenie w wykonywaniu badań kolposkopowych u kobiet w ciąży.

To o tyle ważne, że kolposkopia (oglądanie tkanek za pomocą urządzenie optycznego) jest badaniem ocennym, gdzie interpretacja uzyskanego obrazu w dużej mierze zależy od wiedzy i doświadczenia lekarza. 

Inne zlecenia PTG w przypadku złej cytologii w ciąży to:

  • wykonanie biopsji rekomenduje się po stwierdzeniu zmian CIN2 (dysplazja dużego stopnia, czyli niekontrolowane namnażanie komórek potencjalnie mogących się przekształcić w komórki rakowe);
  • potwierdzenie lub wykluczenie mikroinwazji raka jest jedynym uzasadnieniem dla przeprowadzenia tzw. konizacji, czyli zabiegu ginekologicznego na co dzień służącego do diagnozowania i usuwania z macicy komórek nowotworowych, zapobiegającego rozprzestrzenianiu się raka. U ciężarnych konizację powinno się przeprowadzić w celu podjęcia decyzji o terminie porodu operacyjnego. Natomiast wykonywanie konizacji chirurgicznej w ciąży wiąże się z dużym ryzkiem powikłań dla matki i jej dziecka. 

Czytaj również

Bibliografia

  • Rekomendacje Centralnego Ośrodka Koordynującego Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, Polskiego Towarzystwa Patologów i Polskiego Towarzystwa Kolposkopii i Patofizjologii Szyjki Macicy: Postępowanie w przypadku nieprawidłowego wyniku przesiewowego badania cytologicznego, Ginekol Pol. 2009.
  • M. Janiszewska, T, Kulik, M. Dziedzic, D. Żołnierczuk-Kieliszek, Śródnabłonkowa neoplazja raka szyjki macicy – diagnoza, profilaktyka, Katedra Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Medyczny w Lublinie.
  • Rokita W., Skawiński D., Zmelonek-Znamirowska A. Wyniki badań cytologicznych i immunocytochemiczna identyfikacja białek p16 i Ki67 u kobiet ze śródnabłonkową neoplazją i rakiem szyjki macicy. Ginekol. Pol. 2012; 83: 822–826.
  • Zalecenia do diagnostyki histopatologicznej nowotworów. Nasierowska-Guttmejer A., Górnicka B. (red.). Wyd. Centrum Onkologii, Oddział Gliwice, Polskie Towarzystwo Patologów, Warszawa 2013.
  • Benevolo M., Mottolese M., Marandino F. i wsp. Immunohistochemical expression of p16(INK4a) is predictive of HR-HPV infection in cervical low-grade lesions. Mod. Pathol. 2006; 19: 384–391.
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Badania w ciąży
Obowiązkowe badania w ciąży. Ile to kosztuje?
Co oznacza rubella IgG w ciąży i czy jest niebezpieczna dla płodu?
Badanie poziomu rubella IgG
Prolaktyna a ciąża – normy. Co oznacza wysoka, a co niska?
Kobieta w ciąży trzyma się za brzuch
Podobne artykuły
Badanie moczu w ciąży
PH moczu w ciąży - czy jest zależne od płci dziecka?
Badanie KTG kobiety w ciąży
Na czym polega badanie KTG i kiedy je wykonać w ciąży?
Kobieta trzyma dwa listki tabletek
Progesteron w ciąży – normy. Jaki poziom świadczy o ciąży?
Para się przytula
Badanie beta hCG - testy, normy, interpretacja wyników
Lekarze badają kobietę w ciąży
Jak wygląda badanie GBS w ciąży i jak się do niego przygotować?

Reklama


Jak często robić regenerację włosów?
Sprawdź!