Medycyna podróży

Bezpieczne podróże – szczepienia, apteczka i pierwsza pomoc w przypadku chorób i urazów

Podróże do krajów tropikalnych stają się coraz popularniejsze ze względu na niezwykłość tych terenów. Coraz więcej osób decyduje się na wakacje w odległych krajach, jednak należy pamiętać również o zagrożeniach środowiskowych w odmiennych warunkach klimatycznych
i sanitarnych. Jest to szczególnie ważne w strefie tropikalnej oraz subtropikalnej.

Szczepienia – jakie są konieczne przed podróżą?

Odmienna strefa klimatyczna i sanitarna wpływa na rozwój innych chorób niż w Europie Środkowo-wschodniej, dlatego każdy kto decyduje się na wyjazd do dalekiego kraju powinien zapoznać się z listą dodatkowych szczepień na choroby tropikalne. Najczęściej zalecane to:

• Krztusiec
• Wirusowe zapalenie wątroby typu A
• Wirusowe zapalenie wątroby typu B
• Dur brzuszny
• Żółta gorączka (żółta febra)
• Choroba meningokokowa
• Błonica
• Tężec
• Cholera
• Poliomyelitis
• Wścieklizna
• Japońskie zapalenie mózgu
• Kleszczowe zapalenie mózgu

Szczepienia ochronne trzeba wykonać około 4-6 tygodni przed planowanym wyjazdem. Dodatkowo należy pamiętać, że przed wyjazdem do kraju endemicznego występowania malarii niezbędna jest chemioprofilaktyka przeciwmalaryczna oraz profilaktyka przeciw ukąszeniom owadów. Informacji na ten temat udzieli lekarz.

Apteczka pierwszej pomocy – niezbędna w podróży

Apteczka turystyczna powinna być dostosowana do charakteru podróży oraz ilości osób, której ma zapewnić pomoc. Wyposażenie apteczki to przede wszystkim:

• Rękawiczki jednorazowe
• Jednorazowe chusteczki odkażające
• Bandaż elastyczny i bandaż dziany
• Chusta trójkątna
• Kompresy gazowe
• Plastry różnej wielkości i plastry mocujące
• Nożyczki
• Opaski opatrunkowe dziane
• Opatrunki jałowe
• Maseczka do sztucznego oddychania
• Koc termoizolacyjny

Apteczka turystyczna powinna zawierać również leki wskazane przez lekarza. Ponadto mogą się w niej znaleźć podstawowe leki przeciwbólowe oraz przeciwbiegunkowe. Należy jednak pamiętać o konsultacji lekarskiej przed skompletowaniem apteczki.

Jet lag – czym jest i jak sobie z nim radzić?

Jet lag to zespół objawów związany z nagłą zmianą strefy czasowej. Pojawia się w wyniku podróży w kierunku równoleżników wschód-zachód, czego wynikiem jest zmiana strefy czasowej. Zespół Jet lag częściej występuje w przypadku podróży skracającej dobę, gdyż jej wydłużenie jest łatwiejsze dla przystosowania się organizmu.

Objawy Jet lag to:

• Zaburzenia snu
• Senność
• Problemy z koncentracją
• Złe samopoczucie
• Ból głowy
• Zaburzenia łaknienia
• Zaburzenia i dolegliwości żołądkowo-jelitowe.

Nasilenie objawów zależy od ilości przekraczanych stref czasowych. Jak sobie radzić z objawami? Należy pamiętać, że ustępują one samoistnie po kilku dniach. Można je jednak złagodzić poprzez odpowiednią higienę snu już przed wylotem. Dodatkowo ważna jest lekkostrawna dieta i  odpowiednia ilość płynów.

Choroby skóry i alergia na wakacjach

Choroby skóry i alergie są bardzo częstymi dolegliwościami z jakimi zmagają się turyści na tropikalnych wakacjach. Najczęściej spowodowane są poprzez kontakt z pasożytami, bakteriami i grzybami. Dochodzi do nich zarówno poprzez kontakt bezpośredni oraz pośredni.

Najczęściej występująca alergia skórna to uczulenie na słońce, które jest nadwrażliwością na działanie promieni słonecznych. Występuje w postaci:

• Fotodermatozy idiopatycznej – wynika z nieodpowiedniej ilości melaniny w organizmie. Zwykle występuje przy pierwszych kontaktach ze słońcem np. po zimie.
• Reakcji fototoksycznej – związana jest z działaniem promieni słonecznych na substancje zawarte w kosmetykach, lekach czy ziołach.

Alergia na słońce ma następujące objawy:

• Plamy na skórze
• Wysypka po opalaniu
• Pęcherzyki po opalaniu
• Świąd skóry
• Pieczenie skóry

W przypadku wystąpienia alergii konieczne jest ograniczenie ekspozycji skóry na promienie słoneczne oraz udanie do dermatologa w celu ustalenia leczenia.

Borelioza – czym grozi ugryzienie kleszcza

Borelioza to choroba zakaźna przenoszona przez ugryzienie kleszcza. Jednak należy pamiętać, że nie każdy kleszcz wywołuje to schorzenie. Aby doszło do zakażenia kleszcz musi być nosicielem bakterii Borrelia.

Ze względu na to, że jest to schorzenie wielonarządowe objawy boreliozy zależą od tego, który z organów został zaatakowany. Natomiast pierwszym symptomem jest wędrujący rumień skórny wokół śladu jaki pozostawił po ugryzieniu kleszcz.

Po wystąpieniu tego objawu należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Zleci on badanie na boreliozę, które potwierdzi obecność bakterii.

Leczenie boreliozy polega na około miesięcznej antybiotykoterapii. Jednak najważniejsza jest profilaktyka, dlatego po każdym spacerze wśród traw i krzewów należy dokładnie obejrzeć ciało.

Dostępna szczepionka przeciw kleszczom zapobiega kleszczowemu zapaleniu mózgu, co jest zupełnie innym schorzeniem niż borelioza. Niestety obecnie nie ma skutecznej szczepionki na tę chorobę.

Opalanie – jak korzystać ze słońca z głową?

Opalanie jest jednym z najważniejszych punktów wakacyjnego wypoczynku. Duża dawka promieni słonecznych jest nieunikniona, zwłaszcza w krajach tropikalnych. Jednak należy pamiętać o właściwym dawkowaniu słońca, w przeciwnym razie może dojść do poważnych powikłań.

Najważniejsze jest aby unikać promieni słonecznych w godzinach 10-16, gdyż są one wtedy najsilniejsze. Ponadto nie można zapominać o kremie z wysokim filtrem dostosowanym do karnacji i indywidualnych potrzeb. Intensywne promieniowanie może wywołać poparzenia słoneczne.

Nieodłącznym elementem stroju powinno być nakrycie głowy chroniące przed udarem słonecznym. Należy również pamiętać, że nadmierne opalanie w ciąży może wywołać komplikacje, dlatego przed wyjazdem trzeba skonsultować się z lekarzem.

Uraz w podróży

Urazy w podróży są niestety częstą niespodzianką, szczególnie gdy opiera się ona na aktywnym wypoczynku. Najczęściej wynika z nieodpowiedniego przygotowania fizycznego oraz braku właściwego obuwia czy sprzętu.

Najpopularniejsze urazy to:

• Skręcenie kostki (skręcenie stawu skokowego)
• Urazy kolana np. skręcenie kolana
• Kontuzje nadgarstka czy łokcia
• Uraz kręgosłupa
• Uraz głowy

W przypadku wystąpienia jakiegokolwiek urazu należy udać się do najbliższego szpitala. Niezbędna jest konsultacja lekarska oraz wykonanie zdjęcia RTG, które określa rozległość urazu. Warto, aby tego rodzaju kontuzje skonsultował również lekarz sportowy. Wskaże on skuteczne leczenie, które pozwoli na szybki powrót do formy.