Zapalenie jądra - grupy ryzyka
Zapalenie jądra występuje u 25-40 mężczyzn na każde 100 tys. mieszkańców krajów wysokorozwiniętych. Do grup największego ryzyka należą panowie aktywni seksualnie oraz starsi mężczyźni, u których przerost lub choroby prostaty utrudniają prawidłowe opróżnianie pęcherza moczowego. Zapalenie jądra najczęściej jest poprzedzone zapaleniem najądrza, a objawy są podobne do skrętu jądra. Charakterystycznych symptomów nie wolno lekceważyć, bo nieleczony stan zapalny może prowadzić do ropnia moszny, amputacji jądra i niepłodności.
Zapalenie jądra - objawy schorzenia
Silny ból jądra, obrzęk w jego okolicy, gorączka i ogólne złe samopoczucie – to najczęstsze objawy zapalenia jądra. W zaawansowanym stadium choroby można zaobserwować ropnie, powiększone najądrze, obrzęk powrózka, napięcie i zaczerwienienie skóry moszny.
Do tego mogą pojawić się symptomy towarzyszące zazwyczaj zapaleniu cewki moczowej i pęcherza:
- częstomocz,
- pieczenie przy oddawaniu moczu,
- ból krocza,
- ból w okolicy odbytu,
- ból w trakcie ejakulacji,
- ropna wydzielina cewki (przy rzeżączce).
Zapalenie jądra - jakie są przyczyny pojawienia się choroby?
Przyczyny zapalenia jądra zależą głównie od wieku pacjenta. Choroba może mieć podłoże:
- bakteryjne - u mężczyzn młodych i aktywnych seksualnie najczęściej stan zapalny rozwija się z powodu bakterii przenoszonych drogą płciową. Są to głównie bakterie z grupy Gram-ujemnych, np. Chlamydia trachomatis, Neisseria gonorrhoae czy Escherichia coli. U panów w okolicach 50. roku życia zapalenie jądra najczęściej jest następstwem zatrzymywania moczu w pęcherzu. Przerośnięta prostata utrudnia całkowite opróżnienie pęcherza, co sprzyja rozwijaniu się bakterii w drogach moczowych;
- wirusowe - może pojawić się u chłopców i dorosłych mężczyzn, którzy przeszli świnkę. Wirus trafia do jąder wraz z krążącą krwią;
- grzybicze - ten typ zapalenia jądra pojawia się niezależnie od wieku, zwłaszcza jeśli pacjent ma obniżoną odporność, choruje na cukrzycę lub bierze leki immunosupresyjne.
Zapalenie jądra - jak wygląda konsultacja medyczna i diagnostyka?
Natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów należy udać się do lekarza w celu właściwego zdiagnozowania choroby. Ignorowanie symptomów i stosowanie domowych środków leczniczych może spowodować nasilenie objawów i w konsekwencji niebezpieczne powikłania.
Diagnozowanie schorzenia lekarz rozpoczyna od badania fizykalnego. Polega ono na obejrzeniu moszny i ostrożnym obmacaniu jąder - celem jest ocena ich wielkości, zawartości i bolesności. Tego typu badanie na ogół wystarczy, by zdiagnozować lub wykluczyć zapalenie jądra, jednak lekarz może zlecić dodatkowe badania np. badanie ogólne i posiew moczu, USG moszny czy badanie wydzieliny z cewki moczowej.
Jak wyleczyć zapalenie jądra?
- Bakteryjne zapalenie jądra - leczenie oparte jest na antybiotykach i trwa zazwyczaj około trzech tygodni. Wskazaniem mogą być także niesterydowe leki przeciwzapalne lub leki przeciwzapalne z grupy glikokortykoidów. Pacjent powinien dużo odpoczywać w domu, leżeć z uniesionym jądrem i stosować zimne okłady. Konieczne jest powstrzymanie się od współżycia seksualnego.
- Wirusowe zapalenie jądra - w tym przypadku antybiotyki nie będą pomocne. Zalecane są leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz odpoczynek w domu. Trzeba pamiętać, że terapii musi zostać poddana także jego partnerka seksualna.
- Zaawansowane zapalenie jądra - jeśli doszło do pojawienia się ropni (zwłaszcza większych niż pół centymetra) oraz martwicy tkanek jądra, sprawa jest bardziej skomplikowana. Może pojawić się konieczność usunięcia jądra przez chirurga (tzw. orchideoktomia). Lekarz zazwyczaj podejmuje decyzję o leczeniu operacyjnym, jeśli antybiotykoterapia nie przyniosła efektu w ciągu 48-72 godzin, objawy stają się coraz silniejsze, a badania wykazują, że wzrasta leukocytoza.
Zapalenie jądra - groźne powikłania
Zapalenie jądra jest szybko postępującą chorobą, której nie wolno lekceważyć ze względu na powikłania. Pacjent, który zauważy u siebie charakterystyczne objawy, powinien jak najszybciej zgłosić się do lekarza, bo w wyniku stanu zapalnego może dojść do niedrożności nasieniowodów lub martwicy jądra. W przypadku 60 procent ostrych zapaleń jądra dochodzi do zahamowania produkcji plemników. Jednak zazwyczaj jest to stan przejściowy, który mija po zastosowaniu leczenia.
