Alergia – zmora naszych czasów, szacuje się, że cierpi na już co trzeci Polak. Choć po raz pierwszy objawy alergii opisano już w XVIII wieku i był to katar wywołany kontaktem z sianem, to dopiero w XX i XXI wieku alergia zyskała miano choroby cywilizacyjnej.
Różne typy reakcji alergicznej (może być alergia wziewna, pokarmowa lub kontaktowa) dotykają pacjentów, niezależnie od ich płci i wieku i wywołują u nich nieprawidłową pracę układu immunologicznego. Kompleksowe badania pozwalają z dużym prawdopodobieństwem rozpoznać źródło alergii i rozpocząć właściwe leczenie.
Reklama
IgE całkowite - o czym świadczy
Najpopularniejszym badaniem są testy skórne, które ze względu na to, że mogą wywołać ciężkie reakcje ogólnoustrojowe, wykonuje się w warunkach szpitalnych. Innym sposobem rozpoznawania alergii jest badanie stężenia białka, które u alergików jest wyższe niż u osób zdrowych.
Takim białkiem jest immunoglobulina klasy E (została odkryta i opisana przez Ishizaka oraz przez Johanssona i Bennich'a w 1960 roku). W chorobach alergicznych następuje wzrost całkowitego stężenia IgE w surowicy krwi, a badanie IgE całkowite (za pomocą metod immunochemicznych) potwierdza istnienie przeciwciał alergicznych we krwi.
Można także zbadać stężenie IgE swoistego – tylko dla danego alergenu.
Trzeba jednak przyznać, że badania IgE całkowitego nie wykonuje się w ramach rutynowych badań, ponieważ poziom IgE całkowitego nie zawsze idzie w parze ze stanem klinicznym, a dodatkowo interpretacja wyników nie jest prosta.
Choć rozpoznanie przeciwciał IgE w surowicy krwi pozwala na rozpoznanie uczulenia na dany alergen, to nie jest to jednak równoznaczne z rozpoznaniem choroby alergicznej. Trzeba ten wynik zweryfikować jeszcze np. podczas testów skórnych.
Co więcej nieobecność swoistych IgE w surowicy, mimo objawów alergii, nie świadczy o jej braku w organizmie. Dlaczego? Ponieważ cząsteczki swoistej IgE mogą ukryć się wiążąc z komórkami tucznymi lub połączyć się z przeciwciałami anty-IgE w kompleksy immunologiczne.
Szacuje się, że wysokie IgE występuje jedynie u 60 procent chorych na astmę, 30 procent pacjentów z pyłkowicą i tylko u części pacjentów chorujących na atopowe zapalenie skóry, zazwyczaj dopiero wtedy, gdy choroba jest w fazie zaostrzenia.
Reklama
Jakie są wskazania, by przeprowadzić badanie IgE
Kiedy więc wykonuje się badanie przeciwciał IgE? Badanie IgE całkowitego służy najczęściej do monitorowania leczenia alergicznej aspergilozy oskrzelowo-płucnej oraz monitorowania przebiegu terapii u pacjentów chorujących na ciężką astmę.
Oprócz tego badanie jest wykorzystywane, gdy nie można u pacjenta wykonać testów skórnych, istnieje niezgodność testów skórnych z wywiadem, u noworodków i starszych pacjentów, u których jest mniejsza reakcja skórna, przy niektórych typach uczulenia, np. alergiach wziewnych, czy alergii na lateks.
Co dla pacjenta znaczy wysokie IgE całkowite? Wysokie stężenie całkowite przeciwciał klasy IgE świadczyć może o atopii, szacuje się, że na całym świecie nawet 30 procent ludzi ma stwierdzoną atopię, a u kolejnych 20 procent występują swoiste przeciwciała IgE.
Reklama
Jak wygląda badanie IgE?
Immunoglobulina IgE badana jest poprzez test RAST (test radioalergosorpcji), który jest testem pozaustrojowym. Co to oznacza?
Wykonuje się je z próbki krwi żylnej pobranej od pacjenta. W materiale pobranym od pacjenta sprawdza się, jak wysokie jest stężenie przeciwciał IgE.
Badanie IgE całkowitego z krwi odbywa się poza ciałem, a zatem nie naraża się pacjenta na kontakt z alergenem. Sprawia to, że badanie całkowitego IgE jest w pełni bezpieczne. Ponadto nie występuje ryzyko pojawienia się wstrząsu anafilaktycznego.
Reklama
IgE całkowite: interpretacja wyników
Jakie alergie wykrywa się badając przeciwciała IgE? Badanie IgE całkowite – pozwala na wykrycie reakcji na ponad 400 alergenów, jednak najczęściej bada się alergię na:
- kurz,
- pyłki drzew, traw i chwastów,
- naskórków zwierzęcych,
- pleśni,
- jadów owadów,
- pokarmów, najczęściej na: soję, orzechy ziemne, orzechy laskowe, ryby, mięsa, ziemniaki, marchew, pomidory, mleko, jaja, kukurydzę, mąkę pszenną.
Wykonując testy alergiczne z krwi bada się wskaźnik IGE, czyli całkowity poziom występowania IGE we krwi, a także oznacza się IGE swoiste i IGE specyficzne.
Reklama
IgE całkowite – norma u dzieci i dorosłych
Norma IGE – jej wartości dopasowane są do wieku pacjenta, ponieważ wraz z upływem lat ich poziom zmienia się w organizmie. Zatem wskaźnik IGE u dzieci będzie różny od tego u dorosłych:
- norma IgE u dorosłych wynosi 100 j./ml;
- norma IgE – u dzieci:
- 7-10 lat – około 300 j./ml,
- do 1 roku życia – 30 j./ml,
- noworodki – 5-10 j./ml.
Nie można określić rodzaju alergii i alergenu wyłącznie na podstawie powyższych wartości. Prawidłowej oceny wyników może dokonać tylko wykwalifikowany lekarz. IGE całkowite powyżej normy powinno zostać bezwzględnie poddane opinii lekarza.
Reklama
Podwyższone IgE całkowite - co oznacza?
Wyniki IgE powinien interpretować doświadczony lekarz specjalista. Nie wystarczy tu tylko znajomość normy. Dlaczego?
- IgE całkowite podwyższone – nie zawsze będzie oznaczało wystąpienie alergii, ponieważ na jego poziom wpływa również wiele innych czynników.
- IgE całkowite w normie – nie zawsze będzie oznaczało brak alergii.
Na całkowitą diagnozę poziomu IgE powinny się składać wyniki testów z krwi, wywiad lekarski, a także charakterystyka objawów u pacjenta. Dopiero zestawienie tych wszystkich informacji da możliwość prawidłowej interpretacji wyników IGE całkowitego. Wyniki IGE całkowitego u dzieci podlegają dokładnie takiej samej ocenie jak u dorosłych, więc musi obejrzeć je lekarz, oczywiście z uwzględnieniem norm przewidzianych dla dzieci.
Co oznacza podwyższone IgE całkowite u dziecka? Tak jak u osób dorosłych wysokie IgE u dziecka może być objawem wielu chorób, dlatego badanie IgE u dziecka można stosować w szerokim zakresie diagnostyki, a wyniki bezwzględnie powinien ocenić lekarz. Wysokie IgE u dziecka, oprócz tych samych chorób, co u osób dorosłych może być objawem niedoborów odporności dziecięcej.
Wysokie IgE niestety nie jest tylko objawem alergii. Oczywiście test IgE wykonuje się pod kątem uczuleń, jednak dzięki określeniu poziomu przeciwciał IgE i zestawieniu go z innymi objawami u pacjenta można wskazać lub wykluczyć szereg innych chorób.
Podwyższone IgE całkowite u dorosłych może być spowodowane przez:
- pęcherzycę,
- łuszczycę,
- świerzb,
- pasożyty,
- mononukleozę w postaci zakaźnej,
- marskość wątroby,
- wrodzone niedobory odporności,
- zespół nerczycowy,
- chorobę atopową,
- nowotwory, w szczególności chłoniak Hodgkina i szpiczak IGE,
- aspergilozę.
Reklama
Wysokie IgE całkowite a pasożyty
Niestety IgE całkowite podwyższone może być skutkiem obecności pasożyta w organizmie dziecka, w szczególności owsicy i glistnicy, ale również:
- włośnicy,
- toksoplazmozy,
- toksokarozy,
- lambliozy.
Zaburzenia związane z IgE mogą zwiastować poważne choroby takie jak rak gardła lub oskrzeli. Duże stężenie IgE całkowitego występuje także przy:
- wrodzonych niedoborach immunologicznych (zespół Wiskotta i Aldricha, zespół hiperimmunonoglobulinemii E, zespół Hioba, zespół Ommena, zespół DiGeorge'a)
- rozległych dużych oparzeniach
- w chorobie Hogdkina
- w szpiczaku IgE
- mononukleozie zakaźnej
- niedoborach odporności u dzieci
- w śródmiąższowym zapaleniu nerek
- w zespole nerczycowym
- w marskości alkoholowej wątroby
- reakcji na leki u chorych na AIDS
- w zakażeniach bakteryjnych (Haemophilus, Staphylococcus)
- zakażeniach wirusowe (RSV, Parainfuenzae, adenowirus)
- chorobach skóry – pęcherzycy, łuszczycy, świerzbie
IgE całkowite niskie - co to znaczy?
Niedoskonałość badania IgE całkowitego polega na tym, że istnieje dość liczna grupa pacjentów, u których mimo dodatniego wywiadu w kierunku chorób alergicznych, dodatnich testów skórnych i wysokich stężeń IgE swoistych, występują bardzo niskie stężenia IgE całkowitego. Dlatego więcej informacji na temat potencjalnej alergii daje lekarzowi określanie IgE swoistego dla jednego konkretnego alergenu. Pozwala ono lepiej stwierdzić, czy objawy kliniczne występujące u pacjenta mają np. podłoże atopowe i w jakim stopniu pacjent jest uczulony.
Przyjmuje się, że normy wartości IgE całkowitego mierzonego w surowicy krwi dla poszczególnych grup pacjentów występują następująco:
- dorośli: poniżej 100 j./ml
- noworodki: 5-10 j./ml
- dzieci przed ukończeniem 1 roku życia: 30 j./ml
- dzieci pomiędzy 7 a 10 rokiem życia: około 300 j./ml
Całkowite stężenie przeciwciał IgE w surowicy krwi zależy od wielu czynników, w tym od wieku pacjenta (w krwi pępowinowej zdrowych noworodków IgE występuje w ilościach śladowych i wzrasta wraz z wiekiem osiągając najwyższe wartości w przedziale wiekowym 14 – 18 lat), bywa ono wyższe u mężczyzn i osób palących papierosy.
IgE swoiste, IgE specyficzne i IgE całkowite - co to takiego?
IgE całkowite pozwala określić ogólny poziom przeciwciał IgE we krwi. Na jego podstawie lekarz jest w stanie zaobserwować czy w ogóle dochodzi do reakcji alergicznych. Następnie, aby określić jakiego rodzaju jest to alergia i przede wszystkim, na jaki czynnik uczulający występuje, we krwi oznacza się IgE swoiste i IgE specyficzne:
- Swoiste IgE pomaga w badaniu jednego konkretnego alergenu oraz w alergiach typu natychmiastowego. Za jego pomocą można oznaczyć około 200 alergenów, a najpopularniejszymi są: pyłki roślin, pleśnie, roztocza i niektóre leki.
- IgE specyficzne pozwala określić alergeny z grupy wziewnych i pokarmowych, w szczególności na mleko krowie, białko jaja kurzego, sierść zwierząt czy pyłki roślin.
IGE całkowite – cena badania
Ile kosztuje badanie? To zależy od wielu czynników, poniżej omówimy kilka z nich i podamy przykładowe stawki.
Badanie IgE – cena takiego testu waha się w zależności od laboratorium, a także zakresu badania. Ceny za badanie IgE całkowitego zaczynają się już od 25zł (w zależności od laboratorium). Natomiast oznaczanie poszczególnych grup IgE, rodzajów alergenów itp. sprawia, że cena badania IgE rośnie nawet do 170 zł za zestaw.
