ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗

Podrażnione podniebienie - przyczyny i leki. Jak leczyć?

Podrażnione podniebienie boli, piecze, szczypie, współwystępować też mogą zaburzenia smaku. Zobacz, co powoduje tego typu dyskomfort. Poznaj metody leczenia chorej lub uszkodzonej śluzówki jamy ustnej, a także domowe sposoby, które pozwolą złagodzić dolegliwości bez sięgania po leki.
Kobieta z podrażnionym podniebieniem
źródło:123RF
Spis treści

Reklama

Podrażnione podniebienie

Podrażnione podniebienie może być efektem infekcji bakteryjnej, wirusowej lub grzybiczej, a także reakcji alergicznej. Często jednak objaw ten jest następstwem powtarzających się wymiotów, czy wieloletniego trwania w nałogu nikotynowym. Problem występuje także u osób pracujących głosem: nauczycieli, wykładowców, dziennikarzy radiowych i telewizyjnych, przedstawicieli handlowych. 

Chwilowe, incydentalne podrażnienie podniebienia nie powinno stanowić powodu do zaniepokojenia, jeśli jednak stan ten utrzymuje się chronicznie, zachodzi konieczność konsultacji lekarskiej. 

Tym bardziej, że przyczyną może być schorzenie o charakterze nowotworowym lub inne, wymagające natychmiastowego wdrożenia leczenia farmakologicznego albo zmiany nawyków życiowych (praca, dieta, używki, narażenie na kontakt z alergenami).

Reklama

Przyczyny podrażnień podniebienia

Jakie są potencjalne przyczyny podrażnień podniebienia?

  • Ostre zapalenie migdałków i gardła (angina), bakteryjne, wirusowe lub grzybicze. Najczęściej wywoływane przez paciorkowce, rzadziej gronkowce. Co charakterystyczne, zazwyczaj występuje latem.
     
  • Wirusowe zapalenie jamy ustnej, powodowane przez Herpex simlex, czyli wirus opryszczki
     
  • Zapalenie zatok przynosowych – podrażnienie powodowane jest przez spływającą wydzielinę zawierającą ropną treść i często nadkażoną bakteryjnie.
     
  • Grzybica jamy ustnej, zazwyczaj powodowana przez drożdżaki Candida albicans. Stosunkowo często występuje u osób długotrwale przyjmujących antybiotyki, zwłaszcza bez odpowiedniej osłony probiotycznej, a także m.in. w przebiegu takich chorób, jak cukrzyca.
     
  • Bulimia, czyli żarłoczność psychiczna – choroba, której istotą jest przemożna chęć sięgania po kolejne dawki pożywienia, a następnie zwracanie pokarmu. Podrażnienie podniebienia powodowane jest przez wymioty, które mają silnie kwasowe pH. 
     
  • Refluks żołądkowo-przełykowy. Zaburzenie, w przebiegu którego dochodzi do samoistnego cofania się zakwaszonych treści pokarmowych z żołądka w górę przewodu pokarmowego, często aż do też jamy ustnej.
     
  • Zespół Sjogrena - choroba autoimmunologiczna, w wyniku której system odpornościowy atakuje komórki własnego organizmu i doprowadza do uszkodzenia ślinianek. Efekt: suchość w ustach, podrażnienie podniebienia, zaburzenia smaku. 
     
  • Zespół pieczenia jamy ustnej – schorzenie idiopatyczne, o nieznanym podłożu, charakteryzujące się silnym, piekącym bólem błon śluzowych jamy ustnej. Towarzyszą temu inne symptomy, takie jak zaburzenia smaku, suchość w ustach a nawet dysfunkcje psychiczne. 
     
  • Nikotynowe zapalenie jamy ustnej – schorzenie występujące u osób palących papierosy, cygara, skręty z marihuaną i haszyszem. W jego przebiegu odnotowuje się nie tylko podrażnienie, ale też hiperkeratozę (zauważalne pogrubienie warstwy rogowej) oraz zaczerwienienie gruczołów ślinowych.
     
  • Poparzenie termiczne lub chemiczne, najczęściej na skutek spożycia gorącego płynu lub pokarmu, ewentualnie substancji żrącej, alergizującej etc.
     
  • Afty, owrzodzenia, nadżerki.
     
  • Choroba nowotworowa w obrębie jamy ustnej lub krtani.

Reklama

Jak leczyć podrażnione podniebienie?

Co na podrażnione podniebienie? Wszystko zależy od etiologii i patogenezy schorzenia. W wielu przypadkach podstawą jest terapia przyczynowa. Przykładowo – anginę ropną o podłożu bakteryjnym leczy się antybiotykami z grupy penicylin, ewentualnie erytromycyną lub cefadroksylem. Jeśli jednak stan zapalny jest efektem zakażenia wirusowego, środki te będą nieskuteczne  - w tym przypadku stosuje się przede wszystkim leki przeciwwirusowe oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne. 

W przypadku zapalenia zatok używa się środki obkurczające śluzówkę oraz glikokortykosteroidy o silnym działaniu przeciwzapalnym - efektem jest zmniejszony naciek wydzieliny do jamy ustnej. Na refluks żołądkowo-przełykowy zalecane są tzw. inhibitory pompy protonowej, takie jak m.in. omeprazol, redukujące wydzielanie kwasów żołądkowych (w razie jednak nieskuteczności terapii, niezbędny może być zabieg chirurgiczny, najczęściej metodą Nissena). 

Bulimię natomiast często leczy się w gabinecie psychoterapeutycznym, w nurcie poznawczo-behawioralnym.

Reklama

Leki na podrażnione podniebienie

Niezależnie od przyczyn schorzenia, stosować można także leki na podrażnione podniebienie o działaniu typowo miejscowym i objawowym. 

Bazują one na takich substancjach czynnych, jak:

  • benzydamina - łagodny środek z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, wykazujący właściwości przeciwbólowe, przeciwobrzękowe oraz odkażające;
  • salicylan choliny - lek przeciwzapalny i przeciwbólowy, zmniejszający obrzęk śluzówki, poprawiający wydzielanie śliny;
  • porost islandzki - grzyb z rodziny tarczownicowatych, wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe, a także powlekające, osłaniające, nawilżające;
  • wyciągi naturalnych substancji pochodzenia roślinnego, takich jak nagietek i rokitnik, powlekające podniebienie i ułatwiające regenerację podrażnionych tkanek.

Reklama

Domowe sposoby na podrażnienie podniebienia

Domowe sposoby na podrażnienie podniebienia obejmują szereg działań, które można wykonać we własnym zakresie, bez odwoływania się do środków farmakologicznych. 

Wymienić w tym kontekście warto:

  • picie lub płukanie jamy ustnej naparami z siemienia lnianego oraz prawoślazu lekarskiego. Zawarte w nich substancje śluzowe pokrywają błony śluzowe grubą warstwą ochronną, łagodzą podrażnienia, koją dolegliwości bólowe;
  • płukanie naparami z szałwii lekarskiej lub rumianku – zioła te mają silne działanie przeciwzapalne, działają też kojąco na śluzówkę;
  • regularne picie dużych ilości wody (minimum 2 litry dziennie);
  • ograniczenie przyjmowania używek, w tym przede wszystkim nie palenie papierosów, a także nie przebywanie w zadymionych pomieszczeniach;
  • unikanie kontaktu z różnego typu zanieczyszczeniami, pyłami przemysłowymi, a w przypadku alergików – ograniczanie styczności z substancjami uczulającymi, zawartymi między innymi w pyłkach drzew, kurzu domowym etc;
  • utrzymywanie właściwej wilgotności pomieszczeń (40-60 proc.) oraz temperatury na przyjaznym, pokojowym poziomie (około 22-24 stopni Celsjusza).

Artykuł zawiera lokowanie produktu.

Czytaj również

Bibliografia

  • Piotr Brzeziński, Nikotynowe zapalenie jamy ustnej u żołnierzy, Forum Medycyny Rodzinnej 2010
  • Piotr T. Wysocki, Zespół pieczenia jamy ustnej, Gastroenterologia Kliniczna 2017, tom 9, nr 1
  • Dorota Smolińska, Agnieszka Tajer, Adam Stebel, Współczesne spojrzenie na właściwości lecznicze płucnicy islandzkiej Cetraria islandica (L.) Ach., Ann. Acad. Med. Siles. 2012, 66
  • Michał Raban, Artur Żak, Jakub Litak, Monika Turska, Cezary Grochowski, Choroba refluksowa przełyku – opis jednostki, diagnostyka i leczenie, Journal of Education, Health and Sport. 2017;7 (7)
  • Małgorzata Leszczyńska, Michał Karlik, Piotr Dąbrowski, Witold Szyfter, Zapalenie zatok przynosowych - diagnostyka i leczenie, Przewodnik Lekarza, 2003, 6, 9
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Objawy laryngologiczne
Kiedy zielony katar powinien zaniepokoić? Poznaj sposoby leczenia
Zielony katar to sygnał organizmu o walce z chorobą
Co oznaczają czerwone uszy?
Czerwone ucho
Biały katar - przyczyny i objawy. Jak długo trwa?
Pacjentka z problemem białego kataru
Podobne artykuły
Kobieta z podrażnionym podniebieniem
Podrażnione podniebienie - przyczyny i leki. Jak leczyć?
Czerwone ucho
Co oznaczają czerwone uszy?
Pacjentka z problemem białego kataru
Biały katar - przyczyny i objawy. Jak długo trwa?
Osoba cierpiąca na zaburzenia słuchu
Szum w uszach - co oznacza i jak go zlikwidować? Przyczyny, domowe sposoby i leki

Reklama


1/3 kobiet ma niedobór tego pierwiastka 😲
Sprawdź powód!