Szczepienie przeciw żółtaczce
Szczepienie przeciw żółtaczce jest zabiegiem, którego próżno szukać w oficjalnej nomenklaturze medycznej. Mówiąc potocznie o szczepieniu przeciw żółtaczce w rzeczywistości mamy na myśli szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW). W praktyce bowiem niegdysiejsza nazwa „żółtaczka” wciąż jest używana zamiennie z WZW.
Istnieją trzy typy wirusowego zapalenia wątroby, choć tylko przeciw dwóm pierwszym można się zaszczepić. Wywoływane są przez wirusy HAV, HBV i HCV. Ich efektem są odpowiednio:
- WZW A – żółtaczka typu A (pokarmowa)
- WZW B – żółtaczka typu B (wszczepienna, zakaźna)
- WZW C - żółtaczka typu C
Szczepienie przeciw żółtaczce – zagrożenie wirusem HBV
Wirus HBV jest 100-krotnie bardziej zakaźny, niż wirus HIV. U mniej więcej połowy chorych, zakażenie przebiega bezobjawowo. W przypadku ostrego WZW B, u pacjentów stwierdza się zażółcenie skóry, zły nastrój, brak apetytu, możliwe są też powikłania, takie jak zapalenie stawów, czy spadek liczby płytek krwi.
Od ostrego WZW B groźniejsze jest jednak zapalenie przewlekłe, choroba przybiera taką postać również u osób, które nie miały na początku żadnych objawów. Konsekwencją przewlekłego WZW B mogą być: zapalenie wątroby, marskość wątroby oraz nowotwór. I właśnie dlatego tak istotną rolę odgrywa szczepienie przeciw żółtaczce.
Szczepienie przeciw żółtaczce B - obowiązkowe
Ze względu na skalę zagrożenia szczepienie przeciw żółtaczce B podaje się obowiązkowo noworodkom w ciągu pierwszych 24 godzin życia. Drugą dawkę otrzymuje się do końca 2. miesiąca życia, zaś trzecią – w 7. miesiącu po urodzeniu.
Natychmiastowe szczepienie przeciw żółtaczce B ma zapobiegać przewlekłej postaci wirusowego zapalenia wątroby i jego powikłań, takich jak rak wątrobowokomórkowy. Należy bowiem wiedzieć, że przypadku najmłodszych dzieci, ryzyko przybrania przez WZW B formy przewlekłej wynosi aż 90 procent.
Tego typu obowiązkowe szczepienie przeciw żółtaczce B jest w zupełności wystarczające u osób zdrowych i bez wyraźnej przyczyny nie podaje się dawek przypominających. Szczepienie przeciw żółtaczce B może być jednak wysoce potrzebne w sytuacji zaburzenia odporności czy wobec konieczności przeprowadzenia zabiegu medycznego.
Szczepienie przeciw żółtaczce przed operacją
Szczepienie przeciw żółtaczce przed operacją jest zalecane, ze względu na sposób w jaki dochodzi do zakażeń wirusowym zapaleniem wątroby typu B. Wirus WZW B przenoszony jest poprzez kontakt z krwią osoby chorej, ale też źle wysterylizowanymi narzędziami chirurgicznymi oraz igłami.
Dlatego do wielu zakażeń dochodzi na salach operacyjnych, w gabinetach stomatologicznych, studiach tatuażu, salonach fryzjerskich. A zatem udając się do szpitala na operację lub zabieg warto wcześniej przejść szczepienie przeciw żółtaczce B.
Szczepienie na żółtaczkę w ciąży
Szczepienie na żółtaczkę w ciąży jest zalecane w szczególności kobietom, które planują poddać się zabiegowi cesarskiego cięcia, ale też wszystkim ciężarnym, które w dzieciństwie nie zostały w ogóle lub prawidłowo zaszczepione lub podejrzewają, że poród może się odbywać w niezbyt sterylnych warunkach.
Szczepienie na żółtaczkę w ciąży wykonuje się po I trymestrze. Decyzję tę należy skonsultować z lekarzem prowadzącym ciąże. Pamiętajmy, że WZW B w ciąży stanowi zagrożenie nie tylko dla matki, ale i jej dziecka.
Szczepienie przeciw żółtaczce A
Żółtaczka A, zwana też pokarmową, wywoływana jest przez wirus zapalenia wątroby typu A (HAV). Jest to tak zwana choroba brudnych rąk. Zazwyczaj do zakażenia dochodzi poprzez spożycie zanieczyszczonego pokarmu lub wody, niekiedy wystarczy samo zanurzenie rąk w skażonej wodzie.
Wirus HAV przenoszony jest też drogą płciową. Żółtaczka pokarmowa objawia się początkowo przez bóle i wzdęcia brzucha, nudności, zgagę. Może dojść do zażółcenia skóry. W bardziej zaawansowanych stanach dochodzi do stanów zapalnych i uszkodzenia wątroby. W około 2 procentach wirus HAV może być śmiertelny.
Szczepienie przeciw żółtaczce A nie jest obowiązkowe, jest natomiast zalecane, w szczególności osobom, które żyją lub mają kontakt z innymi osobami żyjącymi w złych warunkach sanitarnych. Szczepienie przeciw żółtaczce A wskazane jest też w przypadku wyjazdów do krajów trzeciego świata i rozwijających się. Ale uwaga – w ostatnim czasie również w Europie obserwuje się ogniska WZW A.
