Reklama
Jaka dieta przy endometriozie?
Dieta w endometriozie to bardzo ważny element jej leczenia. Pomaga zmniejszyć stan zapalny, wyrównać niedobory pokarmowe oraz wesprzeć płodność w przypadku planów prokreacyjnych. Leczenie endometriozy dietą jest skutecznym sposobem na złagodzenie objawów takich jak bolesne miesiączki, wzdęcia i zaparcia oraz redukcję ryzyka powikłań.
Co prawda nie istnieje jedna słuszna „endo dieta”, której powinna przestrzegać każda pacjentka. Żywienie w endometriozie musi być spersonalizowane i uwzględniać dominujące objawy, zdiagnozowane niedobory pokarmowe, a także inne schorzenia współwystępujące np. IBS, SIBO lub PCOS. Warto też pamiętać, że endometrioza jest chorobą przewlekłą. Oznacza to, że zdrowe nawyki żywieniowe powinny stać się codziennością, a nie tylko chwilową zmianą. Biorąc pod uwagę specyfikę tego schorzenia dietoterapia w endometriozie polega przede wszystkim na wprowadzeniu diety przeciwzapalnej. Poniżej znajdziesz jej najważniejsze założenia.
- Podstawą żywienia powinny być produkty o jak najmniejszych stopniu przetworzenia takie jak świeże warzywa i owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, naturalne źródła białka, zdrowe tłuszcze roślinne.
- Warto jeść minimum 500-600 g warzyw i owoców dziennie, przy czym każda dodatkowa porcja to dodatkowe korzyści zdrowotne.
- Zaleca się wybieranie głównie roślinnych źródeł tłuszczu takich jak oliwa z oliwek, olej z wiesiołka, orzechy, pestki, nasiona oraz awokado.
- Należy ograniczyć dodatek soli i cukru do posiłków.
- Dieta przy endometriozie powinna zawierać jak najmniej żywności wysokoprzetworzonej takiej jak fast-food, dania typu instant, słodycze, słone przekąski.
- W przypadku nadmiernej masy ciała niezbędna jest stopniowa redukcja tkanki tłuszczowej.
Dieta po operacji endometriozy
Dieta przy endometriozie powinna być uzupełnieniem innych metod leczenia. U pacjentek poddanych leczeniu operacyjnemu wskazana jest czasowa modyfikacja diety w celu wsparcia rekonwalescencji i powrotu do zdrowia. Jak powinna wyglądać dieta po laparoskopii endometriozy? W ciągu pierwszych kilku dni po zabiegu warto jeść lekkostrawne posiłki, aby nie obciążać przewodu pokarmowego. Wybieraj gotowane, duszone lub pieczone potrawy zamiast smażonych. Warzywa i owoce poddawaj obróbce mechanicznej (np. siekaniu, blendowaniu) oraz termicznej. Zadbaj też o odpowiednią podaż białka, które jest niezbędne do regeneracji i gojenia. Jego najlepsze źródła to chude mięsa, ryby, jajka oraz naturalny nabiał.
Dieta przy endometriozie i chorej tarczycy
Endometrioza może współwystępować z innymi chorobami m.in. niedoczynnością tarczycy i Hashimoto. Nie jest do końca jasne, jakie mechanizmy za tym stoją, wiadomo jednak, że zarówno endometrioza, jak i choroby tarczycy mogą wzajemnie nasilać swoje objawy oraz utrudniać zajście w ciążę.
Dieta dla chorych na endometriozę i niedoczynność tarczycy powinna spełniać założenia przeciwzapalnego modelu żywienia oraz być zbilansowana pod kątem zawartości składników takich jak jod, żelazo, selen oraz cynk, które są niezbędne do produkcji hormonów tarczycowych. Dobrym źródłem jodu oraz cynku są ryby i owoce morza, selen występuje natomiast w orzechach brazylijskich i mięsie. Aby zadbać o odpowiednią podaż żelaza, warto jeść dobrej jakości produkty mięsne, ryby, jaja oraz zielone warzywa liściaste i strączki. Natomiast dieta przy Hashimoto i endometriozie powinna być silnie przeciwzapalna, ponieważ u podłoża tych dwóch schorzeń leży wzmożony stan zapalny.
Reklama
Co jeść przy endometriozie?
Dieta przeciwzapalna przy endometriozie powinna obfitować w produkty będące źródłem witamin, minerałów, antyoksydantow oraz polifenoli. Oto, co warto jeść, aby zmniejszyć stan zapalny:
- Warzywa krzyżowe takie jak brokuły, kalafior, brukselka, kiełki brokułów zawierają sulforafan, czyli substancję przeciwzapalną i wspierającą pracę wątroby. Endometrioza to choroba estrogenozależna, w której może dochodzić do tzw. dominacji estrogenowej, a to właśnie wątroba odpowiada za metabolizm nadmiaru estrogenów;
- Owoce jagodowe np. truskawki, maliny, jagody, borówki, poziomki są bardzo dobrym źródłem przeciwzapalnych polifenoli i witaminy C, dlatego powinny być częstym składnikiem diety antyoksydacyjnej na endometriozę;
- Jajka przy endometriozie są bardzo wartościowym produktem, ponieważ dostarczają dobrej jakości białka niezbędnego do regeneracji oraz choliny wspierającej pracę wątroby;
- Olej z wiesiołka jest źródłem kwasu gamma-linolenowego, który pozytywnie wpływa na endometrium i może zmniejszać bóle miesiączkowe;
- Kakao i zielona herbata to kolejne produkty, które warto uwzględnić w diecie przeciwzapalnej na endometriozę. Są źródłem polifenoli i związków antyoksydacyjnych, dzięki czemu skutecznie zmniejszają stan zapalny.
Czego nie jeść przy endometriozie?
Żywność, której należy unikać przy endometriozie to przede wszystkim żywność wysokoprzetworzona. Dania typu instant, fast food, słodycze, słone przekąski i słodkie napoje obfitują w dodatki takie jak cukier, sól, barwniki i konserwanty, które mogą nasilać stany zapalne i objawy choroby. Niezbędne jest też ograniczenie produktów zawierających częściowo utwardzone tłuszcze roślinne, ponieważ są one źródłem izomerów trans o silnym działaniu prozapalnym.
Reklama
Przykładowy jadłospis przy endometriozie
Znasz już najważniejsze założenia diety w endometriozie. Aby ułatwić Ci wcielenie ich w życie, przygotowaliśmy przykładowy jadłospis:
Śniadanie: Jajecznica z sałatką z awokado i pomidorów
- Jaja kurze - 2 sztuki
- Masło klarowane ghee - 1 łyżeczka
- Pomidorki koktajlowe - 7 sztuk
- Awokado - 3 plastry
- Oliwa z oliwek - 1 łyżeczka
- Posiekana natka pietruszki - 1 łyżka
- Czarnuszka - 2 szczypty
- Przyprawy: pieprz czarny mielony, bazylia suszona, oregano suszone
Pomidorki umyj i przekrój na pół. Awokado pokrój w kostkę. Pomidorki i awokado wymieszaj z oliwą i przyprawami. Na maśle usmaż jajecznicę. Jajka podawaj posypane czarnuszką, obok ułóż sałatkę.
II śniadanie: Koktajl z owoców jagodowych
- Kefir naturalny - ½ szklanki
- Jagody - 2 garści
- Truskawki - 2 garści
- Mięta pieprzowa - 4 listki
Wszystkie składniki zblenduj ze sobą.
Obiad: Łosoś z ziemniakami i szparagami z czosnkiem
- Filet z łososia - 1 sztuka ok. 150 g
- Ziemniaki - 2 sztuki
- Szparagi - 15 sztuk
- Oliwa z oliwek - 1 łyżka
- Czosnek - 1 ząbek
- Cytryna - 2 plastry
- Przyprawy: pieprz czarny mielony, suszony rozmaryn
Nagrzej piekarnik do 200 stopni. Łososia dopraw pieprzem i rozmarynem, ułóż na wierzchu plastry cytryny i wstaw do nagrzanego piekarnika na 20-30 minut. Ziemniaki dokładnie wyszoruj, pokrój w ćwiartki i ugotuj w wodzie do miękkości. Szparagi umyj, odetnij twarde końce i podgotuj na parze ok. 3-5 minut. Na patelni rozgrzej oliwę, dodaj plastry czosnku i szparagi. Podsmażaj, cały czas mieszając, aż zmiękną. Rybę podawaj z ziemniakami z wody i warzywami.
Przekąska: Sałatka owocowa z orzechami
- Banan - ½ sztuki
- Kiwi - 1 sztuka
- Pomarańcza - ½ sztuki
- Granat, nasiona - 2 łyżki
- Sok z cytryny - 1 łyżeczka
- Miód - 1 łyżeczka
- Orzechy nerkowca - 5 sztuk
Owoce pokrój w plastry lub kostkę i wymieszaj razem z sokiem cytryny i miodem. Dodaj orzechy.
Kolacja: Sałatka z ciecierzycą i kurczakiem
- Filet z piersi kurczaka - 1 sztuka ok. 100 g
- Ciecierzyca w zalewie ze słoika - 3 łyżki
- Ser feta - 1 plaster
- Ogórek gruntowy - ½ sztuki
- Cebula czerwona - 2 plastry
- Awokado - 2 plastry
- Pomidorki koktajlowe - 5 sztuk
- Oliwa z oliwek - 1 łyżka
- Jogurt naturalny - 2 łyżki
- Koperek posiekany - 1 łyżeczka
- Przyprawy: pieprz czarny mielony, zioła prowansalskie, papryka słodka mielona, kurkuma
Kurczaka pokrój w kostkę, obtocz w oliwie i przyprawach. Usmaż na patelni. Ciecierzycę opłucz na sitku pod bieżącą wodą. Ogórka pokrój w plastry, awokado w kostkę, a pomidorki przekrój na pół. Cebulę i koperek posiekaj. W głębokim talerzu ułóż pokrojone warzywa i dodaj gotowego kurczaka. Posyp pokruszoną fetą i szczypiorkiem. Wymieszaj z jogurtem i dopraw do smaku.
Reklama
Dieta przy endometriozie - przepisy
Przygotowując posiłki przy endometriozie, zwróć uwagę na prawidłową obróbkę termiczną. Produkty smażone w głębokim tłuszczu nie są wskazane ze względu na swoją wysoka kaloryczność oraz ciężkostrawność. Wybieraj gotowanie na wodzie lub parze, pieczenie lub duszenie. Postaraj się ograniczyć dodatek cukru i soli, które mogą nasilać stany zapalne i potęgować objawy. Zastąp je świeżymi lub suszonymi ziołami, takimi jak bazylia, oregano, kurkuma, majeranek, rozmaryn, cynamon, goździki, zioła prowansalskie. Są one bogactwem antyoksydantów i zmniejszają stany zapalne, a jednocześnie poprawiają smak potraw.
Sprawdź nasze przepisy na dania przy endometriozie.
Owsianka czekoladowa z borówkami
- Płatki owsiane - 3 łyżki
- Siemię lniane - 1 łyżka
- Jogurt naturalny - 1 opakowanie ok. 150 g
- Kakao naturalne bez cukru - 1 łyżka
- Banan - ½ sztuki
- Borówki - 1 garść
Płatki owsiane i siemię wsyp do miseczki i zalej ciepłą wodą lekko ponad ich poziom. Odstaw na 10-15 minut aż zmiękną. Wymieszaj z jogurtem i kakao, dodaj owoce. Owsianka pozytywnie wpływa na pracę jelit i gospodarkę hormonalną, działa przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie. Jest źródłem błonnika, polifenoli, antyoksydantów i zdrowych tłuszczów.
Proste curry z soczewicy
- Soczewica czerwona sucha - 3 łyżki
- Passatta pomidorowa - 2 szklanka
- Cukinia - 5 plastrów
- Pasta curry czerwona - 1 łyżeczka
- Mleczko kokosowe - 1 łyżka
- Ryż biały - 1 porcja ok. 40 g
- Oliwa z oliwek - 1 łyżka
- Natka pietruszki posiekana - 2 łyżki
Ryż ugotuj w wodzie zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Cukinię pokrój w plastry. Do małego garnka wlej oliwę, wsyp soczewicę, zalej wodą do przykrycia nasion i gotuj ok. 5-7 minut. Dodaj passattę, cukinię, 3-4 łyżki wody i gotuj pod przykryciem ok. 10 minut, aż wszystkie warzywa zmiękną. Dodaj pastę curry, przyprawy i mleczko kokosowe. Wymieszaj. Ryż podawaj z curry i natką pietruszki.
Sałatka z kurczakiem, jajkiem i brokułem
- Filet z piersi kurczaka - 1 porcja ok. 100 g
- Jajko - 1 sztuka
- Brokuł - 6 różyczek
- Oliwa z oliwek - 1 łyżka
- Jogurt - 2 łyżki
- Natka pietruszki posiekana - 1 łyżka
- Koperek posiekany - 1 łyżka
- Czosnek - 1 ząbek
- Nasiona słonecznika - 1 łyżka
- Przyprawy: zioła prowansalskie, papryka słodka mielona, czosnek mielony
Kurczaka pokrój w kostkę, obtocz w oliwie i przyprawach i podsmaż na patelni. Jajko ugotuj na twardo. Brokuł ugotuj na parze. W głębokim talerzu wymieszaj kurczaka z brokułami, dodaj ćwiartki jajka. Jogurt wymieszaj z ziołami i przeciśniętym przez praskę czosnkiem. Dodaj do sałatki. Posyp słonecznikiem.
