Najzdrowsze miejsce w internecie

Refluks u niemowląt - jak rozpoznać? Objawy, leczenie

Refluks u niemowląt objawia się głównie przez tzw. ulewanie. Co jest mało estetyczne i higieniczne, ale zupełnie naturalne i mało groźne. Tylko w nielicznych przypadkach refluks niemowlaka ma charakter patologiczny.
Płaczące niemowlę
Źródło:123RF
Spis treści

Refluks u niemowląt

Refluks u niemowląt zazwyczaj jest stanem niegroźnym i powszechnym – szacuje się, że zjawisko to występuje u 67 procent maluchów w wieku 4-5 miesięcy. Tak zwany refluks żołądkowo-przełykowy (angielska nazwa gastroesophageal reflux, stąd często stosowany skrót GER), jest zaburzeniem polegającym na cofaniu się treści pokarmowej z żołądka do przełyku, a więc w górę przewodu pokarmowego. 

Wyróżnia się dwie postaci refluksu:

  • patologiczny, powodowany najczęściej wadliwą pracą dolnego zwieracza przełyku,
  • fizjologiczny, nie powodowany żadnym schorzeniem, a jedynie niedojrzałością czynnościową układu trawiennego oraz niepełnym jeszcze jego wykształceniem w sensie anatomicznym.

Refluks u niemowląt w przeważającej części ma charakter fizjologiczny, dopiero w sytuacji, gdy objawy nie ustąpią po ukończeniu pierwszego roku życia, należy podejrzewać refluks patologiczny. Dopiero też w przypadku starszych dzieci mówić możemy o tak zwanej chorobie refluksowej (ang:gastroesophageal reflux disease, czyli GERD), czyli szerszym zespole dolegliwości związanych z cofaniem się pokarmu do przełyku.

Objawy refluksu u niemowląt

Jakie są objawy refluksu u niemowlaka? Najbardziej charakterystyczne jest tak zwane ulewanie, czyli wylewanie się spożytego przed chwilą pokarmu z buzi. Mechanizm ten jest prosty i naturalny. U bardzo małych dzieci układ pokarmowy nie funkcjonuje jeszcze w pełni sprawnie i dojrzale. Co więcej, specyficzna jest też jego budowa anatomiczna. Przełyk jest bardzo krótki, a w dodatku kąt ujścia przełyku do żołądka jest niewielki (jest to tzw. kąt Hisa). Powoduje to nie tylko cofanie się zawartości żołądka do przełyku, ale też ulewanie. 

O ile bowiem w starszym wieku pokarm po incydencie refluksowym wraca z powrotem do żołądka, o tyle u niemowląt (m.in. ze względu na niewielką długość przełyku) wylewa się na zewnątrz. Zjawisko to powinno ustąpić najpóźniej w 12 miesiącu życia - u dzieci starszych refluks występuje jedynie w 5 proc. przypadków.

Patologiczny refluks niemowlaka

Objawy refluksu u niemowląt powinny martwić rodziców jedynie w sytuacji, gdy jest ich więcej, a ich charakterystyka pozwala sformułować podejrzenie choroby refluksowej. W przypadku tak małych dzieci występuje ona niezwykle sporadycznie, nie mniej – może się zdarzyć. Patologiczny refluks niemowlaka, tudzież choroba refluksowa objawiają się poprzez takie symptomy, jak:

  • uporczywy, utrzymujący się kaszel,
  • niepokój, rozdrażnienie, nadpobudliwość,
  • krwiste wymioty,
  • niedokrwistość,
  • zapalenie przełyku,
  • występujące bezdechy,
  • nawracające zapalenia płuc,
  • spowolniony przyrost masy ciała.

Refluks u niemowlaka karmionego piersią

Występowanie tego typu zaburzeń rzadko ma związek z rodzajem przyjmowanego pokarmu, nie znajduje zatem uzasadnienia przechodzenie na mleko modyfikowane w przypadku stwierdzenia refluksu u niemowlaka karmionego piersią, chyba że objawy refluksopodobne mają związek na przykład z alergią. W tego typu niezwykle rzadkich sytuacjach matka dziecka powinna przeprowadzić próbę eliminacji  określonych pokarmów z własnej diety (uczulające są zwłaszcza białka zawarte w mleku krowim, orzechach, kakao oraz niektórych owocach, takich jak truskawki). Testy alergiczne u niemowląt polegające na oznaczaniu stężenia swoistych immunoglobulinE mogą wyjść negatywnie ze względu na częste występowanie alergii IgE niezależnej.

Nie ulega natomiast wątpliwości, że w przypadku refluksu u niemowląt, kobiety karmiące piersią powinny zwrócić baczną uwagę na szeroko rozumianą technikę oraz częstotliwość karmienia. Ulewanie w pewnej mierze związane jest bowiem z zasysaniem powietrza w czasie zbyt łapczywego spożywania pokarmu przez dziecko. Aby tego uniknąć, należy karmić krócej i w mniejszych ilościach (za to częściej), zwracając uwagę na dokładne przyleganie ust malucha do sutków. 

Leczenie refluksu u niemowlaka

Leczenie refluksu u niemowlaka w dużej mierze zależy od charakteru i nasilenia objawów. W przypadku niegroźnego refluksu fizjologicznego, wystarczy dać zadziałać siłom natury i prawom fizyki, a więc po prostu pozwolić na swobodne ulanie się pokarmu. Najlepiej w tym celu jest wziąć dziecko na ręce, w pozycji pionowej, z główką wspartą na ramieniu (dla własnego dobra, przez ramię dobrze jest przełożyć tetrową pieluszkę lub ręcznik). 

Leczenie farmakologiczne stosowane jest wyjątkowo rzadko. Do wyboru są, w zależności od natężenia refluksu oraz wieku dziecka:

  • inhibitory pompy protonowej – leki hamujące wytwarzanie kwasu solnego w żołądku,
  • antagoniści receptora histaminowego 2 – leki blokujące zależny od histaminy proces produkcji soku żołądkowego,
  • leki prokinetyczne (Metoklopramid, Erytromycyna), pobudzające perystaltykę jelit i przyspieszające opróżnienie żołądka.

W bardzo sporadycznych przypadkach refluks żołądka oraz refluks przełyku leczy się operacyjnie.

Czytaj też: 

Bibliografia

  • Mieczysława Czerwionka-Szaflarska, Bartosz Romańczuk, Choroba refluksowa przełyku u dzieci i młodzieży, 2010 Via Medica
  • Magdalena Błońska, Joanna Friedman-Gruszczyńska, Marta Sibilska, Justyna Laskowska, Dorota Wesół-Kucharska, Agnieszka Gawecka, Janusz Książyk, Leczenie refluksu żołądkowo-przełykowego u dzieci i noworodków urodzonych przedwcześnie, Medycyna Wieku Rozwojowego, 2008,XII,4,cz.I
Piotr  Brzózka
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka
Dziennikarz, autor tysięcy publikacji o tematyce ekonomicznej, politycznej, społecznej oraz medycznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
 Lekarz Pediatra Joanna Kosielska
Artykuł zweryfikowany przez
Lekarz Pediatra Joanna Kosielska
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Parenting
Przeczytaj artykuł
Ranking aspiratorów do nosa 2021. Jaki wybrać?
Dziecko z aspiratorem przy nosie
Przeczytaj artykuł
CRP u dziecka - norma i wyniki. Co oznacza podwyższone?
Dziecko w czasie badania
Przeczytaj artykuł
Krochmal do kąpieli dla dzieci. Co daje? Jak zrobić?
Dziecko po kąpieli
Podobne artykuły
Dziecko z zapaleniem napletka
Zapalenie napletka u dziecka - domowe sposoby i leczenie
Kobieta karmi piersią swoje dziecko
Mity na temat laktacji - jakich rad unikać?
Kobieta odciąga pokarm
Ranking laktatorów elektrycznych 2020. Sprawdź TOP 3
Niemowlę trzyma w dłoni mleko
Mleko dla niemowląt – w proszku, modyfikowane, bez laktozy
Może to Cię zainteresuje
Owoce dzikiej róży
Olej z dzikiej róży - właściwości. Jak i na co stosować?
Zabieg operacyjnego przeszczepu trzustki
Przeszczep trzustki - czy jest możliwy i ile się czeka?
Widok kominów z fabryk zanieczyszczających powietrze
Zanieczyszczenia powietrza - źródła. Jaki wpływ na zdrowie?
Felinoterapeutka ze swoim kotem
Felinoterapia - czym jest terapia z kotem i komu może pomóc?
Sonda redakcyjna
Jak długo trwały kolki u Twojego dziecka?