Charakter wydalanych resztek pokarmowych może dostarczyć wielu istotnych informacji na temat funkcjonowania układu pokarmowego, ale nie tylko. Mimo że spoglądanie na stolec po wypróżnieniu nie należy do rzeczy zbyt przyjemnych, w trosce o nasze zdrowie warto go czasem dokładnie obejrzeć.
Podczas oglądania naszego stolca powinniśmy zwrócić uwagę na jego konsystencję, kształt, barwę, zapach, obecność fragmentów lub całych pasożytów, domieszkę krwi, śluzu czy też treści ropnej. Istotna jest także częstość wypróżnień. Za prawidłowe uważa się oddawanie jednego stolca w ciągu dnia, jednak do osób o właściwym wypróżnianiu się można zaliczyć również te, u których występuje ono co najmniej 3 razy w tygodniu, pod warunkiem że kał ma prawidłową spoistość, zabarwienie oraz objętość i wagę.
Czytaj też: Jak powinien wyglądać prawidłowy stolec?
Wygląd stolca
Normalny stolec uformowany jest w walec, o zbitej, ale nie twardej konsystencji, stolec ma kolor brązowy i charakterystyczną woń. W jego skład wchodzą nieprzyswojone resztki pokarmowe, soki trawienne, złuszczony nabłonek, flora bakteryjna oraz niewielka ilość śluzu. Nawet przy spożywaniu małych ilości pokarmu stolec powinien być wydalany codziennie. Jeśli jest oddawany rzadziej, może cechować się silniejszym i bardziej przykrym zapachem, co jest spowodowane bardziej zaawansowanymi procesami fermentacyjno-gnilnymi wskutek dłuższego zalegania resztek pokarmu w przewodzie pokarmowym.
Wydalenie zbyt twardego stolca świadczy o przedłużonym pozostawaniu treści pokarmowej w jelicie lub o utrudnionym wydalaniu mas kałowych z odbytnicy. Z powodu dłuższego zalegania w jelicie grubym treść jelitowa ulega nadmiernemu zagęszczeniu wskutek wchłaniania wody, przez co stolec znacznie zmniejsza swoją objętość, staje się twardszy i bardziej zbity. Tego typu sytuacje określamy mianem zaparć.
Rodzaje stolca
Zbyt luźny stolec również odbiega od normy i stanowi w wielu sytuacjach niepokojący sygnał. W przypadku gdy pacjent oddaje płynne lub półpłynne stolce, z częstością większą niż 3 razy na dobę, mówimy o biegunce. Może być ona efektem dysproporcji między ilością wypijanych płynów i soków trawiennych wydzielanych do światła przewodu pokarmowego a ich wchłanianiem w jelitach, skutkiem zaburzeń trawienia lub wirusowych, bakteryjnych czy pasożytniczych infekcji jelitowych.
- Sprawdź też, co może oznaczać: Krew w kale
W diagnostyce klinicznej wykorzystywana jest bristolska skala uformowania stolca (BSF), klasyfikująca kał pod względem kształtu i konsystencji. Według tego naukowego podziału, wyróżniamy 7 typów stolca:
- • typ 1: pojedyncze zbite grudki podobne do orzechów, trudne do wydalenia
- • typ 2: stolec o długim kształcie, grudkowaty
- • typ 3: stolec wydłużony, z pęknięciami na powierzchni
- • typ 4: smukły, wężowaty stolec, gładki i miękki
- • typ 5: smukłe, wężowate kawałki stolca, gładkie i miękkie
- • typ 6: kłaczaste kawałki z postrzępionymi krawędziami
- • typ 7: wodnisty, bez stałych elementów (ciecz)
Typ 1 oraz 2 zwykle występują podczas zatwardzenia. Typ 3 i 4 spotykane są najczęściej. Typ 5 i 6 stanowią symptomy biegunki, natomiast ostatni jest charakterystyczny dla zakażenia wywołanego przecinkowcem cholery.
Czytaj też: Domieszki w stolcu - o czym świadczą?
Sprawdź: Śluz w kale u dzieci i dorosłych - przyczyny, objawy i leczenie
