W starożytnym Egipcie używano żywicy z aloesu do balsamowania zwłok. Właściwości lecznicze tej rośliny znane były już bowiem 3000 lat p.n.e. A jaki pożytek z aloesu mamy w dzisiejszych czasach?
Sok z aloesu
Obecnie z kilku gatunków aloesu otrzymuje się sok, miazgę ze świeżych liści oraz tzw. alonę, czyli mechanicznie odciągnięty i odparowany sok z liści aloesowych. Aloes w tych trzech postaciach wykazuje właściwości lecznicze.
Warunki klimatyczne w Polsce nie sprzyjają uprawie aloesu, dlatego roślina ta nie występuje w naszym kraju w stanie naturalnym (można jednak spotkać aloes zwyczajny uprawiany w szklarniach lub w domach jako roślina ozdobna). Z powodzeniem możemy jednak kupić w Polsce produkty, które w składzie mają wyciąg (sok z aloesu):
- sok aloesowy
- napój z aloesem
- żel aloesowy
- syrop z aloesu
- kosmetyki (produkty) z aloesem
- cukierki z aloesem.
Właściwości aloesu
Aloes zwyczajny (Aloe barbadensis, Aloe vera) jest rośliną bogatą w związki czynne biologicznie. Najważniejsze z nich to:
- kwasy organiczne (warto tu wymienić kwas salicylowy, mający właściwości przeciwbólowe i łagodzące stany zapalne),
- wielocukry,
- glikozydy antrachinowe o umiarkowanym działaniu przeczyszczającym,
- sole mineralne (np. wapnia, fosforu, cynku, żelaza, sodu, magnezu),
- związki białkowe,
- enzymy,
- witaminy (w tym B, C i E oraz kwas foliowy),
- żywice,
- garbniki,
- śladowe ilości olejku eterycznego.
Zastosowania aloesu
Wśród najważniejszych funkcji aloesu można wyróżnić działanie:
- przeciwzapalne,
- zmiękczające,
- przeciwbakteryjne
- znieczulające.
W organizmie aloes przyczynia się do: regulacji przemiany materii oraz leczenia braku apetytu, ma zdolność stymulacji wydzielania soku żołądkowego i żółci w jelitach. Ma właściwości przeczyszczające, jest pomocny przy zatwardzeniach, gdyż działa drażniąco na jelito grube. Pomaga w terapii wrzodów żołądka i dwunastnicy, w chorobach jelita oraz odbytu.
Działanie aloesu
Aloes ma szerokie działanie:
- stymuluje odporność organizmu,
- ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe,
- w szczególności przeciwgrzybicze,
- wzmacnia kondycję organizmu,
- przyspiesza gojenie się ran.
Wysoka zawartość mikro- i makroelementów oraz witamin powoduje, że roślina jest stosowana w uzupełnianiu niedoborów. Aloes ma też korzystny wpływ na wzrok – jest szczególnie polecany w leczeniu stanów zapalnych oczu.
Aloes leczniczy
W lecznictwie najczęściej wykorzystywany jest wysuszony lub zagęszczony sok z liści aloesu. Jest to jeden z najsilniejszych środków roślinnych o działaniu przeczyszczającym. Tak silne właściwości preparatów z aloesu zawdzięcza się zawartości antranoidów – substancji czynnych silnie stymulujących pracę jelit.
Warto włączyć aloes do codziennej diety. Jak? Na przykład poprzez suplementację, czy spożywanie produktów z dużą zawartością aloesu. Oprócz prawdziwego ekstraktu z aloesu, w składzie znajdziemy olejek z trawy cytrynowej.
Jak działają? Aloes wzmacnia odporność i koncentrację, a także poprawia wygląd skóry i włosów . Trawa cytrynowa z kolei wspomaga przemianę materii.
Na co stosować kosmetyki z aloesem?
Aloes wykorzystywany jest także w przemyśle kosmetycznym, głównie w związku z wysoką zawartością w żelu aloesowym salicylanów i polisacharydów – substancji czynnych mających zdolność łagodzenia bólu i zmniejszenia stanów zapalnych. Składniki preparatów aloesowych mają zdolność szybkiego i głębokiego wnikania w skórę, co skutkuje jej ujędrnieniem i regeneracją.
Aloes łagodzi podrażnienia skóry – ze względu na swoje właściwości wyciągi z tej rośliny są często składnikami toników, balsamów, żelów do pielęgnacji ciała, maseczek, kremów i mydeł. Kosmetyki z aloesem szczególnie polecane są osobom z cerą alergiczną, suchą i wrażliwą. Z kolei szampony z aloesem wzmacniają i nawilżają włosy, co skutecznie zapobiega ich wypadaniu.
Właściwości lecznicze aloesu
Preparaty aloesowe w przeróżnej postaci stosowane zewnętrznie są zalecane w leczeniu:
- chorób skóry,
- odleżyn,
- przy trudno gojących się ranach,
- po ukąszeniach owadów,
- w leczeniu oparzeń (I i II stopnia).
Niekiedy preparaty z aloesu stosuje się także w schorzeniach i stanach zapalnych jamy ustnej i gardła. Powszechnie wykorzystuje się aloes do przemywania i okładów w stanach zapalnych skóry i oczu. Wyciąg z rośliny polecany jest także osobom skarżącym się na dokuczliwe bóle reumatyczne i nerwobóle.
Przeciwwskazania do stosowania aloesu
Nie jest wskazane podawanie preparatów z aloesu dzieciom poniżej 12. roku życia oraz kobietom ciężarnym. Istotnym przeciwwskazaniem jest niedrożność i ostre stany zapalne jelit. W takich sytuacjach nie zaleca się stosowania wewnętrznego, a zewnętrznie można stosować preparaty z aloesem wyłącznie po konsultacji z lekarzem.
Działania niepożądane wystąpią także w przypadku zbyt długiego stosowania aloesu jako preparatu przeczyszczającego. Kuracja prowadzona dłużej niż 2 tygodnie może skutkować pojawieniem się zespołu jelita leniwego oraz doprowadzić do niedoborów soli mineralnych i wody w organizmie.
Wyciągi z aloesu to silnie działające środki, dlatego zaleca się, aby cierpiąc na uporczywe zaparcia oraz przy nieregularnej pracy jelit, sięgać po nie dopiero w sytuacji, kiedy łagodniejsze preparaty nie dają spodziewanych efektów.
