Co to jest VDRL?
Jednym z obowiązkowych badań dla kobiet ciężarnych jest VDRL. Co to za badanie? Jakie choroby wykrywa i kiedy – poza ciążą – warto je wykonać?
Badanie VDRL to inaczej tzw. mikroskopowy test kłaczkowania, który jest w stanie wykryć chorobę weneryczną zwaną kiłą lub syfilisem. Test na kiłę pozwala:
- zdiagnozować chorobę - zaleca się go osobom, które miały bliski kontakt z osobą zakażoną. Po jakim czasie od kontaktu test na kiłę warto wykonać? Wykrywa on chorobę około 5-6 tygodni od momentu zakażenia;
- kontrolować przebieg leczenia kiły - osobom przyjmującym antybiotyki zaleca się monitorowanie obecności bakterii krętka bladego w organizmie;
- stosować profilaktykę, zwłaszcza w czasie ciąży - kobiety spodziewające się dziecka powinny poddać się badaniu w pierwszym trymestrze oraz na końcu trwania ciąży (ok. 37 tygodnia). Test VDRL jest wówczas obowiązkowy i refundowany przez NFZ.
Badania przebiega tak, jak normalne badanie krwi, z punktu widzenia pacjenta nie różni się od standardowej morfologii, ponieważ także polega na pobraniu próbki krwi z żyły łokciowej.
W surowicy wykrywane są przeciwciała, których obecność potwierdza zakażenie krętkiem bladym. Do testu nie trzeba się specjalnie przygotowywać, pacjent przed VDRL nie musi być na czczo.
Badanie VDRL w ciąży
Każda kobieta w ciąży odwiedzająca lekarza ginekologa po raz pierwszy, powinna otrzymać od niego wytyczne dotyczące zdrowego tryby życia, zasad diety czy ewentualnej suplementacji.
Zwykle też już na pierwszej wizycie lekarz kieruje ciężarną pacjentkę na obowiązkowe badania, które powinna ona wykonać do 10. tygodnia ciąży. Wśród nich znajduje się badanie VDRL, ponieważ zakażenie krętkiem bladym w tym czasie może być groźne i jego wykrycie wymaga natychmiastowego podjęcia leczenia.
Badanie VDRL w ciąży wygląda tak samo, jak u innych pacjentów – polega na pobraniu próbki krwi z żyły łokciowej. Często jednak krew do testu na kiłę pobierana jest równocześnie z krwią do innych badań laboratoryjnych, np. morfologii. Wówczas pacjentka na pobranie musi stawić się na czczo.
Badanie krwi VDRL należy zawsze powtórzyć pod koniec ciąży (około 37. tygodnia), ponieważ choroba z organizmu matki może przenieść się na dziecko podczas porodu. Wykrycie obecności bakterii jest więc podstawą do rozpoczęcia leczenia, które zwykle polega na antybiotykoterapii.
Cena badania VDRL
Ceny wszelkich badań – laboratoryjnych, obrazowych i innych – wykonywanych prywatnie różnią się w zależności od miasta i placówki, która je przeprowadza. Podobnie jest z diagnostyką kiły i ceną VDRL, która waha się od kilku do nawet 30 zł.
Ile kosztuje badanie VDRL w ciąży? Dla kobiet ciężarnych jest ono jednym z badań obowiązkowych, a więc i refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Każda kobieta w ciąży pozostająca pod opieką lekarza specjalisty i posiadająca od niego skierowania na badania obowiązkowe, ma prawo wykonać je bezpłatnie.
Niektórzy pacjenci, podejrzewający u siebie zarażenie chorobą weneryczną, odczuwają dyskomfort i wstydzą się zgłosić do lekarza po skierowanie na badania. Istotne jest więc, że testy laboratoryjne można wykonać prywatnie, bez konieczności posiadania skierowania od specjalisty.
W dodatku cena VDRL jest na tyle niewysoka, że warto wykonać test, będąc po kontakcie intymnym z osobą zakażoną.
Ile się czeka na wyniki VDRL?
Odczyn VDRL, czyli wynik badania przeważnie znany jest jeszcze w tym samym dniu, w którym miało miejsce pobranie krwi lub dnia następnego.
Współcześnie, kiedy wyniki udostępniane są pacjentowi online, czas oczekiwania zwykle jest krótszy, ponieważ nie trzeba czekać na ich przesłanie w wersji papierowej z laboratorium do przychodni.
Wyniki badań VDRL określają istnienie lub brak zakażenia bakterią krętka bladego. W opisie znajdują się z reguły oznaczenia:
- wynik ujemny – pojawia się u osób niezakażonych, świadczy on o nieobecności w organizmie pacjenta bakterii krętka bladego,
lub
- wynik dodatni – wskazuje na obecność choroby zakaźnej, jednak nie potwierdza jednoznacznie zachorowania na syfilis.
Skuteczność testu na kiłę jest ograniczona, ponieważ w dużej mierze zależy od etapu rozwoju choroby. O badaniu tym mówi się, że jest testem nieswoistym. Pozytywny wynik VDRL nie zawsze oznacza obecność syfilisu.
Dodatni odczyn może świadczyć także o takich chorobach jak:
- borelioza,
- toczeń rumieniowaty,
- HIV,
- niektóre rodzaje zapalenia płuc,
- malaria.
U sporej części badanych zdarzają się odczyny VDRL pozytywnie fałszywe. W takich sytuacjach zaleca się dodatkowe, specjalistyczne testy, np. FTA (ang. Fluoroscent Treponemal Antibody), wykorzystywany do weryfikacji dodatnich lub niejednoznacznych wyników przesiewowych w celu zdiagnozowania kiły.
Badanie WR a VDRL
WR to skrót oznaczający odczyn Wassermana. Podobnie, jak VDRL jest to jedno z badań stanowiących podstawową diagnostykę kiły. Jest to klasyczny test serologiczny polegający również na pobraniu krwi i poddaniu jej badaniu laboratoryjnemu.
Badanie WR obarczone jest dość wysokim ryzykiem błędu, a jego wynik dodatni może świadczyć o obecności różnych chorób w organizmie (np. tocznia czy gruźlicy).
Test WR wykrywa tzw. przeciwciała heterofilne wytwarzane przez organizm w początkowej fazie zakażenia kiłą. Interpretacji jego wyników powinien dokonywać lekarz.
Wynik dodatni jest podstawą do powtórzenia badania po pewnym czasie lub do przeprowadzenia poszerzonej diagnostyki zleconej przez specjalistę. Przy otrzymaniu wyniku ujemnego również trzeba dopuścić pewien margines błędu. Nawet taki wynik nie gwarantuje w stu procentach nieobecności syfilisu.
