Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Po co wykonuje się gazometrię krwi? Sprawdź jak interpretować wynik

Gazometria krwi służy do oceny zaburzeń tzw. gospodarki kwasowo-zasadowej. Wykonuje się ją u pacjentów w śpiączce, z chorobami oddechowymi, niewydolnością krążenia i cukrzycą oraz u kobiet z zagrożoną ciążą. Zobacz, jak interpretować wyniki badania gazometrycznego.
Osoba w czasie pobrania krwi
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Gazometria krwi pozwala określić czy w organizmie zachodzi prawidłowa wymiana gazowa, a także pomaga wykryć nieprawidłowości związane z równowagą kwasowo-zasadową.
  • Badanie gazometryczne wykonywane jest m.in. w celu zdiagnozowania astmy, kwasicy, zasadowicy, a także u noworodków z podejrzeniem zespołu zaburzeń oddychania.
  • Krew pobierana jest do specjalnej strzykawki, dzięki której pobrany materiał nie ma kontaktu z powietrzem. Wykorzystywana jest krew włośniczkowa lub tętnicza, a w przypadku noworodków pępowinowa.
SPRAWDŹ TEŻ: Jak objawia się astma?
Spis treści

Reklama

Co to jest gazometria?

Poziomu tlenu i dwutlenku węgla we krwi oraz stopień ich prężności – to niezwykle ważne parametry, które sprawdza się w trakcie badania gazometrycznego.

Gazometria należy do podstawowych metod diagnostycznych krwi pozwalających zdiagnozować i kontrolować zaburzenia w wymianie gazowej zachodzącej w płucach oraz określić równowagę kwasowo-zasadową.

Reklama

Kiedy wykonać gazometrię krwi?

Badanie najczęściej wykonuje się u osób, które mogą cierpieć na choroby układu oddechowego, bo dzięki gazometrii wiadomo, jaka jest wydolność oddechowa pacjenta.

Zleca się ją pacjentom na oddziałach intensywnej opieki medycznej, którzy są w śpiączce. Pozwala też na monitorowanie stężenia tlenu w trakcie tlenoterapii u chorych z niewydolnością oddechową oraz prawidłowe ustawianie parametrów respiratora.

Ale wskazaniem do badania gazometrycznego mogą być także inne stany, w tym m.in.:

  • niewydolność krążenia,
  • zaburzenia świadomości,
  • niewydolność nerek,
  • cukrzyca,
  • kwasica,
  • zasadowica,
  • sepsa,
  • jako kontrola po urazie głowy i szyi,
  • jako kontrola po wstrząsie,
  • jako kontrola po operacjach mózgu i serca.   

Na badanie powinni się decydować pacjenci, którzy często mają zadyszkę, mdłości i wymioty.

Reklama

Jak wygląda pobieranie gazometrii?

Najczęściej do badania gazometrycznego pobiera się próbkę krwi pobranej z tętnicy promieniowej ręki, która obok tętnicy łokciowej jest jedną z dwóch większych tętnic na przedramieniu lub udowej. Jeśli gazometria krwi tętniczej jest niemożliwa wykonuje się gazometrię z krwi włośniczkowej pobierając krew z palca lub płatka ucha pacjenta.

Gazometria krwi włośniczkowej jest najczęściej przeprowadzana u małych dzieci i osób, u których są trudności z pobraniem próbki krwi tętniczej. Gazometria włośniczkowa wykorzystywana jest również do badania płodu, gdy chcemy wykryć przyczyny niewydolności łożyska.

Przy pobieraniu krwi do gazometrii stosuje się specjalne strzykawki, które dzięki swojej budowie zabezpieczają pobraną próbkę przed kontaktem z powietrzem. Oznaczenie wskaźników trzeba wykonać w ciągu 15 minut od pobrania próbki. 

Reklama

Jak się przygotować do gazometrii?

Badanie gazometryczne nie wymaga od pacjenta szczególnego przygotowania. Wyjątkiem są chorzy poddani tlenoterapii, u których przed badaniem trzeba zadbać o to, żeby na 20 minut przed badaniem nie zmieniał się poziom stężenia tlenu we krwi.

Reklama

Normy gazometrii krwi

Choć ustalone są ogólne normy prawidłowej gazometrii krwi tętniczej i żylnej, trzeba zawsze pamiętać, że  interpretacją wyników musi zająć się lekarz zlecający badanie.

Wartości prawidłowe w badaniu gazometrycznym wynoszą:

  • pH: 7,35-7,45;
  • ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla we krwi tętniczej: 32-45 mm Hg (4,27-6,00 kPa);
  • ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla we krwi żylnej: 45-47 mm Hg;
  • aktualne stężenie wodorowęglanów w osoczu: 21-27 mmol/l;
  • standardowe stężenie wodorowęglanów: 24 (21-25) mmol/l;
  • nadmiar zasad we krwi: od -2,3 do +2,3 mEq/l;
  • ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej: 75-100 mm Hg;
  • ciśnienie parcjalne tlenu we krwi żylnej: 35-40 mm Hg;
  • całkowita zawartość dwutlenku węgla w osoczu: 22-28 mmol/l;
    47-60,5 proc. obj.;
  • wysycenie tlenem hemoglobiny krwi tętniczej: 95-98 proc.;
  • wysycenie tlenem hemoglobiny krwi żylnej: 70—75 proc.

Reklama

Interpretacja wyników gazometrii krwi

Co oznaczają wyniki gazometrii poniżej i powyżej normy? Nieprawidłowe wyniki gazometrii mogą świadczyć o uszkodzeniach nerek oraz płuc.

 Obniżone pH może świadczyć o:

  • kwasicy,
  • hiperkalemii,
  • zaburzeniach metabolizmu,
  • wzmożonej glukoneogenezie,
  • zmęczeniu.

Podwyższone pH może świadczyć o:

  • hipokaliemii
  • zasadowicy,
  • aktywacji glukozy beztlenowej.

Obniżenie ciśnienia CO2 może występować przy zasadowicy oddechowej, hipokapnii, zaburzeniach metabolicznych wewnątrzkomórkowych, a ciśnienie CO2 powyżej normy sugeruje kwasicę oddechową, zwężenie naczyń krwionośnych, zwiększone zlepianie się płytek krwi.

Reklama

Gazometria u noworodka

Gazometria u noworodka pozwala ocenić wydolność procesu oddychania, dzięki czemu możliwe jest wykrycie nieprawidłowości i natychmiastowe wdrożenie leczenia.

Badanie wykonuje się tuż po porodzie. U noworodków wykonywana jest gazometria krwi pępowinowej, a nie tętniczej czy włośniczkowej, jak w przypadku dorosłych. Inne są także normy, a ich interpretacją zajmuje się lekarz prowadzący.

Co ważne, badanie gazometryczne u nowonarodzonych dzieci nie jest przeprowadzane rutynowo, a jedynie jeśli występuje podejrzenie zespołu zaburzeń oddychania. Występuje on u około 10 proc. noworodków.

 

Czytaj również

Bibliografia

  • Iain A.M. Hennessey, Alan G. Japp, Gazometria krwi tętniczej, Red. Wyd. pol. J. Smereka, Edra Urban & Partner, ISBN 978-83-65373-03-8.
  • B. Adamik, Analiza gazometrii krwi tętniczej, https://www.umed.wroc.pl/sites/default/files/struktura/lekarski/anestezjologia/3_Analiza_gazometrii_krwi_tetniczej_seminarium_4_rok.pdf [data dostępu: 23.12.2021]
  • Miryam Muhm, Twoje badania krwi, Wydawnictwo Vital, Białystok 2019, wyd.1. ISBN: 978-83-8168-010-3.
Joanna Barczykowska-Tchorzewska
Artykuł napisany przez
Joanna Barczykowska-Tchorzewska
Od początku związana z dziennikarstwem medycznym. Autorka licznych wywiadów, artykułów oraz reportaży poświęconych zdrowiu i medycynie. Wyróżniona w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2015 przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia. W latach 2009-2010 związana z Gazetą Wyborczą, od 2010 do 2015 roku odpowiadała za dział zdrowie w serwisach i dzienniku „Polska The Times. Dziennik Łódzki”. Od 2016 roku związana z Medme.pl, jako redaktor naczelna portalu i wiceprezes spółki Pharma Partner.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Badania krwi
Morfologia RBC - czym jest, co oznacza podwyższone i obniżone?
Próbki krwi
AST (aminotransferaza asparaginianowa) - badanie krwi przy diagnostyce wątroby. Co oznacza wynik?
Próbka krwi do badania poziomu AST
AspAT (aminotransferaza asparaginowa) - jakie są normy badania?
Badanie próby wątrobowej
Podobne artykuły
Wizualizacja płytek krwi
Morfologia MPV - co znaczny za niskie lub za wysokie MPV? Jaka jest norma?
Badanie poziomu IGE całkowitego
IgE całkowite: jaka jest norma? Co oznacza wysokie IgE, a co niskie?
Kleszcz na skórze człowieka
Western Blot skutecznym testem na boreliozę? Sprawdź, ile się czeka na wynik i jak go interpretować
Posiew krwi przeprowadzany w labolatorium
Posiew krwi - tlenowy i beztlenowy. Ile się czeka na wyniki?
Próba krwi do badania poziomu ALT
Badanie ALT - diagnozowanie uszkodzeń wątroby. Norma wyników

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!