Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!

Badanie CEA (antygen karcinoembrionalny) - norma. Co oznacza podwyższony wynik?

Antygen CEA to rodzaj markera nowotworowego, dzięki któremu można m.in. wykryć nowotwór jelita grubego, odbytnicy, czy trzustki. Dzięki badaniu CEA można też przeanalizować skuteczność terapii nowotworowej oraz zdiagnozować przerzuty lub wznowienie choroby nowotworowej. Sprawdź, na czym polega badanie CEA i jaka jest norma.
Lekarz trzyma próbkę do badania CEA
źrodło:123RF
W skrócie
  • CEA (ang. carcinoembryonal antigen) to jeden z markerów nowotworowych, który u zdrowej osoby jest na minimalnym poziomie.
  • Badanie CEA wykonuje się przede wszystkim u osób z podejrzeniem nowotworu układu pokarmowego, głównie raka jelita grubego i odbytnicy, oraz u osób będących w leczeniu onkologicznym.
  • Zbyt wysokie stężenie antygenu karcinoembrionalnego nie świadczy od razu o nowotworze. Może też sugerować występowanie np. zapalenia trzustki, marskości wątroby lub ciąży.
SPRAWDŹ TEŻ: Badanie markera nowotworowego CA-125 - co pomaga wykryć?
Spis treści

Co to jest badanie CEA?

Antygen CEA, określany też jako antygen karcinoembrionalny lub antygen rakowo-płodowy, to rodzaj markera nowotworowego, który należy do białek błon komórkowych. Ten typ markera pojawia się w ludzkim organizmie w czasie życia płodowego, jednak po urodzeniu się dziecka zanika lub pozostaje na niskim, bezpiecznym dla zdrowia człowieka poziomie.

Obecnie nie jest znana funkcja antygenu karcinoembrionalnego w organizmie, ale istnieją przypuszczenia, że pełni funkcje ochronną układu pokarmowego.

Śladowe ilości antygenu karcinoembrionalnego mogą być przez całe życie produkowane przez wątrobę, jelita i trzustkę. Jeśli jednak jego stężenie rośnie, stanowi to patologię i może świadczyć np. o nowotworze.

Na czym polega badanie CEA? Polega ono na sprawdzeniu poziomu antygenu CEA w surowicy krwi. Określona stężenie CEA w surowicy krwi może sugerować występowanie m.in. nowotworu w obrębie przewodu pokarmowego. 

Badanie CEA wykonuje się również po to, aby ocenić skuteczność leczenia nowotworowego oraz kontrolować pojawienie się ewentualnych przerzutów lub wznowy choroby nowotworowej. 

Oczywiście sam wzrost antygenu rakowo-płodowego nie oznacza obecności nowotworu. Taka diagnoza może być postawiona przez lekarza dopiero po wnikliwym przeanalizowaniu również innych wyników badań, w tym przede wszystkim obrazowych.

Reklama

Wskazania do badania CEA - kiedy sprawdza się antygen karcinoembrionalny?

Markery nowotworowe bada się, aby wykluczyć lub potwierdzić występowanie nowotworu, oszacować stopień zagrożenia pojawieniem się raka czy sprawdzić efekty leczenia nowotworu. W jakich przypadkach oznacza się antygen CEA?

Badanie to jest wykonywane m.in. w sytuacjach, kiedy zachodzi podejrzenie zachorowania na jeden z nowotworów związanych z układem trawiennym, przede wszystkim na raka jelita grubego i odbytnicy. 

Czasem obserwuje się też wzrost poziomu CEA w przypadku występowania w organizmie raka:

  • wątroby, 
  • trzustki i dróg żółciowych, 
  • żołądka, 
  • jelit, 
  • tarczycy, 
  • piersi,
  • płuc. 

Antygen karcinoembrionalny ocenia się także po to, by sprawdzić czy leczenie nowotworu przebiega pomyślnie, czy chemioterapia przynosi pozytywne rezultaty. Kiedy marker nowotworowy CEA zmniejsza się lub chociaż utrzymuje na takim samym poziomie, oznacza to zazwyczaj, że terapia jest się skuteczna. 

Antygen CEA, a ściślej oznaczenie jego stężenia, pozwala także stwierdzić czy pojawiły się przerzuty odległe do innych organów lub czy nastąpiła wznowa choroby nowotworowej. Jest to zatem ważny marker do kontroli zdrowia pacjenta po zakończonym leczeniu nowotworu.

Reklama

Przygotowanie i przebieg badania CEA - jak wygląda i na czym polega?

Aby dowiedzieć się, jaki poziom antygenu rakowo-płodowego występuje u danej osoby, należy zrobić badanie krwi pobranej żyły łokciowej. CEA ocenia się bowiem na podstawie analizy próbki surowicy krwi.

Jak się przygotować do badania CEA? Nie jest to skomplikowane badanie, więc samo przygotowanie jest minimalne. Badanie zaleca się wykonywać rano, pacjent nie musi być na czczo, ale niewskazane jest spożywanie posiłku tuż przed samym pobraniem krwi. Dobrze jest wypić szklankę wody, ponieważ woda rozrzedza krew, więc ułatwia jej pobranie.

Wykonanie badania CEA polega na pobraniu niewielkiej ilości krwi z żyły (najczęściej z dołka łokciowego) do probówki, umieszczenie materiału pobraniowego w wodzie z lodem oraz jak najszybszym przesłaniu probówki do laboratorium.

Poza analizą surowicy krwi można także odczytać poziom antygenu karcinoembrionalnego pobierając płyn z jamy otrzewnej, z jamy opłucnej lub płyn mózgowo-rdzeniowy.

Ile się czeka na wynik badania CEA? Na wyniki analizy zazwyczaj czeka się jeden dzień, choć wyniki online mogą być nawet dostępne w tym samym dniu.

Czy sa jakieś przeciwwskazania? Badanie antygenu karcinoembrionalnego może zrobić każdy, ponieważ nie ma żadnych przeciwwskazań do przeprowadzenia tego badania.

Reklama

Normy w badaniu CEA - jaka jest norma antygenu karcinoembrionalnego?

Jakie jest prawidłowe CEA? Norma antygenu karcinoembrionalnego​ u dorosłej, niepalącej tytoniu osoby wynosi maksymalnie do 2,5 ng/ml, u palaczy – do 5 ng/ml. Wyższe stężenie antygenu rakowo-płodowego, znajdujące się na poziomie 10 ng/ml i powyżej, może sugerować zaistnienie zmian nowotworowych układu pokarmowego, ale też występowanie innych schorzeń.

Natomiast poziom markera nowotworowego CEA znacząco przekraczający 20 ng/ml może mieć związek z występowaniem w układzie trawiennym złośliwych zmian nowotworowych. 

Należy pamiętać jednak, że każde laboratorium może mieć nieco inne normy dla danego czynnika. Poza tym wyniki badania CEA powinny być interpretowane przez lekarza, który stawia diagnozę po zapoznaniu się ze wszystkimi przeprowadzonymi analizami.

Należy jednak zachować spokój, ponieważ nie każde podwyższenie CEA oznacza raka, i odwrotnie, nie każda zmiana nowotworowa tocząca się w ustroju będzie widoczna na wyniku antygenu karcinoembrionalnego.

Reklama

Podwyższone CEA - co oznacza wysokie stężenie CEA?

Marker CEA to antygen służący przede wszystkim wykryciu ewentualnych nowotworów związanych z układem pokarmowym, głównie nowotworu jelita grubego i odbytnicy. Antygen CEA znacznie powyżej normy może wskazywać na występowanie któregoś z tych nowotworów, nawet w stopniu zaawansowanym. 

Taki wynik może oznaczać chorowanie m.in. na nowotwór wątroby, trzustki, żołądka, oskrzeli, tarczycy, czy piersi. Jednak te odmiany raka są rzadziej wykrywane tym badaniem.

Jeżeli wynik badania to ponad 25 ng/ml, ozacza to wystąpienie złośliwego nowotworu z ponad 95% prawdopodobieństwem.

Niższe stężenie antygenu CEA, między 5 a 20 ng/ml, może mieć związek z takimi sytuacjami jak:

  • marskość wątroby;
  • zapalenie trzustki;
  • zapalenie wątroby;
  • choroba Leśniowskiego-Crohna;
  • ciąża;
  • niewydolność nerek;
  • przewlekła obturacyjna choroba płuc;
  • zablokowanie dróg żółciowych.

Trzeba jeszcze podkreślić, iż analiza markera rakowo-płodowego rzadko pozwala na wykrycie raka w początkowej fazie. Do tego typu oceny służą inne markery nowotworowe i odmienne badania.

Reklama

Badania CEA - cena

Ile kosztuje badanie CEA? Koszt sprawdzenia antygenu karcinoembrionalnego prywanie oscyluje w granicach 35-60 zł. Cena jest różna w zależności od placówki laboratorynej czy miasta, w którym wykonujemy badanie.

Czytaj również

Bibliografia

  • Soborczyk Agnieszka, Deptała Andrzej, Markery nowotworowe w praktyce klinicznej, Choroby serca i naczyń, 2007 (Tom 4, Nr 4), s. 184-189.
  • Wydrzyński Paweł, Bartoszewicz Przemysław, Analiza i interpretacja wyników badań laboratoryjnych, Literat, 2015, ISBN 978-83-7898-249-4.
  • Beata Samson Mariola Krasucka, Biochemiczne markery nowotworowe w diagnostyce onkologicznej, https://www.alablaboratoria.pl/public/content/file_manager/broszuranowotworowa2015.pdf [dostęp: 19.01.2022]
  • T. Bojarowski, K.Bojarowska, I. Gisterek, Użyteczność oznaczenia stężenia CEA w surowicy krwi w monitorowaniu pacjentów leczonych z powodu raka jelita grubego, Reports of Practical Oncology and Radiotherapy, 3 (1) 1998
  • L. Pecorino, Biologia molekularna nowotworów w praktyce klinicznej, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, wyd. 4, Wrocław 2021, s. 298 - 302.
Olga Tomaszewska
Artykuł napisany przez
Olga Tomaszewska
Dyplom dziennikarza zdobyła w 2009 roku, a od 2005 r. nieprzerwanie pisze i redaguje. Pracowała dla „Mojego Miasta Pabianice”, jako dziennikarz, redaktor, zastępca redaktora naczelnego i PR-owiec, współpracowała z „Nowym Życiem Pabianic" i licznymi portalami o tematyce zdrowotnej, tworząc dla tych podmiotów artykuły. Jej konikiem jest tworzenie treści z zakresu profilaktyki zdrowia, szeroko pojętej psychologii oraz pediatrii. Jeśli nie pisze, wygina się na macie ćwicząc hatha jogę jako nauczyciel i dozgonny uczeń.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Badania krwi
Jaka jest norma ferrytyny - co oznacza nadmiar i niedobór?
Próba krwi do badania poziomu ferretyny
Morfologia RBC - czym jest, co oznacza podwyższone i obniżone?
Próbki krwi
RDW SD - co oznacza podwyższony i obniżony wynik?
Badanie próbki z morfologią krwi
Podobne artykuły
Próba krwi do badania poziomu ALT
Badanie ALT - diagnozowanie uszkodzeń wątroby. Norma wyników
Badanie poziomu IGE całkowitego
IgE całkowite: jaka jest norma? Co oznacza wysokie IgE, a co niskie?
Posiew krwi przeprowadzany w labolatorium
Posiew krwi - tlenowy i beztlenowy. Ile się czeka na wyniki?
Kleszcz na skórze człowieka
Western Blot skutecznym testem na boreliozę? Sprawdź, ile się czeka na wynik i jak go interpretować
Próbka krwi do badania poziomu AST
AST (aminotransferaza asparaginianowa) - badanie krwi przy diagnostyce wątroby. Co oznacza wynik?

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Jakie funkcje Twojego CGM są dla Ciebie najważniejsze?
Touchcare CGM