Bilirubina jest pomarańczowoczerwonym barwnikiem żółciowym, który powstaje w wyniku rozpadu składnika hemoglobiny zwanego hemem. Możemy sprawdzić jej poziom pobierając do badania próbkę krwi lub próbkę moczu. To ważny wskaźnik w diagnostyce laboratoryjnej, bo jest wykorzystywany w rozpoznawaniu wielu chorób wątroby i dróg żółciowych. Bilirubina dzieli się na:
- bilirubinę niesprzężoną, czyli taką, która nie dotarła jeszcze wraz z krwią do wątroby. Ten rodzaj nie dostaje się do moczu
- bilirubinę sprzężoną inaczej związaną, która dociera do żółci, pod wpływem działania enzymów w jelicie zmienia się w urobilinogen i sterkobiliny. W moczu jest wykrywana tylko w stanach chorobowych
- bilirubinę całkowitą (sprzężoną i niesprzężoną)
Zobacz wideo: Badanie krwi i moczu - kiedy wykonać?
Kiedy sprawdzić poziom bilirubiny?
Pacjent powinien jak najszybciej zbadać poziom bilirubiny w moczu, jeśli zaobserwuje u siebie kilka niepokojących objawów. Czujność powinna wzbudzić:
- ciemniejsza niż zwykle barwa moczu (bursztynowa)
- żółty odcień skóry i spojówek
- bóle brzucha
- ciągłe zmęczenie
- utrata wagi ciała
Badanie powinno się wykonać także u alkoholików i osób, które podejrzewają u siebie zatrucie lekami.
Do badania bilirubiny potrzebna jest poranna próbka moczu. Nie można jej jednak zbyt długo przechowywać, bo bilirubina utlenia się pod wpływem świata i wynik może być zafałszowany.
Bilirubina w moczu normy
Generalnie bilirubina nie powinna pojawiać się w moczu zdrowego człowieka. Przyjęto jednak bezpieczne normy, które dla bilirubiny całkowitej w moczu wynoszą poniżej 1,1 mg/dl, a dla bilirubiny związanej: poniżej 0,3 mg/dl. Gdy normy te zostaną przekroczone trzeba wykonać dodatkowe badanie poziomu bilirubiny we krwi. Zbyt niskie stężenie bilirubiny nie ma żadnego znaczenia klinicznego.
Zobacz też: Zespół Gilberta
Bilirubina w moczu przyczyny
Zbyt wysoki poziom bilirubiny w moczu świadczy o poważnych chorobach wątroby, dróg żółciowych i trzustki. U pacjentów takich najczęściej diagnozuje się:
- marskość wątroby
- zmiany nowotworowe wątroby
- zakrzepicę żył wątrobowych
- różne typy żółtaczek (wirusowe zapalenie wątroby typu A, B, C)
- kamicę i zapalenie dróg żółciowych
- nowotwory dróg żółciowych i trzustki
- zatrucie grzybami oraz lekami.
Na podwyższenie stężenia bilirubiny wpływ mogą mieć także ekstremalne ćwiczenia fizyczne, np. udział w maratonie.
Zobacz: Krew w moczu - co to może znaczyć?
Groźna bilirubina w moczu w ciąży
U ciężarnych kobiet obecność bilirubiny w moczu może oznaczać cholestazę ciężarnych, która jest chorobą wątroby i dróg żółciowych. Choć cholestaza występuje stosunkowo rzadko (u jednej, dwóch pań na 100 ciężarnych Polek) i zazwyczaj ma łagodny przebieg, to w skrajnych sytuacjach może zagrozić życiu dziecka i wywołać przedwczesny poród. Choroba najczęściej pojawia się po 30. tygodniu ciąży i polega na zaburzeniu w wydzielaniu żółci. Pierwszym charakterystycznym objawem jest uciążliwy świąd rąk i nóg, z czasem u niektórych ciężarnych rozwija się także żółtaczka.
- Dokładne badanie poziomu żelaza. Sprawdź, co to jest: Ferrytyna
Bilirubina w moczu u dzieci
Oznaczanie stężenia bilirubiny jest standardowym badaniem u noworodków, w związku z tym, że u większości dzieci od 2-3. dnia po urodzeniu gwałtownie wzrasta stężenie tego żółtego barwnika. Badanie wykonuje się jednak na próbce krwi a nie moczu, jak to się dzieje w przypadku starszych dzieci, u których podejrzewa się uszkodzenie komórek wątroby.
Czytaj też:
- Białkomocz - jakie są możliwe przyczyny i konsekwencje?
- Kłopoty z pęcherzem - fakty i mity
- Nietrzymanie moczu – czym jest i jakie są tego przyczyny?
Oceń artykuł
(liczba ocen 16)
