Grasica - co to za narząd?
Grasica to narząd, który przez lata nie zdradzał badaczom ludzkiej fizjologii swojej prawdziwej funkcji. Zlokalizowany w śródpiersiu, tuż za górną częścią mostka niewielki gruczoł obserwowano tylko u dzieci i młodzieży - w sposób tajemniczy narząd ten zanikał w wieku dorosłym. W miarę upływu lat czynny miąższ gruczołu odpowiedzialny za produkcję tymozyny ulega stopniowej inwolucji (to znaczy zanikowi). Przekształca się bowiem w niefunkcjonalną tkankę tłuszczową żółtą.
Grasica jest źródłem tymozyny (a ściślej jej dwóch podtypów wyszczególnionych na podstawie aktywności biologicznej - tymozyny alfa-1 i tymozyny beta-4). Tymozyna jest jednak produkowana również w wielu innych tkankach i narządach organizmu, a nazwa hormonu wiąże się z faktem, że po raz pierwszy została wyizolowana właśnie z grasicy (z łaciny grasica - thymus). Grasica jest również odpowiedzialna za produkcję innych hormonów, jak tymulina, tymopoetyna, TFX (grasiczy czynnik X) czy grasiczy czynnik humoralny.
Reklama
Działanie tymozyny
Główną funkcją tymozyny jest pobudzanie i przyspieszanie dojrzewania limfocytów - niezwykle ważnych komórek układu immunologicznego, których właściwa liczba i prawidłowy rozwój warunkują odporność organizmu na wirusy, bakterie i grzyby, które mogą go zaatakować. Z tego powodu znaczenie tymozyny jest szczególnie istotne w wieku dziecięcym – organizm nabywa wówczas kluczowych cech swojej odporności.
Interesujące badania dotyczące tymozyny beta-4 toczą się również w zakresie możliwości jej zastosowania u chorych z łysieniem plackowatym (stymulacja wzrostu włosów), w procesie leczenia ran przewlekłych oraz zespole suchego oka. Pomimo obiecujących wyników substancja ta nie została jeszcze wprowadzona do praktyki klinicznej - konieczne są dalsze bardziej szczegółowe badania połączone z oceną profilu bezpieczeństwa stosowania tymozyny beta-4, jako leku. W internecie można znaleźć oferty zakupu tego hormonu - nie są to jednak preparaty przebadane przez odpowiednie jednostki nadzoru farmaceutycznego i stanowią potencjalne zagrożenie dla zdrowia. Tymozyna beta-4 ze względu na swoje właściwości immunogenne oraz prawdopodobny udział w tworzeniu nowych włókien mięśniowych była też stosowana jako nielegalna substancja dopingująca w sporcie.
Reklama
Niedobór tymozyny
Do niedoboru tymozyny może dojść w przypadku przedwczesnego zaniku grasicy u dziecka. Na zanikanie tego gruczołu wpływają prawdopodobnie hormony płciowe, dlatego proces ten rozpoczyna się zwykle w okresie dojrzewania. Jeśli w wyniku zaburzeń hormonalnych, dochodzi do przedwczesnego dojrzewania - może to przyspieszyć również zanik grasicy, a co za tym idzie spadek poziomu tymozyny.
Przyczyną braku lub znacznego niedoboru tymozyny może być wrodzony brak grasicy, jaki ma miejsce w niektórych zespołach genetycznych.
W potwierdzonych klinicznie schorzeniach związanych z niedoborem hormonów grasicy, jak również wspomagająco w niektórych schorzeniach onkologicznych i hematologicznych podawane są leki zawierające wyciąg z grasicy. Najczęściej stosowanymi preparatami grasicy są:
- tymozyna (naturalny peptyd wyizolowany z krwi zwierząt i ludzi),
- tymopoetyna (może być izolowana bądź otrzymywana syntetycznie),
- czynniki grasicze (tetrahydrofuran – THF, thymostimulinum – TFX, surowiczy czynnik grasiczy – FST).
Reklama
Badanie tymozyny
Badanie tymozyny jest bardzo rzadko wykorzystywane w praktyce klinicznej, w niektórych sytuacjach oznaczenia te stosowane są do celów naukowych.
Do rozpoznawania zaburzeń funkcji grasicy stosowane są raczej badania obrazowe, jak tomografia czy rezonans magnetyczny klatki piersiowej, które skutecznie i szybko mogą wskazać na zaburzenia w obrębie grasicy. Najczęściej obserwowaną zmianą w obrębie grasicy są guzy - tak zwane grasiczaki.
Czytaj też:
