Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Swędzenie nóg - co oznacza i jak mu zaradzić? Przyczyny, leczenie i domowe sposoby

Swędzenie nóg występuje w przebiegu schorzeń dermatologicznych, ale też jest częstym objawem cukrzycy, zastoju żółci, marskości wątroby czy zaburzeń hematologicznych. Jakie mogą być przyczyny świądu nóg. Zobacz, jak leczyć tego typu problemy zdrowotne.
Kobietę swędzą nogi
źródło:123RF
W skrócie
  • Przyczyny swędzenia nóg mogą być banalne i wynikać, np. z powodu odrastających włosków po goleniu. Jakie są inne powody swędzenia?
  • Swędzenie nóg podczas zakażenia świerzbem jest bardzo charakterystyczne. Dlaczego?
  • Jeśli przyczyną swędzenia nóg nie jest choroba, leczy się je objawowo. W jaki sposób?
SPRAWDŹ TEŻ: Swędzenie skóry - skąd się bierze i co na nie pomaga?
Spis treści

Reklama

Co oznacza swędzenie nóg? Przyczyny

Może stanowić efekt podrażnienia chemicznego lub mechanicznego np. po goleniu, a także przy odrastaniu włosków. Często swędzenie nóg jest także związane z używaniem niewłaściwego mydła, płynu do kąpieli czy proszku do prania (wyprysk kontaktowy).

Może jednak być też objawem różnego typu poważnych schorzeń, nie tylko miejscowych i skórnych, ale też ogólnoustrojowych, związanych z zaburzeniem pracy określonych narządów wewnętrznych. Wtedy często pojawia się swędzenie bez wysypki.

Nogi mogą swędzieć na całej długości - uda, kolana, łydki, piszczele, kostki, a nawet palce u stóp. W zależności od miejsca, świąd może mieć inną przyczynę.Jeśli dolegliwość dotyczy wyłącznie stóp i dodatkowo pojawia się uczucie mrowienia, często jest to objawy niedoboru żelaza.

Świąd skóry na nogach potencjalnie wywoływać mogą:

  • choroby skórne:
  • schorzenia wewnętrzne:
    • cukrzyca,
    • marskość wątroby,
    • żółtaczka typu B lub C,
    • niewydolność żylna,
    • choroby hematologiczne,
    • niedoczynność tarczycy,
    • obniżenie odporności w przebiegu HIV i AIDS.

Nogi swędzieć mogą również w ciąży. Skóra często w tym okresie staje się przesuszona i traci warstwę ochronną, gdyż zmniejsza się poziom wydzielanego łoju.

Nie należy lekceważyć swędzenia nóg i rąk, jeśli nie jest to związane z chorobami skóry. Warto wiedzieć, że świąd oznaczać może również chłoniaka skóry, który w tym przypadku spowodowany jest uwalnianymi substancjami chemicznymi przez układ odpornościowy chorego.

Odpowiednio wcześnie wykryta choroba pozwala na wdrożenie skuteczniejszego leczenia.

Reklama

Swędzenie nóg i choroby skóry

Czynnikiem, który świadczy o prawdopodobnej reakcji alergicznej bądź AZS jest towarzyszący swędzeniu obrzęk nóg. Podrażnieniu zazwyczaj towarzyszy wysypka w postaci czerwonych krostek.

Pojawić się mogą nawet bąble wypełnione płynem, które nie tylko swędzą, ale także sprawiają ból.

Często także w przypadkach mocnego świądu drapanie wywołać może drobne siniaki. Warto jednak na nie uważać, gdyż mogą być objawem zaburzeń krzepnięcia krwi lub kruchości naczyń.

W razie jakichkolwiek niepokojących dolegliwości należy udać się do lekarza, gdyż przyczyn może być wiele. Jeśli pojawią się natomiast czerwone swędzące plamy zazwyczaj są wynikiem cukrzycy lub grzybicy, a łatwo pomylić je z AZS.

Reklama

Swędzenie nóg wieczorem

Swędzenie nóg (a także palców u stóp) wieczorem i w nocy powszechnie utożsamiane jest z zakażeniem pasożytniczym ze strony świerzbowca ludzkiego (Sarcopteshominis). Roztocza te drążą tunele w ludzkiej skórze, gnieżdżą się w nich i składają jaja.

Efektem ubocznym tego jest łuszczenie się uszkodzonego naskórka, a także nagromadzenie kału i innych substancji wydzielanych przez pasożyty, co w konsekwencji doprowadza do stanu zapalnego. 

Świerzb jest chorobą obejmującą przede wszystkim skórę dłoni i stóp (przestrzenie między palcami, okolice nadgarstków i kostek). Do typowych jej objawów należą wykwity grudkowe oraz bardzo silny świąd.

Swędzenie ma charakter subiektywny, ale zwykle nasila się w związku z rozgrzaniem ciała, a więc na przykład po wieczornej kąpieli, czy nakryciu ciała ciepłą pierzyną.

Reklama

 Swędzenie nóg przed snem w chorobach krwi

Swędzenie nóg przed snem i w czasie nocnego wypoczynku typowe jest też dla różnego typu zaburzeń hematologicznych, takich jak choroba Hodgkina (ziarnica złośliwa).Jest to stosunkowo rzadki złośliwy nowotwór krwi, rozwijający się pierwotnie w węzłach chłonnych, a później rzutujący do organów wewnętrznych, kości i szpiku. 

Do typowych objawów należą w tym przypadku:

  • powiększenie węzłów chłonnych oraz zaczerwienienie skóry w ich okolicy (klatka piersiowa, szyja, pachwina);
  • podwyższona ciepłota ciała (ok. 38 stopni Celsjusza) oraz nocne poty;
  • świąd skóry nasilający się wieczorem i w nocy, w pierwszej kolejności obejmujący kończyny dolne, a następnie rozprzestrzeniający na całe ciało. 

Reklama

Swędzenie nóg po kąpieli

Kolejną z chorób hematologicznych objawiających się nocnym swędzeniem nóg jest czerwienica prawdziwa, nowotwór szpiku kostnego, którego istotą jest nadmierna, niekontrolowana produkcja czerwonych krwinek.

Co bardzo charakterystyczne, w tym przypadku występuje swędzenie nóg po kąpielina skutek nagłego schłodzenia ciała rozgrzanego uprzednio gorącą wodą. Objaw ten utrzymuje się od 15 do 60 minut, po czym samoistnie zanika.

Warto wiedzieć, że świąd ciała w przypadku pacjentów zapadających na czerwienicę wielokroć uprzedza wystąpienie innych, poważniejszych symptomów nawet o kilka lat.

Reklama

Swędzenie nóg a wątroba

Często też związane jest swędzenie nóg z wątrobą i takimi jej zaburzeniami, jak marskość, stłuszczenie, zapalenie wirusowe (HCV lub HBV) oraz cholestaza, czyli zastój żółci.

W szczególności ostatnia z wymienionych dolegliwości powoduje bardzo silny świąd stóp i dłoni, niekiedy tak uporczywy, że u niektórych pacjentów może wywoływać myśli samobójcze. Powiązanie dysfunkcji w obrębie dróg żółciowych oraz problemów skórnych nie zostało jak dotąd bezsprzecznie wyjaśnione.

Wiadomym jest natomiast, że objaw ten także nasila się w godzinach wieczornych i nocnych, oraz że jest związany z nagrzewaniem się skóry, niekoniecznie zaś nasileniem samej cholestazy.

Reklama

Świąd skóry na nogach u cukrzyka

Świąd skóry na nogach jest jednym z typowych objawów, na które uskarżają się diabetycy, związanych zarówno bezpośrednio z rozwojem cukrzycy, jak też licznymi jej powikłaniami oraz schorzeniami współwystępującymi.

Wymienić w tym kontekście warto przede wszystkim dwa zjawiska:

  • zespół stopy cukrzycowej - powikłanie występujące u około 15 proc. diabetyków, którego istotą jest niedostateczne ukrwienie kończyn dolnych. W wyniku tego dochodzi co zaburzeń czucia, wysuszenia, nadmiernego łuszczenia oraz świądu skóry stóp i łydek, powstania lokalnych owrzodzeń, a nawet deformacji kości;
  • zwiększona podatność na grzybicę, zwłaszcza stóp. Jej źródłem są powstające na ciele, a następnie pękające pęcherze, a także zapalne ogniska łuszczącej się skóry. Sprzyja temu zawilgocenie oraz maceracja naskórka, często występujące w dolnej części kończyn w wyniku przegrzania i przepocenia w mało przewiewnych butach.

Swędzenie nóg poniżej kolan

Pacjenci często uskarżają się na objawy w konkretnej części kończyn dolnych, na przykład swędzenie nóg od kolan w dół, powyżej czy wokół kostek.

Samo umiejscowienie objawów nie jest wystarczającym kryterium diagnostycznym. Bo występują typowe lokalizacje na przykład dla zmian łuszczycowych czy grzybiczych, w tych samych obszarach pojawiać się mogą dolegliwości związane z alergią pokarmową, wypryskiem kontaktowym (alergicznym i niealergicznym), a także wymienionymi wyżej chorobami wewnętrznymi.

Swędzenie łydek może być również objawem niewydolności żylnej. Świąd jest także pierwszym objawem żylaków. Wynika to z pękających naczyń krwionośnych, które wywołują podrażnienia. Zatem żyły na nogach teoretycznie mogą swędzić.

Częstym problemem, jeśli chodzi np. o łydki i piszczele, jest swędzenie nóg po goleniu, które powodowane może być podrażnieniem mechanicznym przez maszynkę lub chemicznym przez piankę, wiązać się też może z wrastaniem krótkich włosków w skórę.

Inną przyczyną prostą do wyeliminowania jest słabe nawilżenie. Nogi, zwłaszcza łydki często swędzą zimą.

Jak leczyć swędzenie nóg?

Wiele osób radzi sobie ze świądem domowymi sposobami. Najlepiej sprawdzają się zimne okłady, gdyż łagodzą nieprzyjemne dolegliwości. Równie popularne są okłady z wody z dodatkiem octu, choć sprawdzają się one najlepiej na wysypkę i ugryzienia komarów.

Jeśli chodzi o działania typowo objawowe, zalecić można:

  • stosowanie delikatnych preparatów przeciwświądowych, dostępnych bez recepty, przygotowanych na bazie między innymi cynku, lanoliny, kamfory, mentolu;
  • stosowanie emolientów i dziecięcej oliwki do nawilżania i natłuszczania skóry;
  • zamianę wszystkich kosmetyków do kąpieli i pielęgnacji na hypoalergiczne i maksymalnie naturalne, bez konserwantów, detergentów i wszelkiego rodzaju „ulepszaczy”. 

Leczenie przyczynowo-skutkowe polega przede wszystkim na terapii schorzeń pierwotnych wywołujących świąd, dlatego paleta stosowanych środków jest bardzo szeroka i zróżnicowana.

Grupą leków, które są stosunkowo uniwersalne i znajdują zastosowanie w leczeniu wielu chorób i zaburzeń objawiających się świądem, są środki antyhistaminowe, blokujące tzw. receptory histaminy typu H1 i H2, które w dużej mierze odpowiedzialne są za uczucie swędzenia.

Czytaj również

Bibliografia

  • Małgorzata Krajnik, Zbigniew Żylicz, Świąd w zaawansowanych chorobach wewnętrznych. Patogeneza i leczenie, Polska Medycyna Paliatywna 2002, 1, 2.
  • Agnieszka Gołdyn, Anna Goździalska, Jerzy Jaśkiewicz, Dermatozy skórne – aktualne problemy cukrzycy, Repozytorium Instytucjonalne Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, https://repozytorium.ka.edu.pl.
  • Tomasz Mach (opr. Lidia Banach), Skóra informuje o zaburzeniach pracy wątroby, Puls Medycyny 08-02-2019.
  • Urszula Ludwiczak, Leki przeciwhistaminowe w leczeniu świądu, Puls Medycyny 29-03-2006.
Joanna Woźniak
Artykuł napisany przez
Joanna Woźniak
Dziennikarka i copywriterka, specjalizująca się w tematyce medycznej. Przez blisko pół dekady redaktor i wydawca serwisu internetowego Dziennika Łódzkiego. Współpracowała z łódzkim ośrodkiem TVP. Absolwentka Filozofii oraz Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej na Uniwersytecie Łódzkim. W wolnych chwilach fotografuje kontrasty ulicy i eksperymentuje w kuchni.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Choroby i zmiany skórne
Narośl na skórze - jak usunąć i czy istnieją na to domowe sposoby? Rodzaje
Kobieta z naroślami na skórze twarzy
Kaszka na twarzy - u niemowlaka i dorosłych. Przyczyny
Kaszka na czole
Rumieniec na twarzy to nie zawsze oznaka zdrowia! Kiedy powinien budzić niepokój?
Podobne artykuły
Dziecko z wysypkową chorobą zakaźną
Rumień zakaźny u dzieci i dorosłych - jak wygląda, ile trwa?
Mężczyzna z krostami na plecach
Swędzące krostki - na ciele. Sprawdź, co oznaczają
Kobieta ze spuchniętą wargą
Spuchnięta warga - przyczyny. Jak leczyć dolną i górną?
Wysypka pęcherzowa na skórze
Bąble na skórze – skąd się biorą i jak sobie z nimi radzić?
Kobietę swędzą nogi
Swędzenie nóg - co oznacza i jak mu zaradzić? Przyczyny, leczenie i domowe sposoby

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!