Dla Ciebie, na zdrowie!

Nocne poty - przyczyny, objawy i sposoby. Co oznaczają?

Nocne poty mogą być efektem schorzeń, ale też działania leków, nadużywania alkoholu, złej diety, stresu. Zobacz, jakie są przyczyny nadmiernej potliwości w porze spoczynku i co robić w przypadku, gdy tego typu objawy utrzymują się przez dłuższy czas.
Mężczyzna obudził się spocony
źródło:123RF
Spis treści

Skąd się biorą nocne poty?

Nocne poty, jeśli tylko występują częściej niż incydentalnie i nie są związane z przegrzaniem organizmu, stanowić mogą objaw wielu groźnych schorzeń i zaburzeń, od dysfunkcji endokrynnych po nowotwory. 

Do najczęstszych przyczyn nocnych potów zalicza się:

  • infekcje bakteryjne i wirusowe, w przebiegu których występuje gorączka, w tym: grypa, przeziębienie, zapalenie płuc, nieżyt gardła;
  • osłabienie organizmu, zaburzenia odporności, zakażenie wirusem HIV;
  • zmiany hormonalne, występujące w określonych fazach cyklu miesięcznego, w okresach pokwitania i przekwitania, w ciąży, oraz w związku z zaburzeniami pracy różnych organów wydzielniczych, zwłaszcza tarczycy; 
  • choroby nowotworowe, w szczególności ziarnica złośliwa oraz inne odmiany raka z przerzutami do wątroby; 
  • przyjmowanie określonych środków farmaceutycznych, w tym między innymi niesteroidowych leków przeciwzapalnych, glikortykosteroidów, opioidów, antybiotyków czy leków antydepresyjnych i przeciwlękowych;
  • nadużywanie alkoholu i związana z tym nocna hipoglikemia (niedocukrzenie);
  • ekspozycja na długotrwały stres lub zagrożenie.

Pocenie się w nocy a nowotwór

Pocenie nocne może wskazywać na nowotwór. U osób młodych, zwłaszcza w trzeciej dekadzie życia, pierwsze podejrzenie pada w takiej sytuacji na chłoniak Hodgkina, czyli ziarnicę złośliwą – bardzo groźną chorobę obejmującą układ limfatyczny, do niedawna uznawaną za nieuleczalną. Natomiast u pacjentów starszych, a zwłaszcza nadużywających alkoholu, przyczyną nadmiernej potliwości bywa nowotwór wątroby. 

Pocenie się w nocy u pacjentów onkologicznych jest efektem złożonych procesów zachodzących w organizmie. Zazwyczaj stanowi jeden z objawów tzw. zespołu paraneoplastycznego, do którego należą różnorakie zaburzenia towarzyszące chorobie nowotworowej. Jednym z nich jest uwalnianie się tzw. pirogenów - związków powodujących gorączkę, którą układ termoregulacyjny usiłuje zbić poprzez wydzielanie wilgoci. 

Często też poty mają związek z występującymi problemami hormonalnymi występującymi u osób chorych na raka. Istotne są też czynniki środowiskowe, takie jak leki przeciwbólowe (zwłaszcza morfina), czy wyniszczająca organizm chemoterapia. 

Nocne poty a tarczyca

Za nocne poty odpowiedzialna też może być tarczyca, a dokładniej mówiąc – nadczynność tego gruczołu. Jest to zaburzenie, które prowadzi do tyreotoksykozy, czyli skażenia ustroju w wyniku toksycznego działania wydzielanych w nadmiarze hormonów tarczycowych. 

Najczęstszą tego przyczyną jest choroba Gravesa-Basedowa, która ma charakter autoimmunologiczny (u jej podłoża leży nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego, który zaczyna atakować własny organizm). Jednym z głównych objawów nadczynności tarczycy jest wyraźna nadpotliwość

Towarzyszą temu takie dodatkowe symptomy, jak:

  • bezsenność, nadpobudliwość, nadruchliwość;
  • niepokój, nerwowość;
  • zaburzenia rytmu serca;

W celu potwierdzenia lub wykluczenia podejrzeń, należy wykonać badania poziomu hormonów tarczycy – TSH, fT4 i fT3. 

Nocne poty przed okresem

Hormonalne podłoże mają również nocne poty przed okresem, występujące u wielu kobiet, co ma związek z wahaniem poziomu estrogenów. Na kilka dni przed miesiączką, podniesiony w fazie owulacji poziom żeńskich hormonów płciowych, zaczyna wyraźnie spadać. Wpływa to na pracę ośrodka termoregulacji w mózgu, czego efektem są napadowe uderzenia gorąca i związane z tym poty. 

U kobiet regularnie miesiączkujących tego typu objaw może wystąpić w 26-28 dniu cyklu, jeśli zaś krwawienia są nieregularne, potliwość również pojawia się ze zmienną częstotliwością. Warto zauważyć, że podobne symptomy towarzyszą wielu kobietom w czasie menopauzy, gdy również dochodzi do spadku poziomu estrogenów – w tym przypadku nie okresowego, lecz trwałego. Najskuteczniejszym środkiem zaradczym jest w takim przypadku terapia hormonalna z użyciem środków zawierających estradiol. 

Nocne poty po alkoholu

Nocne poty po alkoholu są wynikiem procesów zachodzących w układzie trawienia oraz krążenia oraz związanych z tym reakcji ośrodka termoregulacji. 

Warto wiedzieć, że zawarty w napojach procentowych etanol powoduje:

  • przyspieszenie krążenia krwi;
  • rozszerzenie naczyń krwionośnych;

Konsekwencją jest podniesienie ciepłoty ciała i zwiększone wydzielanie wilgoci. Dodatkowo nocna nadpotliwość związana jest z zaangażowaniem wątroby w detoksykację organizmu po zatruciu alkoholowym, występującym w wyniku spożycia większych ilości wódki czy wina. W efekcie organ ten chwilowo zmniejsza syntezę glikogenu, co prowadzi do hipoglikemii (niedoboru cukru w organizmie). Najczęściej opisany proces zachodzi kilka godzin po odstawieniu kieliszka, a więc w nocy lub wcześnie rano. Jedynym sposobem uniknięcia tego typu dolegliwości jest ograniczenie lub całkowite zaprzestanie spożycia trunków. 

Uwaga: Możliwe są też nocne poty po odstawieniu alkoholu. Objaw ten należy do najczęstszych symptomów tzw. zespołu odstawiennego. W zależności od skali uzależnienia, współwystępować mogą one z drgawkami, omamami, lękami, biegunkami, wymiotami, nudnościami, zaburzeniami apetytu, bezsennością.  

Nocne poty a stres

Występuje też związek między nocnymi potami a stresem, zwłaszcza jeśli czynnik rozpalający system emocjonalny pojawia się w późnych godzinach wieczornych, bądź też występuje chronicznie przez dłuższy czas. W tym przypadku potliwość związana jest przede wszystkim z nadprodukcją adrenaliny, nazywanej hormonem walki lub kortyzolu (hormon stresu). 

Są one naturalnymi neuroprzekaźnikami wyzwalanym w sytuacjach zagrożenia i napięcia, służącym mobilizacji organizmu do reakcji na określony bodziec. Pełnią pożyteczną rolę dla ustroju, jednak w sytuacji, gdy ich stężenie przez dłuższy czas utrzymuje się na podwyższonym poziomie, stają się źródłem różnego typu dysfunkcji. 

Dlatego warto dbać o higienę psychiczną, unikać sytuacji stresogennych, a w razie konieczności – podjąć psychoterapię. Należy pamiętać, że na poziom adrenaliny wpływa też m.in. spożycie kofeiny. To jeden z powodów dla których nie zaleca się picia kawy wieczorem. 

Nocne poty a leki przeciwdepresyjne

Nadpotliwość jest jednym z częściej występujących efektów ubocznych stosowania środków psychotropowych różnego typu. 

Nocne poty powodować mogą takie leki przeciwdepresyjne, jak:

  • selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI);
  • inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI);
  • leki trójpierścieniowe, zwłaszcza klomipramina;
  • leki czteropierścieniowe, takie jak mianseryna;
  • bupropion – pochodna amfetaminy, inhibitor wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy.

W sytuacji, gdy pocenie się przybiera zbyt intensywną formę, zaleca się zmniejszenie dawki bądź zmianę przyjmowanego leku (wyłącznie za zgodą lekarza psychiatry).

Czytaj również

Bibliografia

  • Robert Twycross, Pocenie się w zaawansowanej chorobie nowotworowej, Polska Medycyna Paliatywna 2004, 3, 2
  • Barbara Grzechocińska, Problemy okresu menopauzy. Możliwości terapii, Medycyna Rodzinna 2/2004
  • Rzadkie działania niepożądane towarzyszące terapii lekami przeciwdepresyjnymi – nadmierna potliwość, Centrum Dobrej Terapii, https://www.centrumdobrejterapii.pl
Piotr  Brzózka
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka
Dziennikarz, autor tysięcy publikacji o tematyce ekonomicznej, politycznej, społecznej oraz medycznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Zdrowie
Przeczytaj artykuł
Koronawirus (COVID-19) – przyczyny, objawy i leczenie
Wirusy pod mikroskopem
Przeczytaj artykuł
Morfologia EOS – podwyższone eozynofile – co oznaczają?
Podwyższone eozynofile w badaniu krwi
Przeczytaj artykuł
Zapalenie węzłów chłonnych - szyi, pachwinowych. Objawy
Dziecko w czasie badania węzłów chłonnych
Podobne artykuły
Osoba po przebyciu koronawirusa, która ma problem z zasypianiem
Bezsenność po COVID-19 - czy zdarza się często?
Kobieta śpiąca w pracy
Power nap - czym jest i ile trwa drzemka mocy?
Co ułatwia zasypianie?
Co ułatwia zasypianie? Techniki Jak szybko zasnąć i przespać całą noc?
Osoba relaksująca się nad wodą
Techniki relaksacyjne - na stres i przed snem
Może to Cię zainteresuje
Sproszkowana chlorella
Chlorella - właściwości i działanie. Z czym nie łączyć?
Antyoksydanty
Wolne rodniki - powstawanie i skutki. Jak się ich pozbyć?
Olej lniany na drewnianej desce z ziarnami siemienia lnianego
Olej lniany - właściwości i skutki uboczne. Na co pomaga?
Korzeń żeń-szenia na wiklinowym półmisku
Żeń-szeń - jakie ma właściwości i na co pomaga? Działanie

Jaki aparat słuchowy wybrać?
Kliknij tutaj!