Rehabilitacja: po udarze, kolana czy neurologiczna – poznaj sposoby powrotu do sprawności

Rehabilitacja jest niezbędna w wielu sytuacjach, a przede wszystkim, gdy doszło do długotrwałego unieruchomienia osoby lub w przypadku wystąpienia urazów.  Bardzo ważne jest jak najszybsze podjęcie działań, by uniknąć przykrych konsekwencji zdrowotnych i móc powrócić do pełnej sprawności nie tylko fizycznej, ale i psychicznej.

Rehabilitacja – czym jest?

Co to jest rehabilitacja medyczna? To nic innego jak zbiór czynności, które mają na celu poprawienie jakości życia osoby niepełnosprawnej, zarówno w sferze fizycznej, umysłowej,
a także społecznej.

W procesie rehabilitacji udział bierze zawsze tzw. zespół terapeutyczny, do którego należą przede wszystkim:

• specjalista w rehabilitacji medycznej,
• lekarze z innych dziedzin (w zależności od rodzaju problemu) – neurolodzy, reumatolodzy czy ortopedzi,
• psycholodzy,
• psychoterapeuci zajęciowi,
• fizjoterapeuci.

Wbrew stereotypom nie tylko osoby starsze wymagają rehabilitacji. Coraz częściej jest ona niezbędna już na etapie niemowlęcym. Należy oddawać się jedynie w ręce specjalistów, gdyż osoba bez odpowiedniego wykształcenia i doświadczenia może nieświadomie pogłębić problem zdrowotny.

Rehabilitacja – rodzaje

Rehabilitacja medyczna to pojęcie ogólne i ze względu na rodzaj dolegliwości przebiega ona zupełnie inaczej, pod okiem innych specjalistów.

Do najczęściej wykorzystywanych rodzajów rehabilitacji należą:

• rehabilitacja neurologiczna – to grupa czynności, których celem jest usprawnienie działania układu nerwowego. W zależności od typu choroby, ta forma rehabilitacji może trwać kilka miesięcy lub do końca życia od momentu postawienia diagnozy. Do drugiej grupy należą takie schorzenia, jak: zespół Downa, choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane,
• rehabilitacja stawu skokowego – skręcenie stawu skokowego objawia się przede wszystkim bólem, obrzękiem oraz ociepleniem uszkodzonego stawu. Rodzaj rehabilitacji zależy od stopnia kontuzji, a także jej typu. Należy pamiętać o ograniczeniu aktywności fizycznej, a rehabilitacja ma na celu polepszenie stabilizacji stawu, jak również zwiększenie zakresu ruchu,
• rehabilitacja po rekonstrukcji acl – chodzi o uszkodzenie stawu kolanowego i jest to częsty rodzaj kontuzji u osób aktywnych fizycznie. Jego objawami są: ból w czasie zdarzenia, obrzęk, a także uczucie „uciekania” kolana. Rekonstrukcja wykonywana jest, by przywrócić stabilność stawu, a rehabilitacja ma przygotować pacjenta do funkcjonowania  po zabiegu. Spotkania z fizjoterapeutą odbywają się zarówno przed zabiegiem, jak i po nim,
• rehabilitacja po mastektomii – mastektomii poddają się najczęściej kobiety walczące z rakiem piersi. Rehabilitacja powinno rozpocząć się jak najszybciej – najlepiej następnego dnia po operacji. Jej celem jest polepszenie siły mięśniowej, zniwelowanie obrzęku ręki, a także zwiększenie ruchomości stawów,
• rehabilitacja po endoprotezie stawu biodrowego – ten rodzaj rehabilitacji można podzielić na 3 poziomy: przedoperacyjny, pooperacyjny wczesny oraz pooperacyjny późny. Każdy z nich jest niezwykle ważny, a przede wszystkim celem jest uniknięcie przykurczu w stawie biodrowym, a tym samym skrócenia nogi.

Każdy z rodzajów rehabilitacji powinien być przeprowadzany pod okiem specjalistów, którzy indywidualnie do każdego przypadku dobiorą odpowiednie ćwiczenia, a także czas rehabilitacji.

Udar mózgu – rehabilitacja

Rehabilitacja po udarze mózgu to proces długi i skomplikowany, jednak niezwykle istotny w powrocie do sprawności fizycznej i psychicznej. Udar mózgu może doprowadzić do całkowitego, bądź częściowego ograniczenia sprawności ruchowej, możliwości reagowania na otoczenia, a także utrudnić koncentrowanie się i zapamiętywanie.

Rehabilitacja powinna zostać rozpoczęta już w czasie pobytu na oddziale udarowym, a w razie konieczności także w domu.

Przeciwskazaniami do przeprowadzenia rehabilitacji poudarowej są:

• zapalenie żył,
• wahania nastroju.

Czas rehabilitacji może być różny, gdyż zależy on od indywidualnej poprawy u pacjenta, od wsparcia najbliższych, momentu rozpoczęcia terapii oraz wielkości uszkodzenia mózgu.

Rehabilitacja kolana

Rehabilitacja stawu kolanowego polega na wprowadzeniu odpowiednich ćwiczeń, takich jak:

• krioterapia – jej celem jest ściągnięcie naczyń krwionośnych oraz zniwelowanie odczuwanego bólu. Krioterapia polega na ochładzaniu kolana do temperatury 5 stopni Celsjusza,
• fizykoterapia polem magnetycznym – przeprowadza się ją również w celu uśmierzenia bólu, jednak jej głównym zadaniem jest skrócenie czasu gojenia się rany. 

Wszystkie ćwiczenia powinny odbywać się w konsultacji z ortopedą. Należy pamiętać, by nie nadużywać stawu zbyt mocno, by nie pogłębić urazu.

Rehabilitacja niemowląt

Jeśli postawa niemowlaka wzbudza jakiekolwiek podejrzenia warto udać się do pediatry, który w razie potrzeby skieruje do specjalisty. Większość wad postawy wykryta tuż po urodzeniu ma dużą szansę na całkowite wyleczenie, gdyż na tym etapie rozwoju, kości i stawy dopiero zaczynają się odpowiednio formować.

Do najpopularniejszego rodzaju należy rehabilitacja metodą Vojty, w której dużą rolę odgrywają rodzice maluszka. Włączana jest w życie już w okresie niemowlęcym, a jej głównym celem jest zapobieganie niepełnosprawności dzieci urodzonych z wadami centralnego układu nerwowego.