Szczawiany wapnia w moczu - o czym świadczy podwyższony poziom?

Spis treści

• Jak powstają szczawiany wapnia w moczu?
• Szczawiany wapnia w moczu - objawy
• Szczawiany wapnia w moczu w ciąży
• Szczawiany wapnia w moczu u dziecka

Szczawiany wapnia to organiczne substancje chemiczne, które naturalnie występują w wielu roślinach i produktach stanowiących podstawę naszej diety. Znajdziemy je m.in.:

• w szczawiu
• rabarbarze
• burakach
• szparagach
• papryce
• pszenicy
• ciemnych winogronach
• kawie
• herbacie
• kakao
• ciemnym piwie.

Szczawiany wapnia trafiają do organizmu człowieka wraz z jedzeniem. 2/3 szczawianów wydalanych w moczu pochodzi z przemian w wątrobie różnych substancji (np. witaminy C), 1/3 pochodzi z przewodu pokarmowego.

Jak powstają szczawiany wapnia w moczu?

Pojedyncze szczawiany wapnia w moczu nie są niczym groźnym, bo stanowią naturalny składnik osadu moczu (norma szczawianów to 10–35 mg na dobę). Jeśli jednak nadmierna ich ilość połączona jest z bólami brzucha, okolic lędźwiowych i krwiomoczem, może to świadczyć o kamicy nerkowej lub złogach zlokalizowanych w innych częściach układu moczowego.

Zobacz wideo: Badanie krwi i moczu - kiedy wykonać?

Szczawiany wapnia krystalizują się częściej w zagęszczonym moczu, dlatego chorzy z podejrzeniem kamicy moczowej muszą wypijać duże ilości płynów. Do krystalizacji dochodzi częściej, gdy:

• mocz ma kwaśne pH
• występuje w nim magnez, wapń, cytryniany lub mukopolisacharydy.

Częściej kłopoty z licznymi kryształami szczawianu wapnia mają osoby o takich predyspozycjach genetycznych, chorujący na nawracające infekcje dróg moczowych oraz osoby preferujące dietę bogatą w szczawiany. Zbyt dużo kryształków szczawianu i kamica szczawianowo-wapniowa występuje także przy w chorobach zapalnych jelit, przy diecie zbyt bogatej w witaminę C i jednoczesnym niedoborze witaminy B6, po resekcji jelit i przy chorobie Leśniowskiego-Crohna.

Sprawdź też: Co tkwi w kropli moczu?

Szczawiany wapnia w moczu - objawy

Początkowo złogi, które tworzą się przy nadmiernym wydalaniu szczawianów wapnia mogą nie dawać żadnych niepokojących objawów. Dopiero gdy kamienie powiększają się i przemieszczają w drogach moczowych, może dojść do kolki nerkowej objawiającej się silnym bólem, gorączką, a nawet wymiotami. Gdy mocz jest ciemnego, brunatnego koloru, a w wynikach badań występuje podwyższone stężenie kryształków szczawianu wapnia, chory może mieć stan zapalny nerek.

• Ważne badanie moczu. Sprawdź, co oznacza bilirubina w moczu

Szczawiany wapnia w moczu w ciąży

Szczawiany wapnia mogą pojawić się w wynikach badania moczu u każdej ciężarnej kobiety. W większości przypadków są fizjologicznym zjawiskiem i nie wymagają leczenia. Zawsze jednak wyniki powinien zobaczyć lekarz, bo każda nieleczona infekcja układu moczowego może stanowić zagrożenie dla zdrowia dziecka. Lekarz może profilaktycznie zalecić picie większej ilości wody i przyjmowanie preparatów żurawinowych, które zapobiegają wytrącaniu się kryształków szczawianu wapnia. Okazuje się, że żurawina, która sama jest bogata w szczawiany wapnia potrafi aż o 30 procent obniżyć wydalanie szczawianów wraz z moczem (codziennie trzeba wypijać 500 ml soku).

Czasem mimo profilaktyki u ciężarnej tworzą się jednak złogi i dochodzi do kamicy moczowej, objawy najczęściej występują w II i III trymestrze ciąży.

Szczawiany wapnia w moczu u dziecka

Liczne szczawiany wapnia w moczu dziecka mogą być oznaką hiperoksalurii.  Gdy nadmierna produkcja szczawianów wynika z wady genetycznej, mówimy o hiperoksalurii pierwotnej. Częściej występuje jednak hiperoksaluria wtórna, która ma związek z nadmiarem szczawianów w diecie, chorobami jelit. W jej trakcie zbyt dużo szczawianów jest wchłanianych z przewodu pokarmowego dziecka. 

Czytaj też:

• Erytrocyty w moczu (czerwone krwinki) - przyczyny krwiomoczu
• Bilirubina w moczu - przyczyny, norma i interpretacja badania
• Białko w moczu - przyczyny, norma i interpretacja badania
• Azotyny w moczu - wskazują na obecność bakterii i infekcji