Reklama
Co to są limfocyty - gdzie powstają?
Limfocyty to komórki z rodzaju leukocytów, czyli białych krwinek. Zawarte są one we krwi i stanowią bardzo ważny element układu odpornościowego człowieka. Mają kulisty kształt, posiadają duże jądro i niewielką ilość cytoplazmy. Zalicza się je do komórek heterogennych, ponieważ pełnią rozmaite funkcje i są produkowane przez różne narządy.
Gdzie powstają i gdzie dojrzewają limfocyty? Możne je znaleźć w:
- grasicy,
- śledzionie,
- węzłach chłonnych,
- grudkach chłonnych błon śluzowych,
- szpiku kostnym czerwonym.
Limfocyty są więc komórkami wchodzącymi w skład krwi pełniącymi funkcję ochrony organizmu. Bardzo istotne jest, by ich poziom był prawidłowy. Zarówno podwyższone, jak i obniżone limfocyty mogą świadczyć o niepokojących nieprawidłowościach.
Reklama
Funkcje limfocytów - za co odpowiadają?
Limfocyty pełnią ważne funkcje w działaniu całego organizmu. Za co odpowiadają limfocyty? Ich funkcje sprowadzają się do obrony organizmu przed szkodliwymi drobnoustrojami dostającymi się z zewnątrz. Limfocyty dzieli się na trzy grupy ze względu na pełnione przez nie funkcje:
- limfocyty T (grasiczozależne) – grupa najliczniejsza, komórki powstające w szpiku kostnym, a dojrzewające w grasicy, pełnią funkcję niszczenia antygenów, czyli związków chemicznych, które dostając się do organizmu, wywołują odpowiedź immunologiczną,
- limfocyty B (szpikozależne) – komórki powstające w szpiku kostnym, ich rolą jest produkcja przeciwciał odpornościowych,
- komórki NK (z ang. Natural Killer) – odpowiedzialne za zwalczanie komórek nowotworowych oraz komórek zakażonych przez wirusy.
Aby dostać się do organizmu człowieka, bakterie, wirusy i grzyby muszą pokonać kilka barier ochronnych. Pierwsza z nich to skóra, błony śluzowe i wszelkie wydzieliny (np. mocz czy pot). Ich kwaśne pH działa bakteriobójczo, więc ich pokonanie dla drobnoustrojów nie jest łatwe. Jeśli jednak uda im się je pokonać, w organizmie aktywują się fagocyty.
Otaczają one obce cząsteczki, które dostały się z zewnątrz i wchłaniają je. Jeśli jednak i przez nie zarazki nie zostaną pokonane, konieczna jest aktywność limfocytów przekształcających się w przeciwciała.
Limfocyty chronią więc organizm przed zarazkami w momencie, gdy nie radzą sobie z nimi inne mechanizmy obronne.
Reklama
Norma limfocytów
Poziom limfocytów sprawdza się wykonując badania morfologiczne krwi. Jak już wspomniano, połowa z nich znajduje się w narządach limfatycznych, a reszta we krwi człowieka. Całkowita liczba limfocytów u zdrowej osoby dorosłej wynosi 1 x 10¹².
Ich ilość (poziom wysoki, niski lub w normie) może powiedzieć bardzo wiele o stanie zdrowia zarówno dorosłego pacjenta, jak i dziecka.
Wynik podawany jest z reguły jako wartość bezwzględna oraz wartość procentowa. Norma limfotyctów u dorosłych jest wyrażona wartością procentową i wynosi 15% – 40%.
Normy limfocytów u dziecka są różne, w zależności od wieku:
- u noworodków do 6. dnia życia: 26-36%,
- 7 - 13 dzień: 36-46%,
- 14 - 30 dzień: 43-53%,
- od 1. miesiąca do 1. roku: 45-75%,
- dzieci 1 – 3 lata: 50-70%,
- dzieci 4 – 5 lat: 40-60%,
- dzieci 6 – 7 lat: 32-52%,
- dzieci 8 – 15 lat: 28-48%,
- dzieci 16 – 19 lat: 25-45%.
Należy jednak pamiętać, że na wynik mogą mieć wpływ takie czynniki jak: przyjmowane leki, przyjmowane suplementy diety czy stosowana dieta. Poziom limfocytów podwyższony jest zazwyczaj u kobiet w ciąży, dlatego w tym wypadku inne wartości uznawane są za prawidłowe.
Jaki poziom limfocytów jest niepokojący? Bardzo wysokie odstępstwo od ogólnej normy limfocytów we krwi, może świadczyć o problemach z układem odpornościowym i chorobach, dlatego konieczne są dodatkowo badania diagnostyczne.
Reklama
Limfocyty za wysokie - powyżej normy
Limfocyty podwyższone (limfocytoza) u dorosłego pacjenta lub u dziecka powinny zawsze mieć zbadaną przyczynę. Wynik powyżej normy jest podstawą do dalszej diagnostyki i jak najszybszego podjęcia odpowiedniego leczenia.
Co oznaczają podwyższone limfocyty? Zbyt wysoka liczba białych krwinek towarzyszy, takich schorzeniom jak:
- przewlekłe zakażenie bakteryjne,
- zakażenie bakteryjne o ciężkim przebiegu,
- wirusowe zapalenie wątroby (WZW),
- krztusiec,
- gruźlica,
- białaczka.
Przekroczone limfocyty oznaczają też niektóre choroby wirusowe, jak mononukleoza zakaźna, różyczkę, grypa. Zdarza się, że zbyt wysokie limfocyty mają pacjenci po urazie, po zabiegu chirurgicznym, po napadzie padaczki i kobiety w ciąży.
Przy wirusowych chorobach zakaźnych we krwi pojawiają się niekiedy limfocyty atypowe (okreslane też jako nietypowe) - wskazują, że organizm przechodzi przez jakąś infekcję lub stan zapalny. Można je wykryć wykonując morfologię krwi z rozmazem.
Reklama
Niskie limfotycy - poniżej normy
Ponieważ limfocyty są komórkami pełniącymi obronne funkcje w organizmie, ich niedobór może świadczyć o obniżonej odporności. O osłabieniu układu immunologicznego mówi się przy poziomie limfocytów niższym niż 15 proc. wszystkich białych krwinek. Stan obniżonych limfocytów, poniżej 1000 komórek/µl, jest określany jako limfopenia (lub limfocytopenia).
Do prawdopodobnych przyczyn obniżenia ich poziomu należą poważne schorzenia o podłożu wirusowym, jak AIDS czy wirusowe zapalenie wątroby. Ich zaniżoną wartość powodują również choroby autoimmunologiczne:
- stwardnienie rozsiane,
- toczeń,
- reumatoidalne zapalenie stawów.
Zbyt niskie limfocyty mogą też zwiastować chorobę nowotworową, w szczególności białaczkę. Towarzyszą one także niektórym schorzeniom wrodzonym:
- zespołowi Wiskott-Aldrich,
- zespołowi DiGeorge'a,
- anemii aplastycznej.
