Reklama
Co to jest tendinopatia?
Tendinopatia to choroba ścięgien, która charakteryzuje się przewlekłymi zmianami w postaci stanu zapalnego w obrębie włókien ścięgnistych. Sama nazwa wskazuje już na charakter tej uciążliwej dolegliwości - po łacinie „tendinitis” oznacza „zapalenie ścięgien”.
Ten rodzaj patologicznego schorzenia nasila się głównie w trakcie wysiłku i po jego zakończeniu. Przewlekłe zmiany wynikają bezpośrednio z przeciążenia ścięgien, czyli miękkich tkanek, które swoją strukturą przypominają sznurek.
To one przytwierdzają mięśnie do miejsca przyczepu i umożliwiają swobodne funkcjonowanie. Zmiany zwyrodnieniowe zmniejszają ich wytrzymałość i ścięgna stają coraz mniej odporne na zerwanie.
Tendinopatia to przewlekły zespół bólowy. Najczęściej pojawia się u osób wyczynowo uprawiających sport, ale może także stanowić problem zdrowotny osób, które uprawiają sport tylko rekreacyjnie lub nawet mało aktywnie. Powtarzanie tych samych czynności fizycznych przez dłuższy czas powoduje przeciążenie ścięgien. Stan zapalny może pojawić się w obrębie każdego stawu.
Chorobą o podobnych odczuciach bólowych jest entezopatia. Jaka jest różnica pomiędzy tendinopatią a entezopatią? Tendinopatia to patologiczne zmiany, które pojawiają się w obrębie wolnej części ścięgien, a entezopatia to mikrouszkodzenia, które występują tylko przy przyczepach ścięgien. A zatem te dwie choroby dotyczą tego samego problemu medycznego, a różnią się jedynie lokalizacją.
W klasyfikacji ICD-10, czyli Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych, tendinopatia (M. 67.90) znajduje się w rozdziale dotyczącym chorób maziówki i ścięgien.
Reklama
Rodzaje tendinopatii
Tendinopatia pojawia się w formie zapalenie ścięgien różnych stawów. Typ choroby i stopień nasilenia dolegliwości zależy od miejsca powstania przewlekłych zmian.
Najczęściej spotykanymi stanami zapalnymi są tendinopatie:
- barku, w tym stożka rotatorów (mięśnia nadgrzebieniowego) i podgrzebieniowego,
- ścięgna Achillesa (czyli stawu skokowego),
- kolana - więzadła rzepki, tzw. kolano skoczka,
- łokcia,
- mięśnia czworogłowego uda,
- biodra,
- pośladkowe,
- mięśnia dwugłowego,
- rozcięgna podeszwowego,
- mięśnia dwugłowego ramienia, nazywaną także tendinopatią LHBT.
Miejscem dość często narażonym na kontuzję jest bark. Tendinopatia stawu barkowego charakteryzuje się nie tylko bólem przy poruszaniu barkiem, ale także odczuwaniem bólu w trakcie leżenia na nim, nawet w czasie snu.
Początek tej dolegliwości ma najczęściej źródło w przebytym wcześniej urazie tej części ciała. Dodatkowo zakres ruchu barku jest ograniczony i pojawia się uczucie „trzeszczenia” w stawie.
Reklama
Przyczyny i objawy tendinopatii
Przyczynami tendinopatii są najczęściej:
- długotrwałe wykonywanie tej samej czynności,
- powtarzanie tej samej czynności,
- przeciążenie ścięgien,
- zmiany zwyrodnieniowe, które zmniejszają wytrzymałość ścięgien na rozciąganie i stwarzają korzystne warunki do ich zerwania,
- nieprawidłowe wzorce ruchowe,
- zaburzenia mobilności stawów.
Czynnikami sprzyjającymi powstawaniu tendinopatii są: wiek, płeć, otyłość, zaburzenia hormonalne czy niewłaściwie przeprowadzane treningi. Ryzyko pojawienia się przewlekłego stanu zapalnego ścięgien wzrasta z wiekiem, gdy wytrzymałość ścięgien jest już zdecydowanie słabsza.
Jedną z przyczyn choroby może być także rodzaj wykonywanej pracy, która wymusza przyjęcie określonej pozycji ciała.
Oto kilka przykładów sytuacji, które zwiększają ryzyko stanów zapalnych stawów:
- nieprawidłowa pozycja przy długim pisaniu na klawiaturze,
- niewłaściwe obuwie podczas biegania,
- wady stóp,
- praca polegająca na malowaniu ścian w nieergonomicznej pozycji,
- brak rozgrzewki przed intensywnym treningiem,
- zbyt duży wysiłek fizyczny o nadmiernej częstotliwości,
- podejmowanie intensywnej aktywności fizycznej po dłuższej przerwie,
- dysbalans ruchowy, czyli sytuacja, w której grupa mięśni działających przeciwstawnie ma niezrównoważoną siłę.
Głównym objawem tendinopatii jest ból w okolicy konkretnego ścięgna, ściśle związany z jego obciążeniem.
Dość silna bolesność pojawia zaraz na początku wykonywania konkretnej czynności, przez moment stopniowo zmniejsza się, aby nasilić się przy dalszej aktywności.
Na koniec ból jest już tak silny, że zmusza do zaprzestania jakiegokolwiek działania fizycznego w obrębie tego konkretnego stawu. Chory odczuwa także bolesność w czasie dotyku, a dodatkowo może pojawić się obrzęk i uczucie „trzeszczenia” stawu.
W zależności od rodzaju tendinopatii ból dotyczy różnych części ciała:
- przy tendinopatii ścięgna Achillesa pojawia się ból w okolicach pięty, któremu dodatkowo towarzyszy obrzęk i zgrubienie oraz podwyższona ciepłota tego miejsca, wyczuwalna przez sam dotyk,
- tendinopatia więzadła rzepki wywołuje ból w obrębie przedniej części stawu kolanowego, który nasila się przy podskokach. Dodatkowo więzadło jest wrażliwe na dotyk i często pogrubione,
- tendinopatia rozcięgna podeszwowego powoduje ból w okolicy przyśrodkowej części pięty. Przyczyną takiej dolegliwości są mikrourazy wyższych partii ciała, które pogłębiają deformację stopy,
- tendinopatia łokcia, nazywana często łokciem tenisisty lub golfisty, może być objawem przeciążenia ścięgien prostownika w łokciu, powodującym ból i stan zapalny.
Reklama
Jak leczyć tendinopatię? Kiedy niezbędna operacja?
Pierwszym etapem leczenia tendinopatii powinno być zaprzestanie wysiłku fizycznego w obrębie miejsca, w którym odczuwany jest ból. Jeśli po kilku dniach dolegliwości bólowe nie ustąpią należy zgłosić się do ortopedy.
Początek leczenia ma za zadanie zmniejszenie stanu zapalnego i bólu. W tym celu można skorzystać z krioterapii, ultradźwięków, jonoforezy, laseroterapii, kinezyterapii lub kinesiotapingu.
Zabiegiem, który skraca czas regeneracji chorej tkanki jest także elektroliza przezskórna, czyli zastosowanie mikroprądów docierających głęboko w ścięgno i pobudzających tkankę do regeneracji.
Zalecaną metodą leczenia jest także akupunktura. Lekarz dobiera indywidualnie formę leczenia, w zależności od rodzaju kontuzji. W przypadku tendinopatii barku, leczenie obejmuje stosowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, masaż tkanek głębokich i odpowiednie ćwiczenia.
Leczenie tendinopatii kolana polega głównie na terapii manualnej, ćwiczeniach, iniekcji osocza bogatopłytkowego lub terapii falą uderzeniową.
Operacja tendinopatii (zabieg chirurgiczny) traktowana jest jako radykalna metoda leczenia. Wskazaniem do takiego zabiegu jest brak jakichkolwiek efektów leczenia zachowawczego przez co najmniej 6 miesięcy.
Reklama
Jakie ćwiczenia na tendinopatię?
Jednym ze skuteczniejszych sposobów walki z przewlekłymi stanami zapalnymi ścięgien są ćwiczenia na tendinopatię. Każdy zestaw ćwiczeń jest indywidualnie dobierany dla konkretnej osoby i jej choroby.
Zasada doboru opiera się o lokalizację bólu u danego pacjenta oraz na szczegółowym określeniu zaburzonych funkcji motorycznych. Obciążenia w czasie ćwiczeń są zwiększane stopniowo, aby nie sprawiać zbyt dużych dolegliwości bólowych.
Należy pamiętać, iż tendinopatia wymaga dłuższego stosowania ćwiczeń i tym samym cierpliwości ze strony pacjenta. Warto ćwiczyć pod okiem specjalisty, aby prawidłowo prowadzić proces leczenia.
W zależności od typu schorzenia fizjoterapeuci zalecają odmienne ćwiczenia tendinopatii:
- bark - skuteczne są tzw. odwodzenia z oporem z wykorzystaniem taśm rehabilitacyjnych,
- kolano - wyprost kolana i utrzymanie stawu kolanowego przez 50 sekund w napięciu,
- ścięgno Achillesa - rozciąganie długich mięśni łydki oraz stopy,
- łokieć - wzmacnianie mięśni prostownika przedramienia.
Rehabilitacja może trwać kilka miesięcy. Powrót do pełnej formy wymaga systematyczności i zaangażowania w ćwiczenia. Warto unikać codziennych czynności, które nasilają ból czy obrzęk.
