Bilirubina w moczu - przyczyny, norma i interpretacja badania

Spis treści

• Kiedy sprawdzić poziom bilirubiny?
• Bilirubina w moczu normy
• Bilirubina w moczu przyczyny
• Groźna bilirubina w moczu w ciąży
• Bilirubina w moczu u dzieci

Bilirubina jest pomarańczowoczerwonym barwnikiem żółciowym, który powstaje w wyniku rozpadu składnika hemoglobiny zwanego hemem. Możemy sprawdzić jej poziom pobierając do badania próbkę krwi lub próbkę moczu. To ważny wskaźnik w diagnostyce laboratoryjnej, bo jest wykorzystywany w rozpoznawaniu wielu chorób wątroby i dróg żółciowych. Bilirubina dzieli się na:

• bilirubinę niesprzężoną, czyli taką, która nie dotarła jeszcze wraz z krwią do wątroby. Ten rodzaj nie dostaje się do moczu
• bilirubinę sprzężoną inaczej związaną, która dociera do żółci, pod wpływem działania enzymów w jelicie zmienia się w urobilinogen i sterkobiliny. W moczu jest wykrywana tylko w stanach chorobowych
• bilirubinę całkowitą (sprzężoną i niesprzężoną)

Zobacz wideo: Badanie krwi i moczu - kiedy wykonać?

Kiedy sprawdzić poziom bilirubiny?

Pacjent powinien jak najszybciej zbadać poziom bilirubiny w moczu, jeśli zaobserwuje u siebie kilka niepokojących objawów. Czujność powinna wzbudzić:

• ciemniejsza niż zwykle barwa moczu (bursztynowa)
• żółty odcień skóry i spojówek
• bóle brzucha
• ciągłe zmęczenie
• utrata wagi ciała

Badanie powinno się wykonać także u alkoholików i osób, które podejrzewają u siebie zatrucie lekami.

Do badania bilirubiny potrzebna jest poranna próbka moczu. Nie można jej jednak zbyt długo przechowywać, bo bilirubina utlenia się pod wpływem świata i wynik może być zafałszowany.

Bilirubina w moczu normy

Generalnie bilirubina nie powinna pojawiać się w moczu zdrowego człowieka. Przyjęto jednak bezpieczne normy, które dla bilirubiny całkowitej w moczu wynoszą poniżej 1,1 mg/dl, a dla bilirubiny związanej: poniżej 0,3 mg/dl. Gdy normy te zostaną przekroczone trzeba wykonać dodatkowe badanie poziomu bilirubiny we krwi. Zbyt niskie stężenie bilirubiny nie ma żadnego znaczenia klinicznego.

Reklama

Bilirubina w moczu przyczyny

Zbyt wysoki poziom bilirubiny w moczu świadczy o poważnych chorobach wątroby, dróg żółciowych i trzustki. U pacjentów takich najczęściej diagnozuje się:

• marskość wątroby
• zmiany nowotworowe wątroby
• zakrzepicę żył wątrobowych
• różne typy żółtaczek (wirusowe zapalenie wątroby typu A, B, C)
• kamicę i zapalenie dróg żółciowych
• nowotwory dróg żółciowych i trzustki
•  zatrucie grzybami oraz lekami.

Na podwyższenie stężenia bilirubiny wpływ mogą mieć także ekstremalne ćwiczenia fizyczne, np. udział w maratonie.

Zobacz: Krew w moczu - co to może znaczyć?

Groźna bilirubina w moczu w ciąży

U ciężarnych kobiet obecność bilirubiny w moczu może oznaczać cholestazę ciężarnych, która jest chorobą wątroby i dróg żółciowych. Choć cholestaza występuje stosunkowo rzadko (u jednej, dwóch pań na 100 ciężarnych Polek) i zazwyczaj ma łagodny przebieg, to w skrajnych sytuacjach może zagrozić życiu dziecka i wywołać przedwczesny poród. Choroba najczęściej pojawia się po 30. tygodniu ciąży i polega na zaburzeniu w wydzielaniu żółci. Pierwszym charakterystycznym objawem jest uciążliwy świąd rąk i nóg, z czasem u niektórych ciężarnych rozwija się także żółtaczka. 

• ​Dokładne badanie poziomu żelaza. Sprawdź, co to jest: Ferrytyna

Bilirubina w moczu u dzieci

Oznaczanie stężenia bilirubiny jest standardowym badaniem u noworodków, w związku z tym, że u większości dzieci od 2-3. dnia po urodzeniu gwałtownie wzrasta stężenie tego żółtego barwnika. Badanie wykonuje się jednak na próbce krwi a nie moczu, jak to się dzieje w przypadku starszych dzieci, u których podejrzewa się uszkodzenie komórek wątroby.

Czytaj też:

• Białkomocz - jakie są możliwe przyczyny i konsekwencje?
• Kłopoty z pęcherzem - fakty i mity
• Nietrzymanie moczu – czym jest i jakie są tego przyczyny?