Wady zgryzu
Wada zgryzu to zaburzenie w budowie i czynnościach narządów jamy ustnej. Mogą ograniczać się do pojedynczych zębów, całych łuków zębowych i ich wzajemnej relacji. Nieleczone prowadzą do zaburzeń gryzienia i żucia pokarmów, oddychania oraz wad wymowy. Są także powodem próchnicy i chorób przyzębia. Ponadto są traktowane jako defekt estetyczny.
Wady zgryzu dzieli się w odniesieniu do trzech płaszczyzn przestrzennych:
- strzałkowej (pośrodkowej),
- czołowej (oczodołowej),
- poziomej (horyzontalnej).
W obrębie pierwszej wyróżnia się różnego rodzaju zwężenia, rozszerzenia i asymetrie. W drugiej zaburzenia przednio-tylne, takie jak cofnięcia lub wysunięcia. W trzeciej natomiast zaburzenia pionowe takie jak skrócenia lub wydłużenia.
Rodzaje wad zgryzu
Profesor Antonina Orlik-Grzybowska opracowała następującą klasyfikację zaburzeń zgryzu:
1.Wady poprzeczne:
- zgryz krzyżowy - odwrotne zachodzenie zębów dolnych na górne i zaburzenie linii pośrodkowej dolnego łuku zębowego; zgryz krzyżowy można podzielić na zgryz krzyżowy częściowy lub całkowity,
- zgryz przewieszony jednostronny lub obustronny – charakteryzuje się stykaniem części podniebiennych zębów górnych z częściami policzkowymi zębów dolnych,
- boczne przemieszczenie żuchwy czynnościowe i morfologiczne – po stronie przemieszczenia zwykle występuje zgryz krzyżowy, a po drugiej stronie zgryz przewieszony,
2.Wady przednio-tylne:
- tyłozgryz i tyłożuchwie - cofnięcie dolnego łuku zębów lub całej żuchwy,
- przodozgryz i przodożuchwie - wysunięcie do przodu dolnego łuku zębów lub żuchwy.
3.Wady pionowe:
- zgryz otwarty charakteryzuje się tzw. szparą niedogryzową oraz zaburzeniami w gryzieniu i żuciu pokarmów,
- zgryz głęboki charakteryzuje się zwiększeniem nagryzu pionowego zębów siecznych, czyli głębokim zachodzeniem górnych siekaczy na dolne i zaburzeniami w ruchach żuchwy.
U pacjentów z wadami zgryzu rzadko obserwuje się tylko jeden rodzaj wady. Z reguły na główną wadę zgryzu nakładają się nieprawidłowości w innych płaszczyznach.
Wady zgryzu u dzieci
Wady zgryzu diagnozuje się najczęściej u dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Wczesne wykrycie pozwala skorygować wadę ruchomymi aparatami ortodontycznymi, zakładanymi zwykle na noc. Wówczas nie ma konieczności zakładania stałego aparatu ortodontycznego.
Nabyte wady zgryzu u dzieci są często skutkiem zbyt długiego ssania smoczka lub kciuka. Typowa dziecięca wada zgryzu powstała na skutek nawykowego ssania palca lub smoczka to zgryz otwarty, któremu towarzyszą zaburzenia mowy takie jak seplenienie.
Wady zgryzu u dorosłych
Wady zgryzu u dorosłych można podzielić na nieskorygowane w dzieciństwie oraz nabyte powstałe na skutek uszkodzenia łuku lub nieprawidłowego leczenia stomatologicznego – nieodpowiedniego wypełnienia lub źle dostosowanej korony lub mostu. Również długotrwałe braki w uzębieniu prowadzą do rozwoju wad zgryzu. Wady zgryzu u dorosłych wymagają założenia stałego aparatu ortodontycznego, który nosi się przez około dwa lata. Po jego zdjęciu konieczne jest leczenie podtrzymujące w postaci aparatu retencyjnego (ruchomego). Typowe wady zgryzu u dorosłych to tyłozgryz oraz przodozgryz.
Wada zgryzu: przodozgryz i tyłozgryz
Przodozgryz polega na wysunięciu do przodu całego dolnego łuku zębowego lub tylko przedniej części łuku. Innymi słowy dolny łuk zachodzi na górny. Charakterystyczne dla przodozgryzu jest wysunięcie dolnej wargi oraz brody do przodu.
Tyłozgryz to cofnięcie całego dolnego łuku zębowego lub jego przedniej części. Charakterystyczna dla tej wady zgryzu jest przerwa pomiędzy siekaczami w łuku górnym i dolnym oraz cofnięcie dolnej wargi. U wielu pacjentów obserwuje się przechylenie górnych siekaczy w kierunku wargi górnej, a także zniekształcenie twarzy i opadanie kącików ust. Tyłozgryz jest najczęściej występującą wadą zgryzu. Stanowi ponad 60 procent wszystkich wad zgryzu.
Czytaj:
