Reklama
Jak wygląda badanie wzroku u dzieci?
Wzrok jest dla człowieka niezwykle ważnym zmysłem i pomaga mu poznawać świat. Kształtuje się on na etapie niemowlęcym – na początku pozwala odróżnić tylko kontury i kontrastowe barwy, a w kolejnych tygodniach staje się coraz ostrzejszy i dokładniejszy.
Kontrolowanie stanu wzroku u dzieci jest więc bardzo istotne, by jego procesy poznawcze, a tym samym ogólny rozwój, przebiegały prawidłowo. Wszelkie nieprawidłowości – w porę niezdiagnozowane i nieskorygowane – mogą prowadzić do trudności z czytaniem, pisaniem, ograniczać intelektualne i poznawcze możliwości dziecka.
Wzrok powinien być zatem systematycznie kontrolowany, najlepiej raz do roku, szczególnie u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Nawet, jeśli u malucha nie występują żadne niepokojące objawy, pierwsze badanie powinno być wykonane między drugim a trzecim rokiem życia. Jest to moment, kiedy dziecko potrafi już nawiązać współpracę z lekarzem, odpowiedzieć na proste pytania.
Jak wykonuje się badanie wzroku u dzieci? Pierwsze testy mają za zadanie przede wszystkim ocenić ostrość widzenia. Zwykle dokonuje się ich przy pomocy specjalnych, przeznaczonych do tego tablic. Badanie takie powinno być wykonane podczas każdego tzw. bilansu u pediatry, niestety nie wszyscy lekarze są do nich odpowiednio przygotowani i nie zawsze je przeprowadzają.
Diagnostyka dziecięcego wzroku to obszar, w którym wciąż wiele jest do zrobienia. Tegoroczny finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy ma szansę poprawić sytuację, ponieważ zebrana kwota przeznaczona zostanie właśnie na dziecięcą okulistykę. Zakupienie odpowiednich sprzętów sprawi, że więcej dzieci skorzysta z fachowych badań pozwalających na wczesne postawienie diagnozy i rozpoczęcie leczenia.
Jeśli istnieją ku temu jakieś przesłanki – np. głębokie wady wzroku w rodzinie – warto wybrać się z dzieckiem do okulisty. Specjalista może przeprowadzić badanie wzroku dziecka z użyciem kropli porażających akomodację oka. Na jakiś czas mogą one pogorszyć widzenie, ale nie są szkodliwe dla oczu najmłodszych nawet pacjentów.
Krople rozszerzają źrenice i ułatwiają badanie oczu oraz wykrywanie nieprawidłowości w ich pracy.
Badania wzroku są zupełnie bezbolesne i nieinwazyjne. Zwykle też trwają krótko, choć w przypadku badań z użyciem kropli, trzeba zaczekać na ich działanie.
Reklama
Badanie wzroku u noworodka
Wzrok noworodka zaczyna się wyostrzać dopiero około trzeciego tygodnia życia, dlatego wszelkie nieprawidłowości z nim związane są na początku bardzo do zaobserwowania. Wzrok dziecka po urodzeniu jest na tyle słaby, że maluch nie skupia go na konkretnych przedmiotach, nie wodzi nim za poruszającymi się obiektami.
Pomóc w rozpoznaniu różnych wad mają badania przesiewowe, które przeprowadza się jeszcze w szpitalu. Lekarz neonatolog ocenia wygląd oczu, bada reakcję źrenic na światło oraz ocenia ruchy gałek ocznych pod wpływem światła.
Aby rozwój wzroku dziecka przebiegał prawidłowo, bardzo ważne jest kontrolowanie go przez rodziców po opuszczeniu szpitala. Moment, w którym maluch zaczyna widzieć, jest z reguły zauważalny dla najbliższych opiekunów.
Dziecko zaczyna zatrzymywać wzrok na przedmiotach – głównie tych o wyraźnych, jaskrawych barwach, zaczyna też dostrzegać ruch i śledzić go wzrokiem. Poruszanie gałkami ocznymi zaczyna być kontrolowane i jest to wyraźny sygnał, że noworodek zaczyna lepiej widzieć.
Jeśli jednak cokolwiek niepokoi rodziców, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
Reklama
Badania wzroku u niemowlaka
Kiedy badać wzrok u niemowlaka? Jeśli badania przesiewowe noworodka nie wykazują żadnych nieprawidłowości, a po dwóch-trzech tygodniach od opuszczenia szpitala wyraźnie zauważalne jest u dziecka polepszenie wzroku, nie ma powodu do niepokoju i z badaniem wzroku można poczekać, np. do bilansu 2-latka.
Jeśli jednak istnieją jakiekolwiek przesłanki lub niepokojące objawy wskazujące na problemy z widzeniem, należy udać się do lekarza i wykonać badanie wzroku niemowlaka, by jak najszybciej wdrożyć odpowiednie postępowanie.
Jakie symptomy powinny zaniepokoić rodziców? Przede wszystkim są to:
- rozbiegany wzrok u niemowlaka - dziecko po kilku tygodniach od narodzin powinno zacząć kontrolować ruchy gałek ocznych, wodzić nimi za poruszającymi się obiektami. Jeśli kontrola ta nie jest wyraźna, warto skonsultować się z pediatrą;
- brak fiksacji wzroku, która oznacza zatrzymywanie wzroku na konkretnych obiektach. Jeśli dziecko tego nie robi, być może nie widzi wyraźnie otaczających je osób i przedmiotów;
- częste nienaturalne przekrzywianie głowy. Może świadczyć o nieostrym lub zniekształconym widzeniu;
- asymetryczność tęczówek. Kiedy tęczówki nie układają się symetrycznie względem siebie, dziecko może mieć zeza. Wówczas również należy zgłosić się do lekarza. Im wcześniej rozpoznana nieprawidłowość, tym większe szanse na jej szybkie skorygowanie;
- brak reakcji na zmiany światła. Niemowlę powinno wyraźnie reagować na zmianę światła. Po zapaleniu mocnego światła po dłuższej chwili spędzonej w mroku, powinno mrużyć oczy lub odwracać główkę.
Reklama
Test wzroku dla dzieci
Zaobserwowanie jakichkolwiek niepojących objawów najlepiej jest skonsultować z lekarzem. Istnieją jednak metody na wstępne skontrolowanie widzenia dziecka w domu, którymi można posłużyć się w dowolnym momencie.
Kiedy dziecko jeszcze nie mówi i nie potrafi nawiązać współpracy z opiekunem, można wykonać następujące „testy”:
- przytulić dziecko i zgasić światło w pomieszczeniu, w którym się z nim przebywa. Odczekać minutę lub dwie, a następnie zapalić mocne światło i obserwować uważnie reakcję dziecka. Jeśli mruży ono oczy lub odwraca główkę od źródła światła, oznacza to właściwą reakcję;
- pokazywać dziecku przedmioty o jaskrawych barwach i obserwować, czy skupia na nich wzrok;
- przesuwać kolorowe przedmioty przed oczami dziecka i sprawdzać, czy maluch wodzi za nimi wzrokiem. Warto pamiętać, że barwą, na którą niemowlęta zwykle zwracają największą uwagę, jest czerwień;
- zaświecić dziecku w oczy i obserwować jego źrenicę, która powinna gwałtownie się rozszerzyć. Nie wolno używać do tego zbyt mocnego światła, by nie uszkodzić bardzo jeszcze delikatnego oka niemowlęcia.
Test wzroku dla dzieci łatwiej jest wykonać u nieco starszych pociech, które potrafią już odpowiedzieć na proste pytania i wyraźniej reagować w różnych sytuacjach. Ostrość widzenia można wówczas kontrolować np. przy wspólnym oglądaniu książeczek, pokazywaniu dziecku rysunków, małych przedmiotów itd.
Warto też na co dzień obserwować dziecko – z jakiej odległości ogląda obrazki lub telewizję, czy nie przysuwa głowy nienaturalnie blisko, kiedy rysuje.
Jeśli takie „domowe testy” obnażą jakiekolwiek niepokojące symptomy, należy udać się do lekarza, który przeprowadzi fachowe badanie ostrości wzroku u dziecka. Wiele wad wykrytych we wczesnym dzieciństwie można współcześnie skutecznie korygować.
Leczenie ułatwiają profesjonalne sprzęty, których w tym roku z pewnością dużo zostanie zakupionych za pieniądze pochodzące ze zbiórki WOŚP. Orkiestra co roku zaopatruje szpitale i inne placówki medyczne w urządzenia potrzebne do diagnozowania i leczenia chorób dzieci.
Tym razem będzie to aparatura okulistyczna.
Reklama
Tablica do badań wzroku dla dzieci
Mimo, że współczesna medycyna dysponuje wieloma nowatorskimi rozwiązaniami, niekiedy wciąż odwołuje się również do starych, sprawdzonych metod. Jedną z nich są tablice do badania wzroku, wynalezione w drugiej połowie XIX wieku przez holenderskiego okulistę, Hermanna Snellena.
Na tablicy umieszczone są obiekty, tzw. optotypy, ułożone od największych u góry do najmniejszych na dole. Badanie polega na tym, że pacjent – usytuowany w odpowiedniej odległości od tablicy – musi rozpoznawać optotypy różnej wielkości najpierw jednym, później drugim okiem.
Tablica do badania wzroku dla dzieci powinna zawierać optotypy dostosowane do wieku dziecka. Litery i cyfry sprawdzą się tylko u dzieci, które już potrafią je rozpoznać i nazwać. U młodszych pacjentów powinny to być rysunki przedstawiające ogólnie znane przedmioty lub np. zwierzęta.
Badanie przy pomocy tablicy jest proste i nie trwa długo, a wiele dzieci chętnie mu się poddaje, ponieważ sam przedmiot i przedstawione na nim znaki są dla malucha interesujące. Mimo swej prostoty, test skutecznie pomaga ocenić ostrość widzenia dziecka.
Reklama
Wzrok u dzieci – cel zbiórki WOŚP 2022
W 17 miastach w Polsce, w 25 placówkach medycznych działają szpitalne oddziały i pododdziały okulistyki dziecięcej, gdzie co roku hospitalizowanych jest kilkanaście tysięcy dzieci. Ponadto działają poradnie, w których również często brakuje specjalistycznego sprzętu ułatwiającego diagnostykę i leczenie wad wzroku i chorób oczu.
Problemem jest nie tylko dotykająca coraz więcej dzieci krótkowzroczność, związana ze zbyt częstym korzystaniem z urządzeń elektronicznych.
Dzieci chorują m. in. również na:
Niektóre ze schorzeń możliwe są do wyleczenia wyłącznie z użyciem nowoczesnych metod i specjalistycznej aparatury. Wyposażenie w nie placówek medycznych wymaga jednak dużych nakładów pieniężnych.
Naprzeciw tym potrzebom wychodzi Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, która pieniędzmi zebranymi podczas 30. finału wesprze właśnie okulistykę dziecięcą. Celem zbiórki jest to, by zakupiony sprzęt pozwalał na szybką diagnozę i wczesne leczenie, a tym samym – pomagał w ratowaniu nie tylko wzroku, ale niekiedy nawet życia dzieci z chorobami oczu.
