Reklama
Czy cukrzyk może jeść miód?
Miód składa się w około 10-20% z wody i 70-80% z węglowodanów, w tym cukrów prostych takich jak: fruktoza i glukoza. Ich obecność przekłada się na wysoki indeks glikemiczny miodu, czyniąc go pokarmem niepożądanym w diecie cukrzyka.
Temat miodu w diecie diabetyka jest dość kontrowersyjny. Zdaniem wielu dietetyków i innych specjalistów, m.in. z Polskiej Federacji Edukacji Diabetologicznej, miód a cukrzyca to raczej niepożądane połączenie, ponieważ miód dla cukrzyków to substancja prowadząca do szybkiego wzrostu glukozy we krwi.
Z drugiej strony, np. Elżbieta Hołderna-Kędzia i Bogdan Kędzia z Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, dopuszczają jedzenie bardzo niewielkich porcji wybranych typów miodów. Jednak wciąż przestrzegają przed tym, że miodu raczej nie należy traktować jako pokarmu przynoszącego korzyści diabetykowi.
W podobny sposób powinni do tego produktu podchodzić pacjenci z różnymi typami cukrzycy. Ponadto miód to produkt zarezerwowany jedynie dla tych pacjentów z cukrzycą typu 1 lub 2, którzy mają wyrównaną i kontrolowaną chorobę.
Według pielęgniarek z Polskiej Federacji Edukacji Diabetologicznej, miód dla cukrzyka może pełnić inną funkcję niż dostarczać witamin, minerałów i wrażeń smakowych - mianowicie, to dobre rozwiązanie w przypadkach szybkiego spadku glukozy we krwi.
Miód jest wówczas traktowany jako sposób na wyrównanie poziomu cukru we krwi. Ponadto w niezwykle małych ilościach przy wyrównanej cukrzycy, nie powinien stanowić nadmiernego zagrożenia. Jednak wciąż nie jest to produkt pożądany w diecie cukrzyka.
Zatem, czy cukrzyk może jeść miód? Teoretycznie tak, ale miód nie powinien stanowić podstawowego składnika jego potraw. Wybierając produkt należy zwracać uwagę na zawartość fruktozy, która obniża jego indeks glikemiczny. Po miód można sięgać tylko od czasu do czasu i to raczej w mniejszej porcji.
Reklama
Indeks glikemiczny miodu
Znakomita większość miodów to produkty wyróżniające się średnim lub wysokim indeksem glikemicznym. Zazwyczaj indeks glikemiczny miodu wynosi około 60. Taka wartość oznacza, że miód powoduje szybki wzrost glukozy we krwi. Tym samym, duże ilości miodu są po prostu dla cukrzyka niebezpieczne.
Zgodnie z zaleceniami Polskiej Federacji Edukacji Diabetologicznej, cukrzycy nie powinni spożywać produktów o indeksie glikemicznym wyższym niż 55. Przyjrzyjmy się bliżej poszczególnym miodom.
Indeks glikemiczny miodu:
- akacjowego to ok. 32-42;
- lipowego to ok. 55;
- wrzosowego to ok. 55;
- wielokwiatowego to ok. 55;
- gryczanego to ok. 60;
- rzepakowego to ok. 64;
- spadziowego to ok. 35;
- faceliowego to ok. 87.
Większość miodów powinna być więc wykluczona z diety cukrzycowej. Jednym z wyjątków jest np. miód akacjowy o indeksie glikemicznym poniżej 55. Nie oznacza to jednak, że można jeść go w sposób nieograniczony.
Reklama
Jaki miód dla cukrzyków?
Co do zasady, miód przy cukrzycy powinien być stosowany bardzo ostrożnie lub być całkowicie wykluczony z diety. Jeżeli już cukrzykowi zależy na tym, by wprowadzić ten produkt do swojego menu, przede wszystkim musi pamiętać o tym, by zachować umiar. Warto w tym zakresie sięgnąć po zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.
Specjaliści wskazują, że chorując na cukrzycę nie należy przekraczać 50 g fruktozy dziennie. W 100 g miodu znajduje się 40 g fruktozy. Jednak to nie wszystko. W składzie miodu znajduje się też niekorzystnie działająca na diabetyków glukoza podnosząca poziom cukru we krwi. Jej przeciętna zawartość w miodzie to około 30%.
Według Polskiej Federacji Edukacji Diabetologicznej maksymalną ilością miodu są 2 łyżeczki dziennie, przy zachowaniu takich zasad, jak:
- niski IG miodu - tu sprawdzą się m.in. takie miody dla cukrzyków jak: akacjowy, wrzosowy. Niezalecane rodzaje miodów przy cukrzycy to m.in. leśny, rzepakowy, wielokwiatowy.
- sięganie po produkt sporadycznie,
- wyrównana i dobrze kontrolowana cukrzyca. W przypadku cukrzycy niekontrolowanej i taka ilość może być zbyt duża dla pacjenta.
Miód i cukrzyca nie są więc dobrym połączeniem. Trzeba pamiętać, że wciąż nie ma jednoznacznie określonych bezpiecznych dawek tego produktu. Dlatego chcąc stosować miód w przebiegu cukrzycy, lepiej jest wykorzystywać go jako element kosmetyków aplikowanych zewnętrznie niż jako składnik potraw.
Istnieje kilka wyników badań przeprowadzonych na zwierzętach, które sugerują, że miód na cukrzycę może wpływać pozytywnie. Jednak ten mechanizm nie został jeszcze poznany i doniesienia są póki co niejednoznaczne. O tego typu efektach testów wspominają tacy badacze jak Erejuwa.
Jego zespół przez 4 tygodnie podawał szczurom chorym na cukrzycę miód rozpuszczony w wodzie. Naukowcy rozpoznali działanie hipoglikemiczne, a więc znaczące obniżenie stężenia glukozy, a także jednoczesne zmniejszenie stresu oksydacyjnego u zwierząt. Nie oznacza to jednak, że w podobny sposób miód wpłynie na człowieka.
Z kolei badanie naukowców z Toronto, w tym m.in. dra Tauseefa Ahmada Khana, wykazało, że miód koniczynowy, jednokwiatowy, a więc pochodzący z jednego rodzaju rośliny, obniżył poziom glukozy na czczo. Wciąż jednak oficjalne organizacje zajmujące się wspieraniem zdrowia diabetyków nie zalecają włączania tego typu miodu do diety.
Miód faceliowy a cukrzyca
Miód faceliowy to typ miodu pozyskiwany z facelii. W Polsce to zazwyczaj facelia błękitna. Miód ma nieco zielonkawy kolor i bardzo słodki smak oraz kwiatowy zapach.
Z uwagi na to, że ten produkt posiada bardzo wysoki indeks glikemiczny, nie powinien znajdować się w menu osób chorych na cukrzycę. Cukrzyca stanowi więc przeciwwskazanie do przyjmowania tego typu miodu.
Zasadniczo miód faceliowy a cukrzyca nie chodzą ze sobą w parze. Taki produkt wywołuje szybki wzrost i równie dynamiczny spadek cukru we krwi, co jest zjawiskiem niebezpiecznym dla chorego.
Miód gryczany a cukrzyca
Ten typ miodu jest wytwarzany z nektaru drobnych kwiatów gryki zwyczajnej. Przyjmuje on barwę od jasno- do ciemnobrunatnej. Charakteryzuje się nieco korzennym smakiem. W jego składzie przeważa fruktoza nad glukozą, co ma istotne znaczenie dla diabetyków.
Z uwagi na stosunkowo niską wartość IG, może być zjadany przez osoby z cukrzycą. Jednak - jak już wielokrotnie podkreślaliśmy - nie powinien zdominować diety. Należy stosować go w bardzo ograniczonych ilościach.
Dla cukrzyków miód gryczany powinien być jedynie uzupełnieniem dania. Taki posiłek musi zawierać dodatkowo węglowodany złożone, błonnik pokarmowy, białka, jak i tłuszcze. Dzięki temu wolniej będzie podnosić się poziom glukozy we krwi. Można np. podać go z dodatkiem owsa albo orzechów.
Miód akacjowy dla cukrzyków
To delikatny w smaku i zapachu miód, który jest bezbarwny lub lekko kremowy. Jak już wiesz, miód akacjowy charakteryzuje się niskim indeksem glikemicznym. Taki wskaźnik wynika z wysokiej zawartości cukru owocowego - fruktozy.
Czy to oznacza, że miód akacjowy dla cukrzyków to idealne rozwiązanie? Zdania w tym zakresie są podzielone. Według Elżbiety Hołderny-Kędzi i Bogdana Kędzi, specjalistów z Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, może być stosowany przez pacjentów z cukrzycą typu 2.
Z drugiej strony, trzeba mieć świadomość, że miód akacjowy to bogate źródło sacharozy, która powoduje szybki wzrost glikemii. To stan niebezpieczny dla cukrzyka. Wskazują na to autorzy poradnika „Dłuższe życie z cukrzycą”, który powstał we współpracy z pielęgniarkami z Polskiej Federacji Edukacji Diabetologicznej.
Specjalistki stoją na stanowisku, że miód akacjowy dla cukrzyka jest bezpieczny:
- tylko w bardzo niewielkiej ilości,
- tylko wtedy, gdy pacjent ma unormowaną cukrzycę.
Nie należy więc traktować go jako miodu zalecanego w diecie i spożywać sporadycznie. To raczej wsparcie w przypadku, gdy u pacjenta dojdzie do spadku glukozy we krwi. Wówczas można wesprzeć się odrobiną miodu.
Takie miody dla cukrzyków można dodawać w bardzo ograniczonych porcjach do wybranych pokarmów i napojów o niskim indeksie glikemicznym, ale nie jest to dobre słodzidło dla chorych pacjentów. Według PFED maksymalnie 2 łyżeczki miodu podanego sporadycznie nie powinny mieć negatywnego wpływu na chorego.
Miód manuka a cukrzyca
Miód manuka wyróżnia się ciemnym kolorem i intensywnym smakiem. Z powodu bogactwa składników odżywczych nazywany jest też „najzdrowszym miodem na świecie”. Nie oznacza to jednak, że zaleca się jego jedzenie cukrzykom. Tak jak pozostałe miody, szybko podnosi poziom glukozy we krwi, dlatego najlepiej z niego zrezygnować.
Ciekawe doświadczenia związane z zastosowaniem miodu manuka dla cukrzyków przeprowadzili Witman i Downs. Wykorzystali oni opatrunek z tym typem miodu u osoby chorej na cukrzycę. W ten sposób opatrywali ranę powstałą po chirurgicznym usunięciu tkanki skórnej na powierzchni czaszki pacjenta.
Wykorzystany w trakcie terapii miód manuka zapoczątkował proces ziarninowania i tworzenia się nowej tkanki. Dwie powierzchnie pozbawione skóry miały wymiary 6,4 x 3 cm i 1,3 x 1,3 cm. Cały proces gojenia trwał odpowiednio - 9 miesięcy i 5 miesięcy. Kość przestała być widoczna i pacjent nie wymagał operacji.
Ponadto zastosowanie tego miodu w cukrzycowym owrzodzeniu stóp może przyspieszyć proces gojenia się. Wskazują na to L. Vandamme, A. Heyneman, H. Hoeksema, ale także B. Kędzia oraz E. Hołderna-Kędzia. Warto przyjrzeć się m.in. wynikom badań opublikowanych w „International Wound Journal”.
W badaniu wzięło udział 63 pacjentów z cukrzycą typu 2 i neuropatycznymi owrzodzeniami stóp. Uczestników podzielono na 2 grupy. Jedną z nich leczono opatrunkami z miodem manuka, a drugą metodami konwencjonalnymi.
Każdego pacjenta obserwowano codziennie przez 16 tygodni. W pierwszej grupie średni czas gojenia wyniósł 31 dni i aż 78,1% owrzodzeń stało się jałowych w pierwszym tygodniu. Natomiast w drugiej grupie średnio gojenie trwało 43 dni, a w pierwszym tygodniu owrzodzenia stały się jałowe tylko u 35,5% chorych. =
Pokazuje to nową rolę miodu manuka dla cukrzyków, choć póki co jest to jeszcze pieśń przyszłości i nie należy stosować takich rozwiązań na własną rękę.
Reklama
Woda z miodem i cytryną a cukrzyca
Woda z cytryną to smaczne, orzeźwiające rozwiązanie dla osób z cukrzycą. Nie ma przeciwwskazań związanych z sięganiem po taki naturalny napój. Jednocześnie chorzy powinni pamiętać, by nie dodawać do takiej lemoniady substancji słodzących. Dotyczy to nie tylko cukru, ale też szeregu innych słodzików, w tym miodu.
Jak już wiesz, miód dla diabetyka nie jest wskazany. Lepiej więc pominąć ten składnik. Jeżeli jednak masz ochotę na wodę z miodem i cytryną, a cukrzyca utrudnia Ci cieszenie się tym smakiem lata, koniecznie skonsultuj wypicie takiego napoju z lekarzem albo dietetykiem.
Sytuacja każdego pacjenta jest inna i w niektórych przypadkach, gdy cukrzyca jest wyrównana, a miód dobrze dobrany, np. miód akacjowy, można niewielką ilość, np. ćwierć łyżeczki, dodać do napoju.
Pamiętaj jednak, że należy poprzestać na co najwyżej jednej szklance napoju z miodem. Pozostałą porcję wody lepiej pić już bez dodatków. Bardzo istotne jest też obserwowanie jak organizm reaguje na podaną porcję miodu.
Reklama
Miód a cukrzyca ciążowa
Cukrzyca ciążowa to stan podwyższonej glukozy we krwi. Pojawia się tylko u tych kobiet, które przed zajściem w ciążę nie miały rozpoznanej klasycznej cukrzycy. Jej przyczyną jest wzrost stężenia pewnych hormonów w ciąży. Dolegliwość ustępuje po porodzie, jednak kobieta z cukrzycą ciążową ma wyższe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1 lub 2 w przyszłości.
Miód jest produktem przeciwwskazanym w cukrzycy. Dotyczy to również cukrzycy ciążowej. Przyszła mama, która boryka się z tą dolegliwością powinna więc całkowicie wyeliminować ten składnik ze swojej diety.
Jeżeli jednak bardzo jej zależy na tym, by koniecznie zjeść choć odrobinę miodu, powinna stawiać na te o niskim indeksie glikemicznym i jadać je jedynie w porozumieniu z lekarzem lub dietetykiem, gdy cukrzyca jest dobrze wyrównana.
Ciężarną obowiązują te same zasady co innych diabetyków, dlatego i w tym przypadku miód nie jest zalecanym produktem w diecie.
Miód to źródło cukrów prostych, które sprzyjają podnoszeniu się poziomu glukozy we krwi. Z tego też powodu nie jest zalecany w diecie osób z cukrzycą typu 1 i cukrzycą typu 2. Jeżeli cukrzykowi zależy na jedzeniu tego produktu powinien wyrównać swoją cukrzycę, sięgać tylko po nieznaczne ilości miodu i stawiać na miody z niskim indeksem glikemicznym.
