Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Zapalenie krtani u dziecka i dorosłych - objawy, leczenie

Zapalenia krtani u dorosłych występują rzadko, dzielą się na zapalenia ostre i przewlekłe. Ich objawy, przebieg, jak i sposób leczenia są bardzo różnorodne: od postaci lekkich wymagających jedynie pozostania w domu i stosowania środków przeciwobrzękowych lub inhalacji, do postaci o bardzo poważnym rokowaniu, wymagających zastosowania intensywnej antybiotykoterapii i leczenia chirurgicznego.
Laryngolog badający gardło pacjenta patyczkiem
Źródło: 123RF
Spis treści

Krtań jest nie tylko narządem oddzielającym przewód pokarmowy od układu oddechowego (funkcja nagłośni), ale dzięki obecności fałdów głosowych ogrywa istotną rolę w wytwarzaniu głosu. Mimo takiego obciążenia funkcjonalnego, stosunkowo rzadko ulega stanom zapalnym. Wśród nich wyróżniamy zapalenia ostre i przewlekłe.

Reklama

Ostre zapalenie krtani - czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka ostrego zapalenia krtani to:

  • infekcje wirusowe, przeziębienia,
  • choroby zakaźne wieku dziecięcego wirusowe i bakteryjne,
  • alkohol, papierosy, różnego rodzaju pyły, gazy,
  • stany zapalne jamy nosowej, gardła, migdałków,
  • częste zmiany temperatury otoczenia,
  • nadwyrężanie głosu,
  • oddychanie przez usta – z powodu upośledzonej drożności jamy nosowej,
  • choroby towarzyszące: cukrzyca, a także stany takie jak ciąża lub niedobory żywieniowe predysponuja do częstszych stanów nieżytowych błon śluzowych w górnych drogach oddechowych.
UNITUSS JUNIOR
To syrop skuteczny w objawowym leczeniu suchego kaszlu o różnym pochodzeniu. Najczęściej są to infekcje górnych dróg oddechowych, ale stwierdzono także dobre działanie substancji czynnej leku w kaszlu astmatycznym. W toku badań wykazano również, że Lewodropropizyna sprawdza się w przypadku kaszlu nieproduktywnego u chorych pacjentów z rakiem płuc, zwłóknieniem śródmiąższowym płuc, zapaleniem opłucnej czy gruźlicą.
Skład: Substancją czynną leku jest lewodropropizyna. 10 mL syropu zawiera 60 mg lewodropropizyny. Pozostałe składniki to: metylu parahydroksybenzoesan (E 218), propylu parahydroksybenzoesan (E 216), sacharoza, aromat truskawkowy 502301T (glikol propylenowy (E 1520), substancje zapachowe), kwas cytrynowy jednowodny (E 330), sodu wodorotlenek, woda oczyszczona. Wskazania: Unituss Junior wskazany jest w objawowym leczeniu nieproduktywnego (suchego) kaszlu. Podmiot odpowiedzialny: Zakłady Farmaceutyczne „UNIA” Spółdzielnia Pracy, ul. Chłodna 56/60, 00-877 Warszawa UN/12/2023

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
REKLAMA

Przewlekłe zapalenie krtani - czynniki ryzyka

Zapaleniu przewlekłemu sprzyja długotrwała ekspozycja na czynniki tj.:

  • czynniki drażniące – chodzi tu zarówno o alkohol i tytoń, jak i pracę w złych warunkach – w zapylonych pomieszczeniach; substancje te powodują wysychanie nabłonka dróg oddechowych;
  • czynniki zakaźne – zaliczamy tu nawracające zapalenia krtani, a także aktywne ogniska zapalne np. w obrębie zatok przynosowych;
  • nadużywanie głosu – niektóre zmiany w krtani są uznawane za chorobę zawodową;
  • oddychanie przez usta;
  • choroba refleksowa przełyku.

Zapalenie krtani - powikłania

Wszystkie te czynniki drażniąc krtań, powodują miejscowe rozszerzenie naczyń i przekrwienie w błonie śluzowej i podśluzowej. Sprzyja to obrzękowi i powstawaniu zapalnego przesięku i następowemu włóknieniu i zniekształcaniu krtani. Poza tym nabłonek krtani ulega metaplazji – zostaje zastąpiony innym, nieprawidłowym nabłonkiem, który nie spełnia prawidłowo swojej funkcji. Ulega on pogrubieniu i rogowaceniu.

Reklama

Ostre zapalenia krtani - zapalenie nieżytowe

W większości przypadków spowodowane jest przez wirusy, a szczególnie:

  • wirusy paragrypy,
  • grypy,
  • adenowirusy,
  • rynowirusy,
  • wirusy Echo.

Udział bakterii jest znacznie mniejszy. Proces zapalny dotyczy błony śluzowej krtani, która jest przekrwiona, obrzęknięta i pokryta warstwą gęstego śluzu.

Reklama

Zapalenie nieżytowe - objawy

Główne objawy to:

  • pieczenie, ból gardła,
  • chrypka mogąca prowadzić do bezgłosu,
  • swędzenie i uczucie suchości w gardle,
  • kaszel,
  • podwyższona temperatura ciała, niekiedy z dreszczami,
  • uczucie bólu przy mówieniu i połykaniu,
  • po kilku dniach odkrztuszanie wydzieliny.

Czasami, szczególnie u dzieci, ostre zapalenie krtani występuje w przebiegu takich chorób jak: błonica, płonica, krztusiec, odra, a także dur brzuszny.

Reklama

Ostre zapalenia krtani - zapalenie podśluzówkowe

Zapalenie to występuje w trzech postaciach klinicznych. Ich wspólną cechą jest ropne zapalenie głębszych w stosunku do błony śluzowej warstw krtani. Zaliczamy tutaj:

  • Ograniczony ropień krtani – który jest najlżejszą postacią zapalenia podśluzówkowego. Mogą do niego doprowadzić ciała obce (np. wbita ość), może także wystąpić w przebiegu anginy.
  • Róża krtani – wywołana paciorkowcem. Obecnie występuje rzadko, towarzyszy zwykle róży twarzy, ma etiologię paciorkowcową. Objawy to dreszcze, gorączka przekraczająca 40°C i niespecyficzne objawy ze strony gardła.
  • Rozlana ropowica krtani jest najcięższym typem zapalenia podśluzówkowego. Ten rozlany proces ropny najczęściej spowodowany jest zakażeniem paciorkowcem; niszczy nie tylko chrząstki krtani, ale przechodzi na szyję, śródpiersie, może też powodować zapalenie płuc.

Reklama

Zapalenie przewlekłe - proste

Zapalenie przewlekłe krtani może rozwijać się jako choroba pierwotna lub jako stan po niedoleczonych lub źle leczonych ostrych zapaleniach. Zapalenie to podobnie jak zapalenia przewlekłe gardła, występuje w trzech formach: zapalenie proste, zanikowe, przerostowe.

W zapaleniu prostym dominującym objawem jest:

  • chrypka, zwłaszcza w godzinach rannych,
  • chrząkanie i odkrztuszanie gęstej śluzowej wydzieliny.

Śluzówka krtani jest przekrwiona i rozpulchniona.

Zapalenie przewlekłe - zanikowe

W zapaleniu zanikowym na pierwszy plan wysuwają się zmiany zanikowe śluzówki, które zwykle towarzyszą zapaleniu zanikowemu górnych dróg oddechowych.

Główne objawy to:

  • uczucie suchości,
  • pieczenie.

Zapalenie zanikowe może być skutkiem:

Zapalenie przewlekłe - przerostowe

Zapalenie przerostowe jest zwykle poprzedzone nieżytem prostym. Wyróżniamy tutaj postać:

  • rozlaną,
  • ograniczoną.

Należy w tym miejscu zwrócić uwagę, iż bardziej zaawansowane formy tego zapalenia zaliczane są do stanów przedrakowych - objawy to:

  • uczucie ciała obcego,
  • chrząkanie,
  • chrypka,
  • okresowy bezgłos.

Nabłonek krtani ulega pogrubieniu, a błona podśluzowa włóknieje, także w obrębie fałdów głosowych. Do przewlekłego zapalenia krtani zalicza się także polipy fałdu głosowego i guzki głosowe.

Zapalenia nieswoiste krtani - czym są?

Wymienione wyżej zapalenia krtani zaliczamy ogólnie do tzw. zapaleń nieswoistych.

Zapalenia swoiste krtani to:

  • gruźlica,
  • toczeń,
  • kiła krtani,
  • twardziel,
  • grzybice krtani.

Zapalenie krtani - badania

Specjalistą zajmującym się m. in. diagnostyką i leczeniem chorób krtani jest laryngolog. Podstawą prawidłowej diagnozy jest starannie zebrany wywiad lekarski i badanie laryngoskopowe. Umożliwia ono ocenę błony śluzowej krtani, fałdów głosowych, a w razie konieczności pozwala na pobranie wycinków do badania histopatologicznego.

W części przypadków, szczególnie zapaleń ropnych, stwierdzenie nacieków lub bolesności uciskowej przy badaniu palpacyjnym krtani od zewnątrz pozwala na postawienie rozpoznania. Cechą charakterystyczną w obrazie laryngoskopowym zapalenia przewlekłego (wszystkich jego postaci) jest symetryczność zmian. Jest to istotna informacja, szczególnie przy różnicowaniu z zmianami nowotworowymi lub gruźlicą.

Ostre nieżytowe zapalenie krtani - leczenie

Leczenie ostrego nieżytowego zapalenia krtani opiera się na:

  • pozostaniu pacjenta w łóżku,
  • oszczędzaniu głosu,
  • stosowaniu lekkostrawnej diety z dużą ilością płynów,
  • nawilżaniu pomieszczeń,
  • stosowaniu ciepłych kąpieli.

Przy uczuciu suchości i łaskotania można stosować inhalacje np. pary wodnej z dodatkiem rumianku. Płukanie gardła jest na ogół nieskuteczne (chyba, że jest ono także objęte ostrym stanem zapalnym). W razie kaszlu stosujemy leki przeciwkaszlowe, a przy dołączeniu się zakażenia bakteryjnego - antybiotyki. Obowiązuje zakaz palenia i narażenia na inne niż tytoń czynniki drażniące. Jeśli do zapalenia krtani dochodzi w przebiegu innej choroby, zasadą jest leczenie choroby podstawowej.

Ostre ropne zapalenie podśluzkowe - leczenie

W ostrych ropnych zapaleniach podśluzówkowych nieodzowne jest stosowanie antybiotyków, szczególnie penicyliny i innych antybiotyków o szerokim spektrum działania. Leczenie rozlanej ropowicy krtani jest leczeniem złożonym, obejmującym leczenie operacyjne, intensywną antybiotykoterapię oraz podtrzymywanie podstawowych funkcji życiowych ze względu na bardzo ciężki stan ogólny pacjentów.

Przewlekłe zapalenie krtani - leczenie

W terapii zapaleń przewlekłych, podobnie jak w ostrych, ograniczenie narażenia na czynniki drażniące jest pierwszym etapem leczenia. W celu utrzymania drożności jamy nosowej podejmuje się leczenie:

  • zapalenia zatok,
  • skrzywionej przegrody,
  • innych stanów, które utrudniają swobodne oddychanie przez nos.

Czytaj: Korekcja nosa (rhinoplastyka)

Zapalenie krtani - leczenie

Ponadto w leczeniu zapalenia krtani stosuje się:

  • leki rozrzedzające śluz (mukolityki) i wykrztuśne, 
  • różnego rodzaju inhalacje (parą wodną z solą emską),
  • kompleksowe leczenie uzdrowiskowe.

W postaci przerostowej przewlekłego zapalenia krtani stosuje się metody mikrochirurgiczne celem usunięcia zmian zaburzających mówienie lub strukturę krtani. Poza tym zastosowanie mają inhalacje i wlewki oczyszczające i przeciwzapalne. Ze wglądu na ryzyko przemiany nowotworowej pacjent powinien być poddawany kontrolom lekarskim raz na 3 miesiące.

Szukając odpowiedniego preparatu należy zwrócić uwagę na znajdujące się w nim substancje. Wartościowymi składnikami są nanosrebro i porost islandzki. Srebro koloidalne działa antyseptycznie, przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Natomiast porost islandzki ma właściwości powlekające i nawilżające. Takie połączenie sprawdza się przy infekcjach w jamie ustnej i gardle.

W przypadku nasilonych objawów, nieustępujących po leczeniu domowym, należy udać się do specjalisty. Jest to o tyle ważne, że przedłużające się zapalenie ostre, bądź powtarzające się niedoleczone nieżyty, prowadzą do powikłań oraz predysponują do przewlekłego zapalenia krtani. Niekiedy, szczególnie przy nadkażeniu bakteryjnym, może dojść do bardzo poważnych powikłań w postaci tzw. złośliwego zapalenia krtani, tchawicy i oskrzeli. Do wymienionych objawów ostrego zapalenia krtani po pewnym czasie dołącza się wydzielina ropna, szybko narastająca duszność i objawy, takie jak: niewydolność krążenia, pobudzenie ruchowe, nudności i wymioty. Chory wymaga hospitalizacji i intensywnego nadzoru medycznego. Niekiedy zabiegiem ratującym życie jest wykonanie tracheotomii.

Zapalenie krtani - zalecenia

W celu ograniczenia oporności bakterii na antybiotyki należy unikać stosowania antybiotyków w stosunku do niepowikłanych zapaleń wirusowych. W tym przypadku największe znaczenie mają odpoczynek i inne metody zachowawcze opisane w punkcie Leczenie. Niekiedy może być potrzebna także pomoc logopedy, szczególnie gdy konieczna jest nauka umiejętnego, jak najmniej obciążającego struny głosowe posługiwania się głosem. Jeśli jedynym lub dominującym objawem jest chrypka, szczególnie utrzymująca się 3-4 tygodnie, należy pilnie udać się do specjalisty w celu zbadania krtani i przede wszystkim - wykluczenia nowotworu.

Zapalenie krtani - najczęściej zadawane pytania

Czy zastosowanie antybiotyku w zapaleniu nieżytowym przyspieszy okres powrotu do zdrowia?

Zapalenia nieżytowe w większości wywoływane są przez wirusy, na który antybiotyki nie działają (są one lekami użytecznymi jedynie w walce z bakteriami). Dlatego ich stosowanie nie ma sensu, nie przyspieszy procesu rekonwalescencji, a wręcz paradoksalnie może go przedłużyć (np. w wyniku powikłań, takich jak grzybica). Poza tym pacjent naraża się na skutki uboczne antybiotyków, niepotrzebne koszty i przyczynia się do szerzenia oporności na antybiotyki, co może skutkować ich nieskutecznością w chwili, kiedy naprawdę będą niezbędne.

Dlaczego tak istotne jest zaprzestanie picia alkoholu i palenia tytoniu?

Wymienione używki należą do znanych czynników drażniących śluzówkę krtani i podtrzymują przewlekłe zapalenie. Przed wprowadzeniem jakiegokolwiek leczenia konieczne jest zaprzestanie palenia i picia, w przeciwnym bowiem razie terapia skazana jest na niepowodzenie. Co więcej - alkohol i tytoń są niezależnymi czynnikami raka krtani (bardzo rzadko występującego u ludzi niepalących) w sumie zwiększającymi jego ryzyko 300 razy!

W jaki sposób oddychanie przez usta powoduje zapalenie krtani?

Prawidłowy tor oddychania to oddychanie przez nos. Wdychane powietrze zanim dobrze do dalszych odcinków dróg oddechowych, w tym do krtani i tchawicy przechodzi przez jamę nosową, gdzie podlega nawilżeniu, ogrzaniu i oczyszczeniu. W razie niedrożności jamy nosowej (z różnych przyczyn) człowiek zaczyna oddychać przez usta. Tym samym chłodne, zanieczyszczone, suche powietrze kontaktuje się bezpośrednio z nabłonkiem dróg oddechowych, m. in. krtani. Taki stan sprzyja uszkadzaniu błony śluzowej, upośledzeniu jej funkcji, co jest przyczyną stanów zapalnych.

Czym są guzki głosowe?

Guzki głosowe zwane też guzkami śpiewaczymi są zmianami umiejscowionymi na fałdach głosowych w miejscu największej wibracji, jaka ma miejsce w czasie wytwarzania głosu – fonacji. Najczęściej powstają u kobiet i dzieci. Powstawanie guzków jest dowodem niewydolności fonacyjnej krtani. Powodują one chrypkę, drżenie i zanikanie głosu oraz ograniczają jego skalę. Wyróżniamy guzki miękkie, które są leczone zachowawczo podobnymi metodami jak typowe zapalenia krtani, oraz guzki twarde, wymagające leczenia chirurgicznego, a następnie stosowania odpoczynku głosowego, inhalacji itp.

Czytaj również

Bibliografia

  • Boenninghaus H.G.,Otorynolaryngologia,Springer PWN,Warszawa 1997
  • Latkowski J.B.,Otorynolaryngologia dla studentów medycyny i stomatologii,Wydawnictwo Lekarskie PZWL,Warszawa, 2004
  • Zakrzewski A.,Otolaryngologia kliniczna,Wydawnictwo Lekarskie PZWL,Warszawa, 1982
  • Janczewski G.,Otolaryngologia praktyczna,Via Medica,Gdańsk, 2007
Joanna Kosielska
Autoryzacja medyczna
Joanna Kosielska
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Choroby laryngologicze
Torbiel w zatoce szczękowej - objawy, przyczyny i domowe sposoby. Czy może się wchłonąć?
Wizualizacja zatok szczękowych
Gronkowiec w nosie – objawy, leczenie i naturalne sposoby
Bakterie wydobywające się z nosa
Gronkowiec w gardle - czym jest i jak się objawia? Domowe sposoby
Lekarz pobiera wymaz z gardła
Podobne artykuły
Kobieta siedząca w łóżku odkszczuszająca flegmę z gardła
Odkrztuszanie flegmy bez kaszlu i z kaszlem. Co oznacza?
Dziecko z bakterią w gardle
Bakteria w gardle - jak się objawia? Wymaz i leczenie
Pacjent z problemem zapalenia migdałków
Zapalenie migdałków - objawy. Ile trwa i na czym polega leczenie?
Kobieta ma zatkane ucho
Jakie są przyczyny zatkanych uszu oraz jak może je odetkać?

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!