Obiad dla cukrzyka - co warto przygotować? Proste przepisy

Obiad dla cukrzyka wbrew pozorom nie wymaga eliminacji produktów węglowodanowych, które to w największym stopniu wpływają na poziom glikemii. Częstym problemem jest prawidłowe zbilansowanie głównego posiłku, jakim jest obiad ze względu na towarzyszący dodatek ryżu, kaszy, ziemniaków czy makaronu. Diabetycy mogą spożywać typowe obiady, powinni jednak wybierać odpowiedni rodzaj produktu węglowodanowego i prawidłowo wkomponować go w całe danie.
Potrawa na obiad dla pacjenta z cukrzycą
Źródło: 123RF
Spis treści

Reklama

Co na obiad dla cukrzyka?

Dieta cukrzycowa, to tak naprawdę dieta bazująca na zasadach żywienia człowieka zdrowego, z lekkimi modyfikacjami, uwzględniającymi indeks glikemiczny produktów.

Bilansując taki posiłek należy pamiętać, że cukrzyca zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu krążenia i pod uwagę należy również wziąć zalecenia żywieniowe w profilaktyce miażdżycy czy nadciśnienia.

Planując zdrowy obiad dla cukrzyka należy zadbać, aby na talerzu znalazło się źródło:

  • białka - chude mięso drobiowe pozbawione skóry, ryby (dorsz, łosoś, morszczuk, mintaj, miruna, sandacz, tuńczyk, pstrąg, makrela, śledź itp.), chude produkty mleczne (np.: ser twarogowy, serek wiejski, serek typu grani, skyr, mozzarella light). W tym punkcie jako źródło białka warto wymienić także nasiona roślin strączkowych, które dostarczają białka i węglowodanów - głównie w postaci błonnika pokarmowego, który korzystnie wpływa na glikemię poposiłkową.
  • węglowodanów - przy wyborze tej grupy produktów warto kierować się indeksem glikemicznym, który wskazuje jak wzrasta poziom glukozy we krwi po spożyciu danego produktu. Im niższa jego wartość, tym mniejszy wzrost glikemii. Dodatkowo warto podkreślić, że rozgotowywanie i rozdrabnianie zwiększa wartość IG, a wybieranie surowych i mniej dojrzałych produktów, a także dodatek białka i tłuszczów zmniejsza wyrzut glukozy. Z węglowodanów do obiadu warto sięgać po grube kasze np.: pęczak, gryczaną, pełnoziarniste makarony, ryż dziki i brązowy, komosę ryżową czy mąkę pełnoziarnistą. Warto podkreślić, że ze względu na dużą zawartość skrobi - ziemniaki, bataty, dynia czy buraki powinny być bilansowane jako węglowodany.
  • tłuszcze roślinne - ze względu na zwiększone ryzyko chorób układu krążenia należy wybierać głównie oliwę z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany czy awokado, pestki oraz orzechy, a także warzywa, które najlepiej spożywać w postaci surowej. Grupa tych produktów powinna zajmować połowę talerza obiadowego.

Oprócz dostarczenia niezbędnych witamin i składników mineralnych dodatek warzyw pomaga uzyskać obiad o niskim indeksie glikemicznym, ze względu na sporą zawartość błonnika pokarmowego.

Jeżeli wybór pada na warzywa, które nie mogą być spożywane w postaci surowej lub ich tolerancja ze względu na brak obróbki termicznej jest gorsza, to należy zadbać o to, aby były gotowane na półtwardo.

Planując obiad dla diabetyka można bazować na typowych przepisach obiadowych i lekko je modyfikować, tak aby zawierał on 3 główne makroskładniki (białko, tłuszcz i węglowodany o niskim indeksie glikemicznym) oraz porcję warzyw.

Reklama

Prosty i szybki obiad dla cukrzyka

Przygotowanie obiadu w diecie cukrzycowej nie musi wymagać wiele czasu. Posiłki mogą być nadal szybkie i proste. Największym ułatwieniem w przygotowywaniu smacznego obiadu dla cukrzyka jest gotowanie kaszy, ryżu lub ziemniaków od razu na kilka dni.

Dodatkowo schłodzone produkty zbożowe w mniejszym stopniu zwiększają poziom glukozy po ich spożyciu - w porównaniu do tych świeżo ugotowanych.

Prosty obiad dla cukrzyka nie powinien pomijać porcji warzyw oraz białka i dodatku tłuszczu. Dodatek białkowy można przygotować samodzielnie w kilka minut.

Wystarczy upiec albo ugrillować pierś z kurczaka lub rybę, a w międzyczasie umyć sałatę i pokroić pomidorki.

U osób zabieganych, świetnym rozwiązaniem będzie skorzystanie np. z gotowego, pieczonego łososia i surówki. Ważne, aby nie miały w swoim składzie dodatku cukru.

Przykładowym przepisem, który można wykorzystać przygotowując prosty i szybki obiad dla cukrzyka jest dorsz gotowany na parze z surówką z roszponki i pomidorków i kaszą gryczaną niepaloną.

Reklama

Jakie zupy może jeść cukrzyk?

Aby zupa była sycąca, a dodatkowo odpowiednia dla cukrzyka, powinna być dobrze zbilansowana. Niestety w zupach często brakuje dodatku białkowego, a tym czasem można zupę ugotować na kurczaku, a potem jego kawałki dodać do porcji na talerzu.

Kolejnym aspektem, na jaki należy zwrócić uwagę to stopień miękkości warzyw. Powinny być one gotowane na półtwardo.

Smacznym przepisem na zupę dla cukrzyków jest zupa jarzynowa. Do jej przygotowania można wykorzystać udka z kurczaka, marchewkę, kalafiora, fasolkę i brukselkę.

Reklama

Świąteczny obiad dla cukrzyka

Świąteczny obiad kojarzony jest z bardziej wystawnym posiłkiem, którego przygotowanie wymaga więcej nakładu czasu. Zazwyczaj na specjalne okazje serwowane są długo pieczone lub duszone mięsa czerwone, w zawiesistych sosach podawane z kluskami.

Tymczasem taka kombinacja składników nie jest wskazana dla diabetyków.

Oczywiście kilka razy do roku - o ile nie jest to typowy niedzielny obiad dla cukrzyka - nie ma przeciwwskazań do spożycia takiego dania.

Należy pamiętać, że jeżeli szykuje się świąteczna biesiada, to diabetycy nie powinni sięgać po przystawki czy deser, aby uniknąć jednorazowej dużej dawki węglowodanów. Taka uczta powinna być odpowiednio rozłożona w czasie.

Reklama

Mięsny obiad dla cukrzyka

Obiad mięsny dla cukrzyka, który zawiera dodatek węglowodanowy oraz warzywa będzie wyborem wspierającym glikemię.

Tak jak zostało wspomniane powyżej, osoby chore na cukrzyce powinny głównie bazować na chudym mięsie drobiowym np.: piersi z kurczaka czy indyka, a ograniczać mięsa czerwone - wołowinę i wieprzowinę.

Niestety regularne spożywanie mięs o ciemnym zabarwieniu, nie jest zdrowe dla nikogo, a tym bardziej nie dla diabetyków, którzy obarczeni są dodatkowym ryzykiem rozwoju chorób układu krążenia.

Dodatkowo preferowane formy obróbki kulinarnej to gotowanie, gotowanie na parze, pieczenie, duszenie bez obsmażania i grillowanie.

Niestety problematyczne mogą być również sosy, do których zazwyczaj dodawana jest zasmażka i śmietana.

Taki dodatek do mięsa będzie nie tylko kaloryczny, ale także bogaty w nasycone kwasy tłuszczowe, które powinny być ograniczane.

Zdecydowanie lepszym wyborem będą sosy warzywne np.: sos pomidorowy, którego smak można podkręcić oliwkami i w takim wydaniu będzie pasował do pulpetów drobiowych.

Kolejny pomysł na obiad dla cukrzyka wraz z przepisem prezentujemy poniżej.

Pierś z indyka nadziewana serem mozzarella i pomidorami suszonymi, brązowym ryżem i sałatką z roszponki

Składniki:

  • Ryż brązowy - 4 łyżki
  • Indyk, mięso z piersi bez skóry - 150 g
  • Mozzarella light - 3 plastry
  • Pomidor suszony - 3 plastry
  • Sól biała - 1 szczypta
  • Pieprz czarny - 1 szczypta
  • Roszponka - ¾ szklanki
  • Pomidorki koktajlowe - 5 sztuk
  • Oliwa z oliwek - 1 łyżka
  • Sok z cytryny - 1 łyża
  • Musztarda - 1 łyżeczka

Sposób przygotowania:

  1. Ryż ugotuj zgodnie z instrukcją zamieszczoną na opakowaniu.
  2. Mięso umyj, osusz, rozbij na cieńsze filety i posyp przyprawami.
  3. Suszone pomidory zalej wrzątkiem, a po kilku minutach odsącz i pokrój na mniejsze kawałki.
  4. Na mięsie ułóż suszone pomidory oraz pokrojony ser i zwiń roladkę, dokładnie podwijając końce.
  5. Roladkę ułóż na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia i piecz w piekarniku nagrzanym do 190 stopni przez około 15-20 minut.
  6. Roszponkę i pomidorki umyj.
  7. Pomidorki przekrój na poł.
  8. Przygotuj dressing mieszając oliwę, sok z cytryny i musztardę, a następnie polej nim roszponkę wymieszaną z pomidorkami.

Reklama

Wegetariański obiad dla cukrzyka

Dieta wegetariańska wyklucza mięso. Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że ten sposób żywienia nie jest odpowiedni dla cukrzyków, ze względu na eliminację głównych źródeł białka. Nic bardziej mylnego!

Do produktów wegetariańskich bogatych w ten makroskładnik zalicza się:

  • Produkty mleczne - zwłaszcza ser twarogowy, serki wiejskie oraz grani i jogurty typu skyr
  • Nasiona roślin strączkowych - dzięki dużej zawartości błonnika nie wpływają negatywnie na glikemię
  • Orzechy i nasiona
  • Pełnoziarniste produkty zbożowe oraz kasze (np.: gryczana, pęczak), ryż brązowy oraz dziki, makaron razowy

Szukając bezmięsnego obiadu dla cukrzyka warto patrzeć na zawartość białka i węglowodanów przyswajalnych oraz sposób obróbki.

Chodź dieta wegetariańska wydaje się być dietą prozdrowotną, to bazując na smażeniu potraw w panierce na głębokim tłuszczu nieco rozmija się ze swoimi założeniami.

Pęczotto z tofu, cukinią i fasolką szparagową

Składniki:

  • Kasza jęczmienna pęczak sucha - 4 łyżki
  • Tofu naturalne - 80 g
  • Cukinia - ½ sztuki
  • Marchew - ½ sztuki
  • Pietruszka, korzeń - ¼ sztuki
  • Fasolka szparagowa zielona, mrożona - ½ szklani
  • Cebula - ¼ sztuki
  • Czosnek - 2 ząbki
  • Sos sojowy jasny - 1 łyżka
  • Ocet balsamiczny - 2 łyżki
  • Oliwa z oliwek - 2 łyżki
  • Bulion warzywny - 1 szklanka
  • Papryka słodka mielona - 2 szczypty
  • Papryka ostra mielona - 2 szczypty
  • Kurkuma - 2 szczypty
  • Pieprz czarny - 2 szczypty
  • Sól - 2 szczypty

Reklama

Pomysł na obiad dla cukrzyka typu 1

Obiad jest zazwyczaj największym posiłkiem w ciągu dnia, dlatego też istnieje ryzyko, że wraz z nim dostarczona zostanie zbyt duża porcja węglowodanów.

Obiad dla cukrzyka typu 1 powinien zawierać ustaloną liczbę wymienników węglowodanowych (WW) dostosowanych pod dawkę insuliny.

Przy liczeniu WW należy brać pod uwagę węglowodany przyswajalne, czyli od całkowitej puli tego makroskładnika należy odjąć błonnik pokarmowy. Jaki obiad dla cukrzyca sprawdzi się w tej sytuacji? W zasadzie każdy! Pomysłów na smaczne przepisy jest wiele - wystarczy lekko je zmodyfikować.

Przykładowy przepis na obiad dla cukrzyka typu 1 zamieszczamy poniżej.

Potrawka z indykiem, brokułem, pieczarkami i kaszą gryczaną

Składniki:

  • Kasza gryczana sucha - 5 łyżek
  • Indyk, mięso z piersi bez skóry - 180 g
  • Brokuł - 1 szklanka
  • Pieczarki - 5 sztuk
  • Orzechy włoskie - 6 sztuk
  • Oliwa z oliwek - 2 łyżki
  • Sok z cytryny - 2 łyżki
  • Jogurt naturalny 2% tłuszczu - 3 łyżki
  • Czosnek - 1 ząbek
  • Koper świeży - 2 łyżki
  • Sól - 1 szczypta
  • Pieprz czarny - 2 szczypty
  • Chili mielone - 2 szczypty

Sposób przygotowania:

  1. Kaszę gotuj w osolonej wodzie przez około 15 minut.
  2. Mięso umyj, osusz i pokrój.
  3. Brokuł umyj i podziel na różyczki.
  4. Pieczarki umyj, obierz i pokrój.
  5. Na rozgrzanej patelni z tłuszczem smaż mięso, aż się zarumieni. Następnie odłóż je na osobny talerz.
  6. Na patelnię wrzuć pieczarki i podsmaż, a następnie dodaj brokuły, przyprawy, odrobinę wody i duś pod przykryciem przez około 5-8 minut.
  7. Pod koniec dodaj sok z cytryny, kaszę, mięso, sól, pieprz i wymieszaj.
  8. Przygotuj sos, mieszając jogurt z przeciśniętym przez praskę czosnkiem, przyprawami i posiekanym koperkiem.
  9. Gotowe danie przełóż na talerz, polej sosem i posyp orzechami.

Przepis na obiad dla cukrzyka typu 2

Cukrzyca typu 2 od cukrzycy typu 1 różni się etiologią, a także zdolnością trzustki do produkcji insuliny.

W cukrzycy typu 1 trzustka nie jest w stanie produkować insuliny, a w przypadku cukrzycy typu 2 produkuje ją w niewystarczających ilościach, aby utrzymać prawidłowe stężenie glukozy we krwi.

Jeżeli diabetyk 2 typu nie ma wprowadzonej insuliny, to nie musi wyliczać porcji węglowodanów pod dawkę tego hormonu. Jednak nadal obowiązują go wszystkie zalecenia diety cukrzycowej wymienione wcześniej. Sprawdź przykładowe dania dla cukrzyków typu 2.

Obiad dla cukrzyka w ciąży

Okres ciąży u osób z cukrzycą wymaga bardziej intensywnego monitorowania stężenia glukozy we krwi. Dlatego bacznie trzeba obserwować zależności pomiędzy spożywanymi pokarmami, a glikemią po posiłku.

Diabetyczki w ciąży powinny zmniejszyć ilość spożywanych węglowodanów do 40-50% kaloryczności diety i pamiętać o eliminacji produktów zakazanych w tym wyjątkowym stanie.

Obiad dla cukrzyka w ciąży powinien być tak samo bilansowany, jak w przypadku cukrzycy typu 1 czy 2, ale nie powinien zawierać surowego mięsa, surowych jaj i serów powstałych z mleka niepasteryzowanego.

Dodatkowo warto zadbać o odpowiedni sposób obróbki kulinarnej, aby nie obciążać przewodu pokarmowego. 

Przykładowy obiad dla cukrzyka w ciąży:

Kaszotto gryczane z kurczakiem, szpinakiem i kapustą pekińską

Składniki:

  • Kurczak, mięso z piersi bez skóry - 140 g
  • Kasza gryczana sucha - 4 łyżki
  • Szpinak świeży - 1 szklanka
  • Por - ¼ sztuki
  • Kapusta pekińska - 1 liść
  • Czosnek - 1 ząbek
  • Oliwa z oliwek - 2 łyżki
  • Ocet balsamiczny - 1 łyżka
  • Pieprz czarny - 2 szczypty
  • Oregano suszone - 1 szczypta
  • Sos sojowy - 1 łyżka
  • Słonecznik łuskany, nasiona - 1 łyżka
  • Woda - 1 szklanka

Sposób przygotowania:

  1. Mięso umyj, osusz i pokrój w kostkę. Następnie usmaż je na rozgrzanej patelni z tłuszczem i odłóż na bok.
  2. Czosnek obierz i posiekaj.
  3. Kapustę oraz pora umyj i drobno pokrój.
  4. Na rozgrzanej patelni z tłuszczem podsmaż pora oraz czosnek.
  5. Następnie dodaj suchą kaszę i smaż przez minutę.
  6. Gorącą wodę wymieszaj z sosem sojowym oraz octem balsamicznym i wlewaj partiami na patelnię stale mieszając. Ustaw największy płomień lub moc palnika, by kasza jednocześnie chłonęła bulion, a jego nadmiar wyparowywał. Kiedy kasza wchłonie pierwszą partię płynu, dodaj następną. Powtarzaj czynność, do momentu, aż kasza wchłonie cały płyn.
  7. Na patelnię z kaszą dodaj mięso, szpinak, kapustę oraz przyprawy. Zawartość patelni wymieszaj, zdejmij z ognia i odstaw pod przykryciem na około 5 minut, aż szpinak zmięknie.
  8. Gotowe danie przełóż na talerz i posyp nasionami.

* Nasiona możesz podprażyć na suchej patelni.

W przypadku cukrzycy szczególnie ważne jest, by dieta odpowiadała indywidualnym potrzebom, a tym samym możliwie najlepiej wspierała organizm w chorobie. Na rynku dostępnych jest coraz więcej nowoczesnych rozwiązań dietetycznych.

W ramach usługi otrzymujemy nie tylko świetnie dobraną dietę, ale także stały i nieograniczony kontakt z dietetykiem. Plusem jest również opcja wymiany posiłków - każde danie z naszego codziennego menu z łatwością zastąpimy innym o takiej samej kaloryczności. 

Czytaj również

Bibliografia

  • Prof. dr hab. med. Irina Kowalska i wsp.; Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego
  • Jarosz M. Normy Żywienia Dla Populacji Polski. Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia; 2017
  • Katarzyna Dudziak, Bożena Regulska-Ilow; Znaczenie wartości indeksów glikemicznych produktów bezglutenowych w terapii choroby trzewnej i współistniejącej cukrzycy typu 1; Endokrynol. Otył. Zab. Przem. Mat 2012;8(3):98-108
  • Janusz Ciok, Agnieszka Dolna; Indeks glikemiczny w patogenezie i leczeniu dietetycznym cukrzycy; Diabetologia Praktyczna 2006, tom 7, nr 2
dietetyk Kamila Kasprzak
Artykuł napisany przez
dietetyk Kamila Kasprzak
Absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku Dietetyka. Na co dzień pracuje jako dietetyk w Peater - globalnej platformie dietetycznej popularyzującej zdrowe podejście do diety. Pasjonatka aktywności fizycznej i zdrowego stylu życia. Interesuje się również psychodietetyką -ukończyła studia podyplomowe w tym zakresie na Uniwersytecie Humanistycznospołecznym SWPS. Certyfikowany Instruktor Fitness oraz Trener Personalny. Jej konikiem jest żywienie osób aktywnych fizycznie. Wiedzę z tego obszaru zdobywa uczestnicząc w licznych szkoleniach i warsztatach.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Dieta cukrzycowa
Dieta cukrzycowa - co jeść przy cukrzycy typu 2?
Produkty w diecie przy cukrzycy typu 2
Co może jeść cukrzyk, a czego powinien unikać? Zasady diety cukrzycowej
Potrawa dla cukrzyka
Dieta cukrzycowa - pierwszy etap leczenia choroby
Halina Komorowska
Podobne artykuły
Jabłko jako zamiennik w diecie cukrzycowej
Jadłospis tygodniowy diety cukrzycowej - menu na 7 dni
Warzywa dozwolone w diecie cukrzycowej
Warzywa dla cukrzyka - jakie wybrać, a jakich unikać?
Tosty z tłuczonym groszkiem i wędzonym pstrągiem
Dieta cukrzycowa - jadłospis jednodniowy. Przepisy na śniadanie, obiad i kolację
Owoce dla cukrzyka na talerzu i glukometr
Owoce dla cukrzyka - jakie wybrać, a jakich unikać? Przykłady
Kobieta w ciąży sprawdzająca poziom cukru
Dieta cukrzycowa w ciąży - przepisy. Czego należy unikać?

Reklama


Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
Dowiedz się co to!