Reklama
Jak wyglądają i ile żyją muszki owocówki?
Muszka owocówka (Drosophila melanogaster) inaczej muszka owocowa znana pod takimi określeniami jak: wywilżna karłowata, drozofila karłówka, wywilżnia, wywilżanka, drozofila czy octówka, to owad osiągający około 2-3 mm. Jego cechą charakterystyczną są czerwone lub białe oczy.
Istnieje około 2000 gatunków tego owada.
Muszki owocowe mają żółtą głowę, żółty odwłok, prawie przezroczyste skrzydełka pokryte szczecinkami. Samiec od samicy różni się tym, że:
- jest od niej mniejszy,
- posiada grzebyk płciowy na I parze odnóży krocznych,
- ma czarno zakończony odwłok.
Warto też wiedzieć, ile żyją muszki owocówki. Cykl ich życia trwa od 10 do 14 dni. W rozwoju muszki wyróżnia się: trzy stadia larwalne i jedno stadium poczwarki. Wówczas przechodzi ona metamorfozę w tzw. owada doskonałego.
Samica kopuluje już kilka godzin po opuszczeniu poczwarki. Według Jolanty Górskiej-Andrzejak z UJ, muszka w ciągu kilku dni składa nawet 3000 jaj. Dobrym podłożem są dla niej owoce oraz inne słodkie produkty, np. drożdżówki.
Jaja dają początek białym larwom muszek owocówek. Zaraz po wylęgnięciu się muszki rozpoczynają żer na owocach lub innym słodkim materiale.
Aby muszki się rozwijały potrzebują m.in.:
- temperatury 18-25 st. Celsjusza. Co ciekawe, temperatura poniżej 15 st. Celsjusza i powyżej 30 st. Celsjusza zaburza ich płodność;
- wilgotności na poziomie ok. 60%.
Obecnie to uznany organizm modelowy w neurobiologii i innych naukach. Eksperymenty na muszkach owocowych prowadził Thomas Hunt Morgan. To dzięki tym owadom udowodnił, że geny mieszczą się w chromosomach i sformułował chromosomową teorię dziedziczności, która została nagrodzona Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny i filozofii w 1934 roku.
Co ciekawe, ostatnie badania pokazują, że muszki owocówki charakteryzują się większymi zdolnościami poznawczymi niż zakładano. Wyniki badań opublikowanych na łamach „Nature” w 2022 roku wskazują, że muszki:
- wykazują się świadomością,
- mają zdolność skupiania uwagi,
- potrafią korzystać z pamięci roboczej.
Prof. Ralph Greenspan z Instytutu Badań nad Mózgiem i Umysłem im. Kavlego twierdzi, że choć brak anatomicznego podobieństwa mózgów muszek do ludzkich, takie cechy są podobne do tych, jakie wykazują ludzkie mózgi. Doniesienia na ten temat dostępne są na oficjalnej stronie Komisji Europejskiej.
Niektórym owocówki mogą kojarzyć się z innymi owadami, a mianowicie małymi czarnymi muszkami w domu - nie są to owocówki, a ziemiórki. Są znacznie smuklejsze i mniejsze od bohaterek tego artykułu. Namnażają się w ziemi roślin doniczkowych.
Reklama
Skąd się biorą muszki owocówki i do czego lecą?
W naturze przebywają blisko drzew owocowych, stąd też pochodzi ich nazwa. Przyciąga je aromat:
- owoców,
- konfitur,
- wina,
- octu,
- dżemu.
Nic dziwnego, że owocówki bardzo często pojawiają się w domowych kuchniach i spiżarniach latem i jesienią, gdy w pełni trwa sezon na tego rodzaju smakołyki. Muszka owocówka uwielbia zapach gnijących lub fermentujących owoców, ponieważ poszukuje w nich źródła pożywienia, czyli drożdży.
Nie powinna natomiast atakować kwiatów. W doniczce znajdziesz raczej ziemiórki.
Dlatego, gdy masz w domu owoce lub inne słodkie produkty narażone na zepsucie, zadbaj o ich właściwe przechowywanie, inaczej musisz liczyć się z plagą muszek owocówek.
Reklama
Czy muszki owocówki gryzą i są szkodliwe?
Owocówka nie należy do owadów, które gryzą ludzi lub zwierzęta. Domniemane ugryzienie muszki owocówki może być pomylone z pogryzieniem przez meszki, jednak istnieje szereg różnic między tymi owadami.
Muszka owocowa nie atakuje ludzi, bo jest roślinożerna, natomiast meszki żywią się krwią ludzi i zwierząt. W skrajnych przypadkach po ugryzieniu meszki może dojść do wstrząsu anafilaktycznego. Warto wiedzieć, że owocówka jest mniejsza i rozmnaża się na owocach, a meszka w zbiornikach wodnych.
Czy muszki owocówki są szkodliwe? Owady nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla ludzi. Przenoszą jednak bakterie, drobnoustroje, grzyby pleśniowe, które mogą czynić szkody w owocach oraz przetworach.
Reklama
Domowe sposoby na muszki owocówki. Jak się ich pozbyć?
Istnieje wiele metod walki z owocówkami. Jednym z domowych sposobów na muszki owocówki jest stosowanie odstraszających aromatów. Jakich zapachów nie lubią te owady? Przede wszystkim miętowego. Warto zastosować aerozol z tym olejkiem profilaktycznie tuż przed sezonem na owoce, by stworzyć środowisko nieprzyjazne dla tych stworzeń.
Możesz też trzymać miętę w kuchni albo świece mentolowe.
Inne skuteczne sposoby na muszki owocówki to:
- liść laurowy - porozkładaj listki w różnych częściach pomieszczenia. Ich zapach powinien zniechęcić muszki;
- cytryna i goździki - przekrój cytrynę na pół i wbij w nią goździki. Całość umieść w miejscach najbardziej narażonych na odwiedziny octówek. To powinno je zniechęcić;
Przedstawione sposoby są mniej radykalne niż tzw. pułapki zastawiane na owocówki.
Reklama
Jak zrobić pułapkę na muszki owocówki?
Walka z octówkami dla wielu osób jest na tyle uciążliwa, że decydują się na przygotowywanie domowych mikstur do ich zwalczania. Tego typu płyny to naturalne pułapki na te owady. Jak zwalczyć muszki owocówki?
Tym, co na muszki owocówki działa zachęcająco, jest również ocet. To jedna z tych metod, która wpływa na nie najskuteczniej. Wystarczy wypełnić miseczkę octem, np. jabłkowym i postawić ją na blacie kuchennym z dodatkiem płynu do naczyń. Ocet powinien zwabić muszki, a detergent sprawi, że trudniej będzie im się wydostać z owej pułapki.
Innym przykładem jest mikstura powstała ze zmieszania kilku łyżek miodu z octem i płynem do mycia naczyń. Miód to wabik na muszki owocówki, natomiast detergent zmniejsza napięcie powierzchniowe, przez co pułapka działa znacznie skuteczniej.
Kolejnym radykalnym sposobem, tzw. pułapką na muszki owocowe, jest umieszczenie w misce kawałków owoców albo obierek. Całość wystarczy przykryć folią spożywczą i dokładnie naciągnąć, by była odpowiednio napięta. Następnie należy zrobić w tej folii niewielkie dziurki w kilku miejscach. Dzięki nim muszki dostaną się do środka, ale nie będą w stanie wyjść na zewnątrz.
Reklama
Roślina na muszki owocówki
Zamiast postępować w przedstawiony powyżej sposób z muszkami, warto poznać rośliny odstraszające muszki owocówki. Zioła i rośliny, które nie przypadają do gustu owocówkom to:
- lawenda,
- mięta pieprzowa,
- pelargonia pachnąca,
- bazylia pospolita.
Ich zapach albo aromat olejków eterycznych uzyskanych z tych roślin zniechęci owocówki do składania jaj i osiedlania się w Twojej kuchni lub w innym pomieszczeniu.
W domu można mieć też rośliny owadożerne, np. rosiczkę, do której liści przyklejają się owady.
Reklama
Preparaty na muszki owocówki. Jakie środki chemiczne stosować?
Oprócz naturalnych sposobów na te owady, w sklepach można kupić preparaty na muszki owocówki w różnych formach.
Na sklepowych półkach znajdziesz takie środki na muszki owocówki jak:
- spraye - zawierają substancje owadobójcze. Należy nim spryskać miejsca, gdzie lubią osiedlać się muszki owocówki, a po 15 minutach dokładnie wywietrzyć.
- płyny -ażdy środek sprawdzić pod względem jego bezpieczeństwa. W wielu przypadkach zamiast mocnej chemii, lepiej np. zastosować płyn do naczyń na muszki owocówki wraz z wabikiem.
Łapka, lampa, lepy na muszki owocówki i nie tylko
Jeżeli chemiczne odstraszacze nie przynoszą rezultatów, wówczas można zastosować metody mechaniczne, np. lepy na muszki owocówki. Zwykle produkt składa się z dwóch elementów - klejącego lepu oraz pojemniczka z naturalną przynętą, której zadaniem jest wabienie owadów zapachem. Jego cena waha się w granicach kilkunastu złotych.
Niektórzy też decydują się na stosowanie specjalnych płytek do wyłapywania owadów. Miej jednak świadomość, że w ten sposób wyłapiesz nie tylko octówki, ale też np. komary czy inne insekty.
Latem warto zawiesić moskitierę na oknie, by ograniczyć liczbę insektów przekraczających Twój próg. Pamiętaj jednak, że ta metoda raczej nie zadziała w przypadku muszek owocówek, ponieważ wykluwają się one bezpośrednio na owocach. Nie wlecą więc one z zewnątrz do Twojego domu.
Często przynosisz z targu lub ze sklepu owoce z jajami muszek owocówek o średnicy około 0,6 mm. Dlatego po każdych zakupach od razu umyj przyniesione owoce. W ten sposób możesz pozbyć się tego problemu.
