ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗

Tokoferol - co to jest? Działanie w kosmetyce i w lekach

Witamina E to świetnie poznany czynnik antyoksydacyjny, czyli neutralizujący wolne rodniki – odpowiedzialne bezpośrednio za procesy starzenia się organizmu. Jaka postać witaminy E będzie najskuteczniejsza w walce z upływającym czasem? Czy każdy tokoferol będzie równie skuteczny?
Ampułki z witaminą E
źródło:123RF
Spis treści

Jednym z głównych zagrożeń dla prawidłowego funkcjonowania organizmu jest stres oksydacyjny. Najprościej ujmując jest to zjawisko polegające na niszczycielskim wpływie wolnych rodników (wyjątkowo silnie reaktywnych cząstek), które szczególnie destrukcyjnie wpływają na DNA komórki organizmu.  Wolne rodniki najczęściej mają niesparowany, wolny elektron co powoduje, że są tak wysoce reaktywne. 

W organizmie człowieka powstają głównie w procesie oddychania, a z powodu ich małych rozmiarów mogą dotrzeć do każdego miejsca w komórce i reagować na przykład z białkami czy nawet z DNA, powodując jego mutacje. Dlatego też w toku ewolucji organizm wytworzył system obronny składający się z wielu, różnego rodzaju związków „wymiatających” wolne rodniki zwanych przeciwutleniaczami. Jednym z najsilniejszych takich przeciwutleniaczy jest alfa-tokoferol –jeden z kilku przedstawicieli rodziny tokoferoli.

Reklama

Tokoferole - co to jest?

Mieszanina tokoferoli jest znana także pod inną nazwą, w medycynie określa się je mianem witaminy E. Są to związki wchodzące na przykład w skład koenzymów. Ponieważ organizm nie jest w stanie sam ich wytworzyć, to musi je zdobywać wraz z pożywieniem. W skład grupy witamin E wchodzą tokoferole i tokotrienole. Te drugie różnią się nieznacznie budową chemiczną, poprzez posiadanie nienasyconego bocznego łańcucha fitolowego. 

Wśród tokotrienoli istnieją cztery podtypy – alfa, beta, gamma oraz delta. Tokoferole także posiadają cztery podtypy, wśród których jednostka alfa jest najważniejsza, jednakże gamma tokoferol także posiada bardzo silne właściwości przeciwutleniające.             

Reklama

Działanie tokoferolu

Jak było wspomniane już wcześniej, tokoferole działają jako przeciwutleniacze. Ich działanie wynika głównie ze specyficznej budowy, która pozwala im działać ochronnie na komórki organizmu. 

Do głównych zadań tokoferolu należy zapobieganie utlenianiu struktur wchodzących w skład błon komórkowych, utrudnienie powstawania wolnych rodników oraz przyspieszenie ich „wymiatania”.

Dodatkowo trzeba wspomnieć o wzmacnianiu układu odpornościowego oraz działaniu ochronnym na krwinki czerwone. Własności protekcyjne wobec śródbłonka naczyń krwionośnych zapobiegają chorobom serca i układu krwionośnego, a dodatkowe działanie antykoagulacyjne i przeciwzakrzepowe zapobiega między innymi zawałom serca. 

Skutki niedoboru witaminy E (tokoferolu) w organizmie mogą być bardzo groźne, jednakże duża powszechność tego związku w przyrodzie i pokarmach powoduje, że do awitaminozy E dochodzi bardzo rzadko. Leki z tokoferolem podaje się głównie w przypadkach mukowiscydozy, niedokrwistości hemolitycznej u wcześniaków oraz w przypadkach niedoborów tego związku. 

Reklama

Tokoferol w kosmetyce

Bardzo silne działanie tokoferolu jako przeciwutleniacza sprawiło, że zwrócił na niego uwagę przemysł kosmetyczny. Stres oksydacyjny wyniszcza wszystkie komórki, także te znajdujące się w skórze człowieka, co jest natychmiast widoczne gołym okiem. Witamina E dobrze przenika przez naskórek i wbudowuje się w przestrzeniach międzykomórkowych zapewniając im dodatkowe odżywienie co widać poprzez poprawę elastyczności skóry. 

Ponadto witamina E zastosowana w formie kosmetyków bezpośrednio na skórę wpływa na hamowanie powstawania stanów zapalnych, działa przeciwobrzękowo, kojąco i nawilżająco oraz wspomaga leczenie przebarwień i łagodzi objawy kontaktowego zapalenia skóry. 

Dzięki zdolności wbudowywania się w lipidowe struktury skóry witamina E wiąże dodatkową wodę co pomaga w utrzymaniu nawilżenia – poprawia to elastyczność i jędrność skóry. Ta zdolność w połączeniu z właściwościami antyoksydacyjnymi sprawia, że spowalnia ona procesy starzenia się skóry. 

Reklama

Naturalne tokoferole

Witaminy z grupy E są bardzo szeroko rozpowszechnione w naturze i można je znaleźć praktycznie wszędzie. Najwięcej jednak znajdzie się w olejach: słonecznikowym, kukurydzianym oraz z pestek winogron. Ponadto bogatym źródłem tokoferoli są orzechy laskowe, migdały, ziarna zbóż i ryby z dużą zawartością tłuszczu. 

Gdyby się zdarzyło, że sama dieta nie dostarcza odpowiedniej ilości witaminy E to zawsze można ją suplementować w formie kapsułek. Preparaty takie nie są jednak mieszanką tokoferoli lecz zawierają najczęściej tylko jeden z nich – alfa tokoferol. 

Cena tokoferolu w takiej postaci waha się w granicach 10 zł za opakowanie.

Reklama

Leki i preparaty zawierające tokoferol

Czytaj również

Bibliografia

  • A. Zielińska, I. Nowak; Tokoferole i tokotrienole jako witamina E; Chemik; 2014; 68; 7; 585-591
  • J. Guz, T. Dziaman, A. Szpila; Czy witaminy antyoksydacyjne mają wpływ na proces karcynogenezy?; Postępy Hig Med Dosw.; 2007; 61; 185-198
  • R. Szymańska, B. Nowicka, J. Kruk; Witamina E – metabolizm i funkcje; Problemy Nauk Biologicznych; 2009; 58
  • W. Czerwonka i wsp.; Zastosowanie witaminy E w kosmetologii; Kosmetologia Estetyczna; 2019, 1; vol.8; 13-16
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Artykuł napisany przez
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Magister farmacji. Pracuje w aptece ogólnodostępnej oraz kieruje Działem Farmacji Centrum Okulistycznego. Aktywny członek samorządu aptekarskiego W czasie siedmioletniej pracy zawodowej rozwiązał nieskończoną ilość problemów z zakresu stosowania leków oraz prowadzenia właściwej terapii. W swojej pracy stawia na bezpośredni i partnerski kontakt z pacjentem, co umożliwia mu jasne przekazywanie medycznych zaleceń. Interesuje się interakcjami lekowymi oraz bezpieczeństwem terapii, zwolennik metod opartych na EBM (Evidence Based Medicine). Prywatnie szczęśliwy mąż, tata Krzysia oraz fan piłki nożnej i gotowania.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Substancje czynne
Nystatyna - jak długo stosować? Dawkowanie i skutki uboczne
Stopy z grzybicą
Na co działa cefuroksym? Dawkowanie i skutki uboczne
Wzór chemiczny cefuroksymy
Pregabalina - działanie, dawkowanie i skutki uboczne. Po jakim czasie zaczyna działać?
Wzór chemiczny pregabaliny
Podobne artykuły
Mężczyzna boi się własnego cienia
Wenlafaksyna: kiedy zaczyna działać? Dawkowanie, odstawienie
Ascorbinian sodu na łyżeczce
Askorbinian sodu – dawkowanie, zastosowanie i szkodliwość
Kobieta zakrapla oczy
Gentamycyna - na co działa? Dawkowanie i skutki uboczne
Substancja kosmetyczna o nazwie cyklopiroksolamina
Cyklopiroksolamina w kosmetykach. Jakie ma właściwości i zastosowanie?
Wzór chemiczny escitalopramu
Na co jest escitalporam? Działanie i dawkowanie

Reklama


1/3 kobiet ma niedobór tego pierwiastka 😲
Sprawdź powód!