Reklama

Czym jest ciągłe zmęczenie i senność u mężczyzn i kobiet?

Zmęczenie może towarzyszyć nam niemalże każdego dnia, przyjmować różne formy i objawiać się z mniej lub bardziej intensywnym natężeniem. Z natury nie oznacza niczego złego, gdyż jest podstawową reakcją fizjologiczną na nadmierny bodziec fizyczny lub psychiczny, który prowadzi do obniżenia aktywności i zdolności do działania.

To stan przejściowy, który ma chronić organizm przed dalszym wysiłkiem, a tym samym przed zbyt dużą utratą energii i wyczerpaniem. 

Podobnie jest w przypadku senności, która niejednokrotnie towarzyszy zmęczeniu. Kiedy dopada nas nagłe znużenie to sygnał, że ciało i umysł domagają się wytchnienia. Senność po jedzeniu też jest całkiem naturalnym zjawiskiem, o ile nie zaczyna nad nami panować.

To wszystko oznacza, że krótkotrwały spadek formy nie szkodzi zdrowiu, gdyż po odpowiedniej dawce odpoczynku i snu organizm jest w stanie zregenerować siły i być w gotowości do pracy. Ale co w przypadku, gdy mamy do czynienia z ciągłym zmęczeniem i sennością?

Chronicznego zmęczenia i nadmiernej senności nie należy lekceważyć, gdyż nie tylko wpływają one negatywnie na jakość życia, zaburzają codzienne funkcjonowanie, zarówno na polu zawodowym, społecznym, jak i prywatnym, ale mogą również oznaczać chorobę samą w sobie lub być symptomem innego schorzenia.

Ciągłe zmęczenie i senność mogą w równym stopniu dotyczyć kobiet, jak i mężczyzn. Stan ten najczęściej dotyka osoby dorosłe, ale również starsze, a coraz częściej spotykany jest u dzieci i młodzieży. W większości przypadków jest kwestią indywidualną, jednak z roku na rok wzrasta liczba osób uskarżających się na stale nawracające przemęczenie i niewyspanie.

Reklama

Przyczyny ciągłego zmęczenia i senności

U podstaw przewlekłego zmęczenia i wzmożonej senności może leżeć wiele zróżnicowanych przyczyn. Najczęściej za stan ciągłego wycieńczenia i ospałości odpowiada zaburzony tryb życia, a w tym:

• zbyt wiele obowiązków,
• nadmiar stresu,
• nieodpowiednia higiena snu,
• przepracowanie,
• brak aktywności fizycznej,
• przeciążenia kondycyjne,
• źle skomponowana dieta.

Niekiedy za ciągły brak energii obwiniamy również niekorzystną aurę za oknem, czy zmiany pór roku, w tym przesilenie jesienne, czy wiosenne.

W większości wymienionych punktów jest sporo racji, ale warto to zweryfikować i dać organizmowi szansę na odbudowę i przysłowiowe naładowanie baterii. Jeżeli odpoczynek i relaks zniwelują zmęczenie i przywrócą siły, to ze zdrowiem zapewne wszystko jest w porządku i wystarczy zadbać o równowagę energetyczną.

Jeśli jednak permanentne zmęczenie i senność utrzymują się pomimo zrównoważonego stylu życia, należy bardziej wnikliwie przeanalizować sytuację, a najlepiej udać się po poradę do specjalisty. To niezwykle istotne, gdyż nieprzemijający stan wyczerpania może zagrażać zdrowiu, a nawet życiu. Może również świadczyć o istnieniu różnych chorób.

Z jednej strony możemy mieć do czynienia z zespołem chronicznego zmęczenia (CFS, ME), czyli schorzeniem charakteryzującym się ciągłym, długotrwałym lub nawracającym zmęczeniem, nie będącym objawem toczącej się choroby organicznej. Syndrom ten najczęściej rozwija się u aktywnych zawodowo kobiet, między 30. a 50. rokiem życia. Trwa minimum pół roku i towarzyszą mu inne dolegliwości, które w znacznym stopniu utrudniają codzienne aktywności.

Z drugiej strony, uczucie ciągłego zmęczenia i senności może być jednym z objawów:

• niedokrwistości, czyli anemii,
• problemów z tarczycą, zarówno niedoczynności, jak i nadczynności tarczycy,
• niewydolności nerek,
• zaburzeń snu,
• stanów lękowych i depresyjnych,
• schorzeń wątroby, w tym wirusowego zapalenia wątroby typu C (WZW C),
• spadku odporności,
• infekcji o różnej etiologii,
• cukrzycy typu 2, czy insulinooporności,
• bezdechu sennego,
• dolegliwości układu sercowo-naczyniowego,
• alergii o różnym podłożu, w tym nietolerancji pokarmowej,
• chorób płuc,
• niedoborów witamin i minerałów,
• schorzeń autoimmunologicznych,
• chorób nowotworowych, na przykład białaczki.

Jeśli zatem ciągłe zmęczenie i senność obniżają komfort życia i nie ustępują nawet po wypoczynku, warto zdiagnozować problem. Powód permanentnego braku sił może okazać się błahy, ale nigdy nie należy go bagatelizować.

Źródło: Opracowanie własne

Reklama

Objawy chronicznego zmęczenia i senności

Nieustanny brak energii i senność w ciągu dnia to dość oczywiste objawy notorycznego zmęczenia, ale nie jedyne. Aby móc prześledzić inne oznaki wyczerpania organizmu, warto zacząć od rozróżnienia zmęczenia:

• fizycznego – związanego z długotrwałym i intensywnym wysiłkiem fizycznym lub obciążeniem statycznym;
• umysłowego – będącego skutkiem nadmiernego obciążenia informacjami, przeciążenia umysłu lub monotonią;
• sensorycznego – ujawniającego się w wyniku długofalowej ekspozycji na niektóre bodźce zewnętrzne takie jak hałas, wysoka temperatura, czy ostre światło;
• emocjonalnego – powstającego pod wpływem intensywnego lub długotrwałego stresu.

Chroniczne zmęczenie może być zatem wywołane zarówno przez wytężoną pracę fizyczną, jak i umysłową, przetrenowanie, nieustające wpatrywanie się w monitor komputera, czy nagminną presję psychiczną. W związku z tym mogą mu towarzyszyć:

• brak koncentracji i problemy z pamięcią,
• rozdrażnienie i wahania nastrojów,
• trudności z zasypianiem, a nawet bezsenność,
• nadwrażliwość lub zaburzone reakcje narządów zmysłów, np. wzroku lub słuchu,
• obniżone funkcje poznawcze,
• napięcie, drżenie, bóle czy skurcze mięśni,
• ogólne uczucie osłabienia.

W przypadku rozpoznanego syndromu chronicznego zmęczenia, często obserwuje się również:

• podwyższoną temperaturę ciała,
• nieuzasadnione bóle mięśniowe,
• obniżenie nastroju,
• zaburzenia snu,
• bóle głowy,
• bóle gardła,
• chrypkę,
• zaburzenia widzenia,
• lęki,
• osłabienia mięśniowe,
• mdłości,
• zawroty głowy,
• bóle w obrębie stawów,
• pocenie nocne,
• osłabienie łaknienia,
• tkliwość węzłów chłonnych.

Reklama

Jak zwalczyć senność w ciągu dnia i pokonać zmęczenie?

Aby móc skutecznie radzić sobie z bezustannym zmęczeniem i sennością w pierwszej kolejności należy ustalić ich przyczynę. Jeśli źródłem jest konkretna choroba, to sposób leczenia powinien być ustalony z lekarzem.

Warto również obserwować potrzeby swojego organizmu, przeanalizować styl życia i samodzielnie podjąć kroki w celu wyeliminowania zarówno przemęczenia fizycznego, jak psychicznego oraz notorycznej senności. Niektóre sposoby mogą okazać się banalne i oczywiste, ale często o nich zapominamy, doprowadzając organizm do skrajnego wyczerpania. Wśród kluczowych metod walki z ciągłym zmęczeniem można wymienić:

• odpoczynek – podczas, którego naprawdę odłączamy się od pracy, czy rutynowych obowiązków;
• sen – z odpowiednią liczbą godzin, bez wybudzania się, aby pozwolić ciału na regenerację;
• relaks – wygospodarowanie czasu na to co sprawia nam przyjemność i prowadzi do rozluźnienia napięć;
• uodpornienie na stres – praca nad technikami, które pozwalają na niwelowanie wpływu sytuacji stresowych na organizm;
• odpowiednio zbilansowana i regularna dieta, bogata w szereg witamin i mikroelementów oraz właściwe nawadnianie organizmu;
• aktywność fizyczna – od dłuższych spacerów po uprawianie ulubionego sportu, tak aby połączyć przyjemne z pożytecznym, dotlenić się i pobudzić produkcję endorfin, które dodają energii i poprawiają nastrój;
• zrezygnowanie z używek, w tym z palenia tytoniu oraz ograniczenie spożycia alkoholu;
• odstawienie napojów energetycznych i kontrolowanie liczby wypijanych filiżanek kawy na dobę.

Po konsultacji ze specjalistą można również wprowadzić konkretne zioła, witaminy na zmęczenie lub suplementy diety na zmęczenie i senność, odpowiednio pobudzające, dodające energii lub wyciszające, wspomagające odprężenie i wypoczynek.