Czarny plastik w przyborach kuchennych. Sprawdź, dlaczego lepiej go unikać ❗
Czarny plastik w przyborach kuchennych. Sprawdź, dlaczego lepiej go unikać ❗
Czarny plastik w przyborach kuchennych. Sprawdź, dlaczego lepiej go unikać ❗

Bataty: właściwości odżywcze i zdrowotne słodkich ziemniaków

Wciąż mało znane, a przecież tak smaczne i zdrowe: bataty. Właściwości słodkich ziemniaków pozwalają znaleźć dla nich zastosowanie w profilaktyce antynowotworowej, a także w leczeniu cukrzycy oraz wszelkiego rodzaju stanów zapalnych. Wartości odżywcze batatów czynią z nich też doskonałą odżywkę energetyzującą dla sportowców.
Bataty w kuchni
źródło:123RF
Spis treści

Co to są bataty?

Bataty, czyli słodkie ziemniaki (pełna poprawna nazwa - wilec ziemniaczany, łac.: pomoea batatas L. Poir.) stanowią cenne źródło węglowodanów oraz witamin i minerałów, a także substancji takich, jak beta-karoten czy luteina. Dietetyczne oraz zdrowotne właściwości batatów w szczególności cenione są przez diabetyków oraz osoby uprawiające sport, szukające efektywnych źródeł energii. 

Główne cechy batatów, to:

  • relatywnie niska kaloryczność,
  • niski indeks glikemiczny,
  • lekkostrawność,
  • duża zawartość wysokoenergetycznej skrobi,
  • silne działanie przeciwutleniające.

Jakie składniki i w jakiej ilości oraz proporcjach zawarte są w słodkich ziemniakach? W jaki sposób właściwości batatów przekładają się na efekty prozdrowotne? W jakich przypadkach warto ten produkt włączyć do codziennego menu?

Reklama

Właściwości odżywcze batatów

Właściwości odżywcze batatów związane są przede wszystkim z dużą zawartością węglowodanów, w tym skrobi, ale też sacharozy, glukozy i fruktozy, a także błonnika pokarmowego. Z danych U.S. Departmet of Agriculture (czyli amerykańskiego ministerstwa rolnictwa) wynika, że 100 gramów produktu zawiera:

  • 77,28 g wody,
  • 1,57 g białek,
  • 0,05 g tłuszczów,
  • 20,12 g węglowodanów, w tym:
  • 12,65 g skrobi,
  • 3,0 g błonnika,
  • 2,52 g sacharozy,
  • 0,96 g glukozy,
  • 0,70 g fruktozy.

Zerowa praktycznie zawartość tłuszczów sprawia, że bataty, mimo dużych ilości węglowodanów, należą do produktów relatywnie niskokalorycznych – 100 gramów słodkich ziemniaków dostarcza 86 kilokalorii (359 kJ). To o 10 więcej, niż zwykłe ziemniaki, ale dla porównania można podać, że 100 gramów chleba to około 250 kcal, a czekolady – 500 kcal. Poza tym, oprócz kaloryczności, pod uwagę bierze się także inne wartości, a te przedstawiają się w przypadku batatów bardzo korzystnie.

Reklama

Wartości odżywcze batatów dla cukrzyków i sportowców

Wartości odżywcze batatów należy rozpatrywać także pod kątem parametru, jakim jest indeks glikemiczny. Jest to wskaźnik określający wzrost stężenia glukozy we krwi po spożyciu posiłku. W przypadku batatów IG wynosi 56, a więc o około 30 procent mniej, niż zwykłych ziemniaków po ugotowaniu. Z tego powodu bataty, są rekomendowane przez diabetologów, jako idealne rozwiązanie dla osób cierpiących na cukrzycę. Mimo, że są słodkie, badania wykazują, iż zmniejszają poziom insulinoodporności u cukrzyków – stanowią zatem doskonałą alternatywę dla zwykłych ziemniaków. 

Niski indeks glikemiczny, w połączeniu z dużą zawartością cukrów prostych sprawiają, że bataty są też idealną propozycją dla sportowców o okresie okołotreningowym. Stanowią bowiem cenne źródło wolno uwalnianej energii niezbędnej do regeneracji organizmu po wysiłku. 

Reklama

Właściwości zdrowotne batatów

Właściwości zdrowotne batatów związane są przede wszystkim z dużą ilością przeciwutleniaczy, takich jak beta-karoten, czy witamina C

Jeśli chodzi o parametry szczegółowe - w 100 gramach produktu znajduje się:

  • 337 mg potasu,
  • 30 mg wapnia,
  • 55 mg sodu,
  • 61 mg żelaza,
  • 25 mg magnezu,
  • 47 mg fosforu,
  • 2,4 mg witaminy C,
  • 0,8 mg kwasu pantotenowego(witaminy B5),
  • 0,55 mg niacyny (witaminy B3),
  • 0,21 mg witaminy B6,
  • 0,26 mg witaminy E,
  • 8509 µg beta karotenu.

Znajduje to wymierne przełożenie na działanie prozdrowotne batatów na licznych polach, między innymi w profilaktyce antynowotworowej, a także leczeniu astmy i innych schorzeń. 

Reklama

Właściwości batatów w leczeniu chorób

Oprócz witaminy C oraz beta karotenu, który jest prekursorem witaminy A, niektóre odmiany batatów zawierają też inne substancje o silnym działaniu przeciwutleniającym, takie jak likopen (bataty czerwone) czy antocyjany (bataty fioletowe). 

Wszystkie one istotnie wpływają na obniżenie ryzyka zachorowania na nowotwory, w tym w szczególności:

  • raka szyjki macicy u kobiet,
  • raka prostaty u mężczyzn,
  • raka pęcherza, jelita grubego oraz nerek u obu płci.

Warto w tym kontekście wspomnieć o działaniu przeciwzapalnym, które wykorzystywane może być w leczeniu chorób układu oddechowego (w tym astmy), a także schorzeń stawów o podłożu reumatoidalnym. 

Właściwości batatów mają też istotne znaczenie w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia, między innymi poprzez zapobieganie twardnieniu ścian naczyń krwionośnych.

Składniki zawarte w batach oddziałują także korzystnie na układ pokarmowy, ułatwiając trawienie oraz pełniąc funkcje ochronne dla żołądka i jelit – w ograniczonym zakresie mogą być stosowane pomocniczo nawet w leczeniu choroby wrzodowej. Innego rodzaju prozdrowotne właściwości batatów związane są z zawartością luteiny, barwnika z grupy karotenoidów, który chroni oczy przed działaniem wolnych rodników a także destrukcyjnym wpływem światła słonecznego.

Dodatkowo należy wspomnieć, że dzięki dużej zawartości wody (ponad 75 procent składu), bataty korzystnie wpływają na poziom nawodnienia organizmu.

Czytaj również

Bibliografia

  • Sweet potato, raw, unprepared (Includes foods for USDA's Food Distribution Program), U.S. Departnment of Agroculture, https://fdc.nal.usda.gov
  • B. Sawicka, P. Pszczółkowski, M. Mikos-Bielak, Biologiczna wartość bulw (pomoea batatas [L.] Lam). w warunkach Lubelszczyzny. Rocz. AR w Poznaniu, 323 (31), Ogr., 1
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Warzywa
Jak gotować bób? - świeży, mrożony i żeby nie wzdymał? Sposoby i przepisy
Ugotowany młody bób w miseczce
Czy ziemniaki zawierają gluten?
Czy ziemniaki mają gluten
Czy papryka to owoc czy warzywo?
Czy papryka to warzywo
Podobne artykuły
Szklanka soku z selera naciowego i różne warzywa w kuchni
Sok z selera naciowego - czy warto go pić? Sprawdź, na co pomaga
Dwie szklanki z sokiem pomidorowym
Sok pomidorowy – przepis na sok z wyciskarki i blendera
Szklanka soku pomidorowego i koszyk z pomidorami
Właściwości soku pomidorowego. Na co pomaga sok z pomidorów?
Mężczyzna trzyma bataty w koszyku
Indeks glikemiczny batatów. Ile kalorii ma słodki ziemniak?
Bób w misce
Bób - kalorie i właściwości. Jakie ma wartości odżywcze?

Reklama


Sposoby na przyspieszenie metabolizmu 🔥
Poznaj najskuteczniejsze!