Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗

Biocenoza pochwy - co to jest? Diagnostyka, cena i interpretacja wyników

Biocenoza pochwy to tzw. badanie czystości pochwy, mające na celu stwierdzenie lub wykluczenie obecności chorobotwórczych bakterii i grzybów. Bardzo często wykonuje się je u kobiet w ciąży, a także u pań przechodzących menopauzę, gdyż zmiany hormonalne mogą prowadzić do zachwiania flory fizjologicznej. Niekorzystne zmiany może przynieść też antybiotykoterapia, a nawet zbyt intensywna higiena miejsc intymnych. Jak przygotować się do badania i jak interpretować wyniki biocenozy pochwy?
Kobieta w odzieży szpitalnej zakrywa miejsce intymne
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Biocenoza pochwy często nazywana jest wymazem z pochwy. Czy prawidłowo?
  • Przygotowanie do badania jest bardzo ważne, gdyż może wpłynąć na wyniki. W jaki sposób?
  • Biocenoza pochwy jest badaniem obowiązkowym w ciąży w różnych tygodniach rozwoju płodu. Dlaczego?
SPRAWDŹ TEŻ: Wymaz z pochwy - jak wygląda badanie?
Spis treści

Reklama

Co to jest biocenoza pochwy?

Biocenoza w definicji biologicznej to środowisko organizmów żywych powiązanych wzajemnymi zależnościami, czyli część ekosystemu.

Środowisko pochwy kobiet uznane jest za wewnątrzustrojową biocenozę. Uzależniona jest ściśle od struktury morfologicznej błony śluzowej i fizjologii narządu rodnego. Jest też nadrzędnie regulowana sytuacją hormonalną.

Za zniszczenie prawidłowej biocenozy odpowiadają warunki środowiska. Do ich zmiany dochodzi:

  • podczas zachwiania poziomu hormonów,
  • przy niedoborach immunologicznych i ogólnej odporności,
  • przez inwazję drobnoustrojów chorobotwórczych.

Biocenozą pochwy nazywa się także badanie czystości waginy lub mikrobiomu tego narządu. Wykonuje się ją w laboratorium bakteriologicznym. Materiał do badania pobierany jest w gabinecie ginekologicznym i polega na wykonaniu wymazu, który następnie jest badany w laboratorium pod mikroskopem.

Reklama

Biocenoza pochwy a wymaz z pochwy

Wymaz z pochwy nie jest równoznaczny z biocenozą. W ofertach laboratoriów są dostępne różne typy wymazów. Wymaz może zostać pobrany do badania biocenozy, ale również na posiew lub w celu oceny obecności konkretnego patogenu (np. GBS, czyli w kierunku zakażenia paciorkowcem).

Używanie określenia, że wymaz z pochwy jest oceną flory bakteryjnej jest uproszczeniem, gdyż jest to jedynie technika pobrania próbki.

Biocenoza natomiast różni się od posiewu tym, że materiał bada się pod mikroskopem. Podczas gdy posiew polega na naniesieniu próbki na podłoże do hodowli. Jest to bardziej precyzyjne badanie, gdyż wzrastające gatunki można ocenić po kątem wrażliwości na leki. Badanie biocenozy pozwala jedynie na ogólną ocenę mikrobiologiczną pochwy.

Biocenoza pochwy jest także mylona z cytologią. Oczywiście w obu przypadkach pobiera się wymaz, który ocenia się następnie pod mikroskopem. Cytologia jednak pozwala na wykrycie nieprawidłowości w budowie komórek szyjki macicy (najczęściej w celu profilaktyki raka).

Reklama

Jak się przygotować do biocenozy pochwy?

Najważniejsze jest, by przez dwa dni przed badaniem pacjentka wstrzymała się od współżycia. W którym dniu cyklu natomiast powstrzymać się od pobrania wymazu?

Biocenoza pochwy nie może być wykonywana w trakcie miesiączki oraz podczas stosowania dopochwowo środków leczniczych. Jeśli kobieta przyjmuje antybiotyk, powinna wykonać badanie po zakończeniu terapii.

Badanie czystości pochwy najczęściej wykonywane jest w przypadku podejrzenia, że doszło do zachwiania równowagi flory fizjologicznej, a pacjentka skarży się na różne dolegliwości.

Wskazaniem do pobrania wymazu są między innymi:

Do nieprawidłowości we florze fizjologicznej dochodzi często u kobiet ciężarnych, ale także u pań w trakcie przekwitania, a więc podczas zmian hormonalnych. Niekorzystne zmiany może przynieść też antybiotykoterapia, a nawet zbyt intensywna higiena miejsc intymnych.

Aby nie zaburzać naturalnego środowiska pochwy do mycia najlepiej używać jedynie ciepłej wody, bez mydła. Należy też unikać zbyt obcisłej bielizny, zwłaszcza tej wykonanej ze sztucznych materiałów.

Gdzie udać się na pobranie wymazu? Najlepszym miejscem jest gabinet ginekologiczny. Dostępne są jednak narzędzia, dzięki którym kobieta może pobrać samodzielnie wymazw domu. Następnie wystarczy wysłać materiał do laboratorium na badanie biocenozy pochwy.

Reklama

Biocenoza pochwy interpretacja wyników

Badanie czystości pochwy pozwala stwierdzić, czy w tym obrębie mamy do czynienia z zapaleniem pochwy, a jeśli tak, to co jest jego przyczyną. Mogą to być bakterie oraz grzyby. Wynik zmian mikrobiologicznych pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Najczęściej stosowaną skalą w ocenie wymazu jest kilkustopniowa skala wg. Kuczyńskiej:

  • I stopień świadczy o obecności licznych pałeczek kwasu mlekowego, które są naturalnym elementem flory fizjologicznej każdej kobiety.
  • II stopień określa obecność licznych pałeczek kwasu mlekowego oraz nieliczne bakterie i leukocyty (krwinki białe).
  • III stopień to obecność nielicznych pałeczek kwasu mlekowego oraz liczne bakterie i leukocyty (krwinki białe).
  • IV stopień to brak pałeczek kwasu mlekowego oraz duża liczba chorobotwórczych bakterii, białych krwinek oraz innych chorobotwórczych patogenów lub grzybów (na przykład pierwotniaków, drożdżaków).

Przy biocenozie pochwy interpretacja wyników zawsze powinna zostać przeprowadzona przez specjalistę. Po ich odebraniu warto jak najszybciej skonsultować się z ginekologiem. Jeśli stwierdzi nieprawidłowości czy poważny stan zapalny, dopasuje leki do stanu zdrowia pacjentki.

W obrazach mikrobiologicznych treści pochwowej można dokładnie wyróżnić prawidłowy stan biocenozy, wczesne stany jej zaburzenia oraz ostre i przewlekłe stany zapalne, których wyrazem jest obraz wybitnie zaburzonej biocenozy pochwy.

Na czeka się zazwyczaj około 4-5 dni roboczych. W ten czas wlicza się przesłanie próbki do laboratorium, analiza mikroskopowa i przygotowanie opisu.

Reklama

Biocenoza pochwy a leukocyty

Pałeczki kwasu mlekowego to bardzo istotny element biocenozy pochwy. Mają one działanie kwasotwórcze i utrzymują prawidłowe Ph w pochwie, które powinno znajdować się na poziomie od 3,5-4,2.

Z kolei obecność leukocytów nierzadko oznacza stan zapalny, zwłaszcza, jeśli stwierdzono ich znaczną ilość. Plamienie między miesiączkami często wskazuje na ich obecność. Biocenoza pochwy może wykazać także nabłonki liczne.

Obecność nabłonków w badaniu czystości pochwy nie powinno nas niepokoić. Są one elementem biocenozy pochwy, a nawet ich duża ilość to efekt naturalnego złuszczania się nabłonka pochwy.

Reklama

Biocenoza pochwy w ciąży

Biocenozę pochwy można wykonać u kobiety ciężarnej, zwłaszcza, jeśli skarży się ona na pieczenie w rejonie miejsc intymnych czy upławy. Infekcja dróg rodnych może stanowić niebezpieczeństwo dla zdrowia, a nawet życia dziecka. Nieleczona może prowadzić do wczesnego porodu i poronienia.

Rozmaz mikrobiologiczny z pochwy wykonuje się w ciąży trzy razy:

  • do 10. tygodnia,
  • między 15. a 20. tygodniem,
  • między 35. a 37. tygodniem.

W ramach obowiązkowych badań w ciąży biocenoza pochwy jest refundowana na NFZ. W pozostałych przypadkach trzeba za nie zapłacić.

Czytaj również

Bibliografia

  • Mardh P. A., The vaginal ecosystem. Am. J. of Obst. Gynecol. 1991; 165: 1163–1168.
  • Basta A., Kolowa W., Mechanizmy regulujące biocenozę pochwy oraz znaczenie kliniczne jej zaburzeń. Mikrobiol. Medycyna 1998; 17: 3–7.
  • Kuczyńska K., Biocenoza pochwy kobiet. Praca habil., Białystok, Bibliot. AMB, 1982.
  • Położnictwo i ginekologia, pod red. S. Soszki. PZWL, Warszawa 1988; 453.
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Badania
CMV IgG – jak badanie wpływa na ciążę i rozwój płodu?
Badanie poziomu CMV IgG
Badanie EMG (elektromiografia) - jak wygląda i ile trwa? Cena i wyniki
Badanie EMG
Badanie kału – co można wykryć i jak się przygotować?
Próbka kału w laboratorium
Podobne artykuły
Ginekolog dla mężczyzn
Ginekolog dla mężczyzn - jak wygląda wizyta u androloga?
Badanie raka prostaty dzięki PSA
Badanie PSA - normy (wolny, całkowity). Jakie są wskazania do wykonania testu?
Próbki krwi
Co to jest badanie LDH i kiedy je wykonać? Sprawdź, co oznaczają wyniki
Pobieranie krwi do badania
CMV IgM - cena i normy. Kiedy niereaktywny i reaktywny?
Kobieta na badaniu ultrasonograficznym
Kiedy i gdzie warto wykonać badanie USG?

Reklama


Jak świętować pierwszy dzień wiosny?
Sprawdź!