Co to jest nadżerka szyjki macicy?
Nadżerka szyjki macicy to najprościej rzecz ujmując, prawidłowa tkanka znajdująca się w innym miejscu, niż powinna. Mianem nadżerki określa się przesunięcie się granicy tkanki stanowiącej tarczę macicy oraz tkanki kanału macicy - nabłonek z szyjki macicy jest wywinięty na tarczę. Taka zmiana wynika w dużym stopniu z fizjologii i nie musi oznaczać niczego groźnego. Sytuacja ta spotyka średnio co czwartą kobietę, a przez część specjalistów jest określana mianem erytroplakii czyli nadżerki rzekomej.
Nadżerka prawdziwa to duży ubytek nabłonka. Ta forma jest znacznie poważniejsza i wymaga leczenia, zdarza się jednak dużo rzadziej i wynika przede wszystkim z urazów mechanicznych, do których może dojść np. podczas stosowania tamponów, antykoncepcji dopochwowej lub na skutek stosunku seksualnego.
Nadżerka szyjki macicy (zarówno rzekoma i prawdziwa) jest zmianą widoczną przez lekarza podczas badania ginekologicznego, jednak wymaga dalszej diagnozy. W tym celu wykonywana jest:
- Cytologia - pobranie próbki materiału i jego laboratoryjna ocena w kierunku stanów zapalnych oraz pojawienie się komórek rakowych.
- Kolposkopia - lekarz wprowadza do pochwy niewielkie urządzenie, dzięki któremu może powiększyć obraz na tyle, że możliwa staje się ocena stanu zmiany, a także pobranie materiału do biopsji.
- Posiew - jest to analiza pobranego wcześniej materiału w celu określenia rodzaju infekcji, która wywołała stan zapalny.
Na podstawie uzyskanych wyników lekarz stwierdza, czy konieczny jest zabieg w celu zniszczenia tkanek nadżerki, czy wystarczy obserwacja i terapia farmakologiczna ukierunkowana na wyleczenie stanu zapalnego.
Jak wygląda nadżerka szyjki macicy?
Nadżerka szyjki macicy jest zmianą widoczną już podczas badania ginekologicznego; lekarz widzi zmieniony obszar w postaci zaczerwienionego miejsca o nieregularnym kształcie. Duża nadżerka szyjki macicy czyli nadżerka prawdziwa to wyraźny i widoczny podczas badania kolposkopowego, ubytek w nabłonka na powierzchni pochwowej szyjki macicy.
Nadżerka szyjki macicy przyczyny
Nadżerka szyjki macicy rzekoma jest spowodowana przede wszystkim zmianami hormonalnymi lub infekcjami, do których może dojść w trakcie współżycia; są to zmiany naturalne, fizjologiczne. Oczywiście stany zapalne wymagają leczenia, natomiast sam nabłonek nie musi, a nawet nie powinien zostać naruszony. W przypadku tego rodzaju nadżerki szyjki macicy nie stosuje się zabiegu wypalania, wymrażania czy usuwania laserowego widocznej zmiany.
Nadżerka szyjki macicy rzekoma, najczęstsze przyczyny:
- infekcja oraz stan zapalny pochwy,
- przyjmowanie leków antykoncepcyjnych (zmiany hormonalne mają wpływ na rozmieszczenie granicy nabłonków pochwy),
- inicjacja seksualna (która także wiąże się ze zmianami hormonalnymi),
- ciąża oraz poród (szyjka macicy rozszerza się, zmieniając swój wygląd na taki, który na pierwszy rzut oka wygląda jak nadżerka; jest to stan całkowicie normalny i nie wymaga leczenia),
- poronienie,
- zabiegi ginekologiczne związane z rozszerzaniem kanału szyjki macicy np. łyżeczkowanie.
Nadżerka szyjki macicy prawdziwa, najczęstsze przyczyny:
- Przewlekły stan zapalny.
- Zmiany przedrakowe lub rakowe.
- Urazy mechaniczne.
- Poważne zaburzenia hormonalne, niedobór estrogenów.
Dowiedz się: Sprawdź, czy nie masz endometriozy
Nadżerka szyjki macicy - objawy
Nadżerka szyjki macicy nie wiąże się z konkretnymi, specyficznymi dla tej dolegliwości, objawami.
Objawy, które mogą świadczyć o nadżerce (rzekomej lub prawdziwej) to:
- objawy związane z infekcją/stanem zapalnym - świąd, pieczenie, upławy;
- krwawienie po współżyciu.
Czytaj również: Implantacja zarodka – jakie są objawy implantacji zarodka
Nadżerka szyjki macicy - leczenie
Nadżerka szyjki macicy wymaga przede wszystkim odpowiedniej diagnostyki w celu ustalenia, czy pacjentka ma do czynienia z nadżerką szyjki macicy rzekomą, czy prawdziwą. W przypadku drugiego rodzaju nadżerki, konieczne jest sprawdzenie, czy jest ona wynikiem zmian przedrakowych lub rakowych. W tym celu stosuje się badanie cytologiczne, kolposkopię oraz posiew, a także biopsję polegającą na pobraniu wycinka zmiany i poddaniu jej badaniu histopatologicznemu.
Leczenie nadżerki rzekomej polega przede wszystkim na wyleczeniu infekcji lub stanu zapalnego. Nie jest konieczne podejmowanie żadnego innego leczenia, a jedynie obserwacja i stała kontrola stanu zdrowia pacjentki. Kobieta powinna przychodzić na badania kontrolne co pół roku.
Leczenie nadżerki prawdziwej jest bardziej wymagające. W tym wypadku stosowane są takie zabiegi, jak:
- elektrokoagulacja - czyli wypalanie nadżerki za pomocą impulsów elektrycznych; zabieg może prowadzić do nieprzyjemnych upławów podczas gojenia się zmiany, prowadzi też do powstawania blizn na leczonym obszarze. Ta metoda jest coraz rzadziej stosowana, dzięki nowocześniejszym i mniej inwazyjnym rozwiązaniom;
- kriokoagulacja - za pomocą sprężonego azotu nanoszonego na zmieniony obszar, lekarz wymraża niewłaściwą tkankę;
- fotokoagulacja czyli zabieg laserowy - nadżerka zostaje zniszczona przez promieniowanie podczerwone, którego natężenie może być kontrolowane przez lekarza. Obecnie ta metoda jest uważana za najbezpieczniejszą, ponieważ powoduje najmniejszą deformację szyjki macicy.
W przypadku nadżerki szyjki macicy leczenie naturalne nie istnieje; metody naturalne nie pozwalają nawet na poprawne określenie rodzaju zmiany - konieczne jest regularne kontrolowanie stanu zdrowia w gabinecie lekarskim.
Nadżerka szyjki macicy w ciąży
Nadżerka szyjki macicy w ciąży nie jest stanem ani nadzwyczajnym, ani niepokojącym. Jeśli wynika z infekcji, konieczne jest jej wyleczenie, ponieważ może ono dodatkowo bardzo niekorzystnie wpłynąć na rozwój płodu i przebieg ciąży. Jeżeli natomiast jest wynikiem zmian hormonalnych i nie towarzyszą jej żadne niepokojące objawy, wymaga jedynie obserwacji.
