Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Rodzicielstwo bliskości - zasady wychowania. Jakie?

Rodzicielstwo bliskości jest nowoczesnym sposobem wychowania, w którym nacisk kładzie się przede wszystkim na więź emocjonalną między rodzicami a dzieckiem. Zobacz, jakie zasady należy stosować i poznaj praktyczne sposoby wdrażania ich w życie.
Matka z córką związane silną więzią emocjonalną
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Rodzicielstwo bliskości jest oparte na więzi i zaufaniu. Odwołuje się do pozytywnych wzmocnień, unika kar i surowych nakazów.
  • Kierując się zasadami attachment parenting warto okazywać miłość, czułość, ciepły dotyk.
  • Zwolennicy rodzicielstwa bliskości przekonują, że jest to najlepsza metoda, by wychować dziecko stabilne emocjonalnie, wolne od lęków, a przy tym wrażliwe, empatyczne, ufne, ciekawe świata.
Spis treści

Reklama

Czym jest rodzicielstwo bliskości?

Rodzicielstwo bliskości (ang.: attachment parenting) to zyskujący popularność model wychowania dziecka oparty na bliskiej więzi i szacunku oraz zaspokajaniu potrzeb emocjonalnych obu stron – zarówno maleństwa, jak też jego rodziców. Często utożsamiane jest z tak zwanym bezstresowym wychowaniem.

Termin ten został ukuty przez amerykańskiego pediatrę Williama Searsa, który wyszedł z założenia, iż kluczowa dla rozwoju dziecka jest więź emocjonalna z najbliższymi. Bliskość odczuwana przez malucha na kolejnych etapach wzrastania, zdaniem Searsa ma wpływ na całe późniejsze życie, w tym prawidłowy rozwój społeczny i psychiczny. W ten bowiem sposób dziecko zyskuje spokój i poczucie bezpieczeństwa, które są fundamentalne dla osobowości.

Jest to zgodne z licznymi teoriami psychologicznymi i pedagogicznymi, a także sposobami wychowania praktykowanymi de facto przez wielu rodziców, nieświadomych istnienia koncepcji doktora Searsa. Niemniej jednak teoria ta nie przestaje budzić kontrowersji.

Jedną z głównych jej cech jest bowiem położenie nacisku nie na twarde reguły, lecz potrzeby emocjonalne. Jest to zatem przyznanie dużej autonomii już we wczesnym dzieciństwie.

Reklama

Zasady rodzicielstwa bliskości

Wychowanie w bliskości nie jest koncepcją pedagogiczną, która zostałaby zbadana i opisana w sposób naukowy przez szersze grono autorytetów, stąd stosunkowo niewielka ilość opracować na ten temat.

Rodzice pragnący wdrożyć jej założenia, powinni jednak zapoznać się z zasadami rodzicielstwa bliskości, znajdującymi się na stronie organizacji Attachment Parenting Internmational, która od ponad 25 lat zajmuje się promowaniem tej idei i edukacją.

Zostały one zawarte w 8 punktach:

  1. Przygotuj się na ciążę, poród i rodzicielstwo.
  2. Karm z miłością i szacunkiem.
  3. Odpowiadaj z wrażliwością.
  4. Użyj pielęgnującego dotyku.
  5. Zapewnij bezpieczny sen, fizycznie i emocjonalnie.
  6. Zapewnij spójną i pełną miłości opiekę.
  7. Ćwicz pozytywną dyscyplinę.
  8. Dąż do równowagi w życiu osobistym i rodzinnym.

Co niezwykle ważne, mimo istnienia filarów rodzicielstwa bliskości, twórcy i propagatorzy tej idei podkreślają daleko idącą dowolność w jej realizacji. Nie są formułowane jednoznaczne rekomendacje, w jaki sposób należy tę koncepcję wdrażać w życie.

Reklama

Jak realizować zasady rodzicielstwa bliskości na co dzień?

Stawia się przede wszystkim na kreatywność i intuicję rodziców, a także swego rodzaju naturalność. Paleta dobieranych środków jest zatem nieskończona. Przykładowo – zasadę pielęgnującego dotyku można realizować poprzez przytulanie, noszenie i spanie w pobliżu, ale też w czasie wykonywania podstawowych, codziennych czynności.

Ciepło dotyku łatwo jest wyrazić na przykład podczas kąpieli czy zmiany pieluszki, dlatego warto zwrócić uwagę, by te zabiegi nie były wykonywane w sposób mechaniczny i bezuczuciowy. Delikatne wmasowywanie odpowiednich kosmetyków w ciałko dziecka nie tylko zapewni odpowiednią ochronę skórze, ale również zrelaksuje go i wyciszy.

Przekazywane w ten sposób ciepło buduje poczucie bezpieczeństwa. Jest to szczególnie ważne, gdyż pozbawione okrycia dziecko niekiedy czuje się bezbronne i zdezorientowane. Dodatkowo warto w zwracać się do dziecka spokojnym głosem, gdyż choć początkowo maluch nie będzie rozumieć słów to z pewnością wychwyci pozytywne emocje.

Reklama

Pozytywna dyscyplina a rodzicielstwo bliskości

Pojęciem często zestawianym z rodzicielstwem bliskości jest pozytywna dyscyplina. Jest to koncepcja w dużej mierze zbieżna, a zalecenie jej wdrażania w życie znajduje się we wspomnianych wyżej zasadach attachment parenting.

Często są one używane zamiennie, aczkolwiek należy wiedzieć, że pozytywna dyscyplina jest teorią autonomiczną. Została ona sformułowana przez psycholog Jane Nelsen i również opiera się na miłości, bliskości i obustronnym szacunku. Jednak większy nacisk kładzie się na reguły postępowania w codziennym życiu.

Kluczowe jest założenie, że nie ma złych lub dobrych dzieci, istnieją jednak pozytywne i negatywne zachowania.

Postuluje się, by w miarę możliwości kształtować rozwój dziecka nie poprzez stosowanie kar i nakazów, lecz poprzez wzmacnianie dobrych wzorców zachowań. Doskonałym do tego narzędziem jest przyznanie maluchowi znacznej autonomii w podejmowanych wyborach, a także zapewnienie poczucia bliskości i stałości, które są bardzo ważne dla prawidłowego rozwoju.

Reklama

Zalety rodzicielstwa bliskości

Wychowanie w bliskości ma wiele zalet, pod warunkiem, iż model ten jest realizowany poprawnie.

Z punktu widzenia dziecka są to między innymi:

  • stabilność emocjonalna na każdym etapie rozwoju;
  • brak podstawowych deficytów emocjonalnych, negatywnie wpływających na osobowość i tożsamość, takich jak brak miłości i bliskości, poczucie zagrożenia etc.;
  • wzmocnienie pozytywnych cech osobowości, takich jak ufność, empatia, zaangażowanie, samodzielność, ciekawość świata;
  • wzrastanie w nowoczesnym i partnerskim modelu rodziny, co może w przyszłości przełożyć się na relacje interpersonalne i uczuciowe.

Reklama

Wady rodzicielstwa bliskości

Wychowanie w duchu rodzicielstwa bliskości bywa jednak często także krytykowane. Często wynika to z głęboko zakorzenionych tradycyjnych poglądów dotyczących rozwoju dziecka i życia w rodzinie.

Z pewnością model ten nie przypadnie do gustu zwolennikom stylu konserwatywnego, opartego na daleko posuniętej władzy rodzicielskiej oraz kładącego nacisk na stosowanie kar, nakazów i zakazów.

Należy też podkreślić, że często problemem jest nie tyle sam model attachment parenting (i jemu pokrewne), lecz jego niezrozumienie lub błędy w realizacji.

Dobrym przykładem jest ignorowanie jawnie negatywnych zachowań dziecka w myśl zasady, że wolno wszystko, a jakakolwiek ingerencja byłaby naruszeniem dobrostanu.

Główne wady rodzicielstwa bliskości, na które zwracają uwagę jego krytycy, to:

  • możliwość niezapanowania nad negatywnymi zachowaniami dziecka, w sytuacji, gdy zacznie ono regularnie i rażąco przekraczać ogólne normy społeczne;
  • całkowite zrównanie praw dziecka i osób dorosłych, co może mieć nie tylko pozytywne, ale też negatywne konsekwencje dla rozwoju emocjonalnego i społecznego (np. kształtowanie postaw roszczeniowych, brak poczucia odpowiedzialności, przekonanie o własnej wyjątkowości i bezkarności, nieumiejętność radzenia sobie z krytyką i stresującymi sytuacjami);
  • podporządkowanie życia rodziców potrzebom dziecka, w tym zaburzenie relacji partnerskiej między nimi samymi.

Jak więc widać, stosując się do zasad rodzicielstwa bliskości, warto zachować zdrowy balans i wyczucie, tak by to, co miało przynieść pozytywny efekt, wskutek wypaczeń i nieporozumień nie zadziałało w sposób zupełnie przeciwny.

Czytaj również

Bibliografia

  • Marta Samorańska, Rodzicielstwo bliskości według Williama i Marthy Searsów – próba pedagogicznej oceny modelu, Roczniki Pedagogiczne, Tom 8(44), nr 4, 2016.
  • Introduction To API's Eight Principles, https://www.attachmentparenting.org/principles [data dostępu 04.07.2022]
  • Rodzicielstwo bliskości, http://pppbelchatow.pl, [data dostępu 04.07.2022]
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Nastrój i emocje
Przemoc werbalna - co to jest? Jak wygląda w związku i rodzinie?
Smutny chłopiec siedzący w oknie
Szantaż emocjonalny: co to i jak sobie radzić? Definicja
Mama i córka obrażone na siebie siedzą na kanapie
Euforia - co to za stan i jaki jest jego wpływ na nasze zdrowie?
Stan euforii
Podobne artykuły
Kobieta ma kaca moralnego
Kac moralny - co to jest, ile trwa i jak się go pozbyć? Definicja
Mężczyzna odczuwa chorobliwą zazdrość
Chorobliwa zazdrość - u mężczyzn, w związku. Jak sobie z nią radzić?
Jak opanować złość? Psycholog podpowiada sprawdzone sposoby
Kobieta przytula mężczyznę a innego trzyma za rękę
Zdrada emocjonalna: jak rozpoznać i sobie poradzić? Test
Sztuka wyrażająca emocje
Emocje - rodzaje. Czym są, jak sobie z nimi radzić i jak nad nimi panować?

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!