Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!

Wilcza jagoda – czy jest trująca? Zastosowanie

Wilcza wiśnia, wilcza jagoda, psinki, leśna tabaka, belladonna… To kilka potocznych określeń rośliny, której formalna nazwa to pokrzyk wilcza jagoda. Nazwę „wilcza jagoda” zaczerpnięto od tego, że dawniej w Polsce owoce tej rośliny wykorzystywano powszechnie jako truciznę dla wilków. Jeszcze dawniej wierzono z kolei, że dzięki wilczym jagodom (nazywanym również szatańskim zielem) wiedźmy były w stanie latać. Obecnie wiadomo już doskonale, że z jednej strony roślina ta jest silnie trująca (wszystkie jej części są trujące, choć najwięcej substancji trujących znajduje się w jej owocach), a z drugiej strony posiada też właściwości lecznicze (do tych celów są wykorzystywane przede wszystkim jej korzenie i liście).
Wilcza jagoda
Źródło: 123RF
Spis treści

Wilcza jagoda

Po łacinie wilcza jagoda to „Atropa belladonna”. Pierwszy człon nazwy pochodzi od imienia greckiej bogini przeznaczenia, która miała wpływ na nić życia – Atropos. Z kolei drugi człon nazwy to w dosłownym tłumaczeniu - piękna kobieta.

Określenie to wzięto od dawnych wierzeń, zgodnie z którymi Rzymianki zjadały owoce wilczej jagody lub też wpuszczały sobie do oczu kilka kropel jej ekstraktu, dzięki temu ich źrenice rozszerzały się i oczy bardziej błyszczały. Taka kobieta uchodziła w tamtych czasach za bardziej atrakcyjną i pociągająca.

Reklama

Wilcze jagody – gdzie rosną?

Pokrzyk wilcza jagoda jest rośliną wieloletnią. Rośnie w Europie, Afryce Północnej, Azji Zachodniej. W Polsce, w postaci dziko rosnącej, można spotkać ją głównie na południu kraju. Występuje przede wszystkim w lasach i na ich obrzeżach. Najlepiej czuje się w miejscach wilgotnych i zacienionych, w których jest dodatkowo żyzna gleba. Obecnie wilcze jagody uprawa się na całym świecie.

W Polsce pokrzyk wilcza jagoda znajduje się pod ochroną od 1957 r. Dodatkowo roślina ta jest umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (co oznacza bliski zagrożenia).

Niebezpieczeństwo dla tej rośliny stanowiły liczne zbiory z przeznaczeniem dla przemysłu farmaceutycznego, z miejsc, w której rośnie lub rosła ona naturalnie. Wśród naturalnych lokalizacji jej występowania można wymienić, tereny objęte ochroną takie jak: Ojcowski, Pieniński oraz Roztoczański Park Krajobrazowy.

Reklama

Jak wygląda wilcza jagoda?

Pokrzyk wilcza jagoda to niewysoki krzew, o wysokości od 50 do maksymalnie 150 cm. Jego łodyga jest zazwyczaj koloru fioletowego i ma dwa lub maksymalnie trzy rozgałęzienia. Liście wilczej jagody są ciemnozielone, o jajowatym lub eliptycznym kształcie. Te położone najniżej są dość dużych rozmiarów, ponieważ mogą mieć nawet 25 cm długości i około 12 cm szerokości. Te znajdujące się wyżej są na ogół mniejsze i mają około 7-8 cm długości.

Roślina ta kwitnie w czerwcu oraz w lipcu. Wówczas pojawiają się na niej kwiaty w formie ciemnofioletowych lub brunatno-fioletowych dzwoneczków. Kwiaty rosną zazwyczaj pojedynczo, zdecydowanie rzadziej – parami. Owoce wilczej jagody są fioletowo-czarne i błyszczące.

Rozmiarem przypominają tradycyjną wiśnię. rzadko zdarza się, by wilcze jagody dojrzewały jednocześnie wszystkie rosnące na danym krzaku. Na ogół są widoczne obok siebie, zarówno jeszcze takie zielone, jak i już ciemnofioletowe. Łatwo pomylić je z borówką. Mniej bystre oko jest w stanie pomylić je również z jagodami. Owoce wilczej jagody mają słodki smak.

Jak działa ozonator żywności? Zobacz nasz test redakcyjny:

Reklama

Wilcza jagoda - zatrucie

Wszystkie części jagody wilczej posiadają właściwości trujące, zarówno kiedy są w formie żywej (tzn. rosną jeszcze na krzaku), jak i już takie poddane procesowi suszenia. Dzieje się tak ze względu na zawarte w nich toksyczne alkaloidy (L-hioscyjanina, atropina, L-skopolamina), pochodne kumaryny, garbniki, kwasy organiczne, triterpeny, jak również flawony i flawonoidy.

Najbardziej trujące są owoce wilczej jagody mające w swoim składzie atropinę i hioscyjaminę. Dlatego też dawka ich spożycia, która może zakończyć się śmiercią jest niewielka. Dla osoby dorosłej jest to maksymalnie 10 – 20 owoców, a dla dzieci – nawet 3 – 4 owoce.

Objawy świadczące o tym, że doszło do zatrucia wilczą jagodą mogę wystąpić, w zależności od osoby, już po 10 minutach albo też dopiero po kilku godzinach. O zatruciu świadczą:

  • pobudzenie połączone ze wzmożoną gadatliwością,
  • rozszerzone źrenice,
  • uczucie suchości w ustach (zwiększone pragnienie),
  • nudności i wymioty,
  • przyspieszony oddech,
  • zaczerwienienie skóry,
  • wysoka gorączka (sięgająca często nawet 40 stopni Celsjusza),
  • majaczenie, halucynacje i drgawki (ze względu na halucynacje są też i tacy, którzy traktują wilczą jagodę jako narkotyk),
  • napady szału i agresji,
  • nierozpoznawanie otoczenia,
  • światłowstręt,
  • zaburzenia mowy, wzroku i słuchu,
  • nieskoordynowane ruchy,
  • zatrzymanie moczu,
  • zaparcia.

W skrajnych przypadkach zatrucie wilczą jagodą kończy się utratą przytomności i śmiercią następującą w wyniku porażenia oddechu podczas śpiączki.

Zatrucie wilczymi jagodami jest bardzo niebezpieczne, dlatego osobę, która uległa zatruciu, należy możliwie jak najszybciej odtransportować do lekarza lub też wezwać lekarską pomoc na miejsce. W międzyczasie nie zaszkodzi wywołanie u takiej osoby wymiotów, po czym podanie jej czarnej herbaty, która jest w stanie osłabić toksyczne działanie trucizny.

Reklama

Pokrzyk wilcza jagoda - zastosowanie

Wilcza jagoda to także roślina, która oprócz właściwości trujących, posiada również całą gamę leczniczych (do tych celów są wykorzystywane głównie liście, ale także korzenie). Dlatego też jest bardzo szeroko wykorzystywana w przemyśle farmaceutycznych do przygotowywania wielu preparatów pomagających w terapii różnorakich schorzeń.

Często jest też zbierana przez zwolenników ziołolecznictwa i samodzielnie przez nich przygotowywana do spożycia. Należy jednak bezwzględnie pamiętać, że lecznicza dawka pokrzyku wilczej jagody jest bardzo zbliżona do toksycznej dawki.

Współcześnie wilcza jagoda jest wykorzystywana w leczeniu następujących schorzeń:

  • ze względu na właściwości powodujące rozszerzenie źrenic jest używana przez lekarzy okulistów podczas dogłębnych badań oka,
  • problemy jelitowe (m.in. biegunki, ale potrafi także łagodzić jelitowe kolki i bóle),
  • wrzody żołądka,
  • zapalenie nerek i kamica nerkowa,
  • choroba Parkinsona (pomaga łagodzić jej uciążliwe objawy, zmniejszając sztywność mięśni i drżenia, a także poprawiając mowę i wspomagając procesy myślenia),
  • dzięki temu, że powoduje rozluźnienie mięśni gładkich, jest wykorzystywana również jako środek znieczulający,
  • napięciowe bóle głowy oraz przewlekłe migreny,
  • infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybicze,
  • kaszel, katar, zapalenie migdałków, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc,
  • ból i zapalenie ucha,
  • zapalenie pęcherza moczowego,
  • bóle porodowe,
  • napady padaczkowe,
  • problemy z zasypianiem lub też niespokojny sen.

Czytaj również
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Owoce
Dzika róża - jakie ma właściwości? Przepisy na przetwory
Nawożenie borówki amerykańskiej. Jak, czym i kiedy? Program
Dziewczynka je borówki amerykańskie
Owoc kaki (persymona) - jak obrać i jak jeść? Właściwości, kalorie i indeks glikemiczny
Cztery owoce kaki w drewnianym pojemniku
Podobne artykuły
Owoce pigwy na talerzu
Pigwa - właściwości. Co z niej zrobić i kiedy ją zrywać?
Czy awokado to owoc
Czy awokado to owoc czy warzywo?
Syrop z dzikiego bzu
Syrop z czarnego bzu - przepis i właściwości. Jak go zrobić w domu?
Owoce figi
Figa - właściwości, wartości odżywcze i skutki uboczne? Jak obrać i jeść figę?
Mężczyzna sadzi borówkę amerykańską
Plantacja borówki amerykańskiej – warunki i koszt założenia

Reklama


Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
Dowiedz się co to!