Reklama
Nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą przyczyną przedwczesnej umieralności na świecie – alarmuje Światowa Organizacja Zdrowia. Nieleczone lub leczone niewłaściwie prowadzi do uszkodzenia nerek oraz chorób układu krążenia, takich jak zawał serca, udar mózgu, niewydolność serca czy choroba tętnic obwodowych. Każdego roku z powodu powikłań nadciśnienia tętniczego umiera prawie 8 mln ludzi, co stanowi prawie 13 proc. wszystkich zgonów na świecie.
Co więcej, częstość występowania nadciśnienia na świecie stale rośnie. Pomimo wielu kampanii społecznych w społeczeństwie wciąż pokutują błędne i fałszywe przekonania odnośnie tej groźnej choroby cywilizacyjnej. Sprawdź, jak się objawia podwyższone ciśnienie tętnicze, jakie są przyczyny tego stanu oraz jak powinno przebiegać leczenie.
Reklama
Co to jest nadciśnienie tętnicze?
Wielu pacjentów jest w stanie podać wartość ciśnienia tętniczego uznawaną za prawidłową, ale niewielu wie, czym w ogóle jest ciśnienie tętnicze. Najprościej rzecz ujmując, jest to siła, z jaką krew pompowana przez serce, uderza w ścianę naczynia tętniczego. Wartość tej siły określa się w milimetrach słupa rtęci, czyli mmHg.
Według Wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego, a także Europejskiego Towarzystwa Kardiologii prawidłowa wartość ciśnienia krwi u dorosłego człowieka powinna wynosić mniej niż 140 mmHg w przypadku ciśnienia skurczowego oraz mniej niż 90 mmHg w przypadku ciśnienia rozkurczowego. Jeśli ciśnienie krwi przekracza te wartości, daje to podstawy do zdiagnozowania u pacjenta nadciśnienia tętniczego.
Reklama
Nadciśnienie tętnicze – objawy
Pora rozprawić się z mitami na temat objawów nadciśnienia tętniczego. W społeczeństwie panuje błędne przekonanie, że objawem nadciśnienia tętniczego jest szumienie w głowie lub uczucie gorąca. Wiele osób uważa, że jeśli nie odczuwa żadnych niepokojących objawów, to ciśnienie tętnicze jest w normie. Nic bardziej mylnego. Większość chorych dowiaduje się o chorobie w czasie rutynowego badania kontrolnego, nie odczuwając wcześniej żadnych dolegliwości. Warto zapamiętać, że nadciśnienie tętnicze najczęściej nie daje żadnych charakterystycznych objawów. Jedynie niektórzy pacjenci odczuwają bóle głowy, mają nudności, zaburzenia widzenia czy krwawienia z nosa związane z podwyższonym ciśnieniem krwi.
Reklama
Przyczyny nadciśnienia tętniczego
Dlaczego jedna osoba cierpi na nadciśnienie tętnicze, a druga nie? Obalmy kolejny mit - szukanie przyczyny tego stanu w piciu dużej ilości kawy nie znajduje żadnych podstaw naukowych. Sprawa jest dużo bardziej złożona. Jedni pacjenci cierpią na nadciśnienie pierwotne, a u innych stwierdza się nadciśnienie wtórne.
Głównymi czynnikami ryzyka pierwotnego nadciśnienia tętniczego są:
- czynniki genetyczne,
- otyłość,
- duże spożycie sodu,
- stres.
Natomiast wśród przyczyn nadciśnienia tętniczego wtórnego wymienia się najczęściej:
- choroby nerek,
- guzy chromochłonne,
- bezdech senny,
- choroba Cushinga,
- niektóre leki,
- nadmierne spożycie alkoholu.
Reklama
Leczenie nadciśnienia
Wiemy już, jaka wartość ciśnienia tętniczego daje podstawy do zdiagnozowania u pacjenta nadciśnienia. Jednak zanim lekarz postawi diagnozę i zaordynuje odpowiednie leczenie, powinien się upewnić, czy pacjent w istocie cierpi na tę dolegliwość, czy był to jednorazowy skok ciśnienia tętniczego. Innymi słowy jeden niepokojący pomiar ciśnienia krwi nie musi oznaczać choroby. Zwłaszcza, że u 20 proc. pacjentów obserwuje się syndrom białego fartucha, co w skrócie można opisać jako wzrost ciśnienia związany z samym faktem dokonywania pomiaru w gabinecie lekarskim. Z tego powodu pacjenci z podejrzeniem nadciśnienia są zwykle obligowani do dokonywania pomiarów w domu i prowadzenia dzienniczka, co wiąże się z koniecznością zakupu ciśnieniomierza.
Warto zainwestować w dobry aparat do pomiaru ciśnienia z dodatkowymi funkcjami, na przykład z optyczną kontrolą pozycji pomiaru, która uchroni przed popełnianiem błędów. Jeśli pomiary dokonywane w domu potwierdzą nadciśnienie tętnicze, lekarz wdroży leczenie, który zwykle polega na przyjmowaniu leków, takich jak:
- beta-adrenolityki,
- inhibitory konwertazy angiotensyny,
- antagoniści receptora AT1 (sartany),
- antagoniści wapnia,
- leki moczopędne tiazydowe/tiazydopodobne.
Oprócz farmakoterapii pacjenci powinni zmienić tryb życia, szczególnie dotychczasowe nawyki żywieniowe.
Reklama
Co jeść przy nadciśnieniu?
Niewielu pacjentów zdaje sobie sprawę z tego, jak duży wpływ na skuteczność leczenia ma odpowiednia dieta. Często chorzy bagatelizują zalecania lekarza, uważając, że sposób żywienia nie ma niewiele wspólnego z układem krążenie. To błąd. Odpowiednia dieta w połączeniu z aktywnością fizyczną jest czasami w stanie zastąpić leczenie farmakologiczne. Wszystko zależy od przyczyn nadciśnienia oraz jego wartości.
Co zatem jeść przy nadciśnieniu tętniczym, a czego unikać? Przede wszystkim należy ograniczyć, a najlepiej całkowite wyeliminować sól z codziennego jadłospisu. Po drugie – nie powinno się spożywać tłuszczów nasyconych. Zalecane natomiast jest jedzenie warzyw i owoców, niskotłuszczowych produktów mlecznych oraz produktów pełnoziarnistych.
