Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗
Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗
Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗

Mleko krowie czy napoje roślinne - co wybrać?

Napój roślinny (dawniej określany jako mleko roślinne) może być świetnym źródłem składników odżywczych. To doskonała alternatywa dla wegan i osób uczulonych na laktozę lub kazeinę. Nadaje się do dodawania do kawy lub herbaty, a także przyrządzania deserów, sosów, zup — możliwości są szerokie. Mleko krowie z kolei to produkt, bez którego wielu z nas nie wyobraża sobie spiżarni w domu. Dziś coraz lepiej rozumiemy jednak wady mleka zwierzęcego, takiego jak mleko krowie, mleko kozie czy mleko owcze. Choć jest ono dobrym źródłem wapnia, w praktyce obecnie dostępne fortyfikowane napoje roślinne także mogą zawierać go w dużych ilościach. Dowiedz się więcej o wartościach zamienników mleka krowiego i sprawdź, co jest lepszym wyborem.
Butelki Alternatywnego Mleka I Składników, Widok Z Góry.
freepik
W skrócie
  • Napoje roślinne są świetnym źródłem składników odżywczych i doskonałą alternatywą dla osób uczulonych na laktozę czy kazeinę; mleko krowie ma zalety, ale coraz więcej osób dostrzega jego wady, takie jak nietolerancja laktozy czy obecność tłuszczów nasyconych.
  • Produkcja mleka roślinnego, takiego jak mleko sojowe, owsiane, kokosowe czy migdałowe, jest mniej szkodliwa dla środowiska, emitując mniej gazów cieplarnianych i zużywając mniej wody niż produkcja mleka krowiego.
  • Napoje roślinne są dostępne w różnych wersjach, takich jak o obniżonej zawartości węglowodanów czy bezglutenowych, co pozwala na dopasowanie ich do indywidualnych potrzeb i upodobań, a ich bogaty asortyment ułatwia znalezienie ulubionego smaku.
Spis treści

Reklama

Jakie wady ma picie mleka krowiego?

Szklanka mleka klasycznego dostarcza 300 mg wapnia, z czego organizm przyswaja około 30%. To także 46% dziennego zapotrzebowania na witaminę B12 oraz 3,2 g białka. Niektórzy z nas nie wyobrażają sobie kawy bez smaku mleka.

W praktyce jednak nietolerancję laktozy stwierdza się u 20-37% dorosłych Polaków. Obecność tego składnika powoduje często trudne do zidentyfikowania objawy, takie jak biegunki i wzdęcia po spożyciu nawet niewielkiej ilości mleka.

Nietolerancję należy odróżnić od alergii - alergia jest problemem już poważniejszym i rzadszym.

Mleko krowie jest dobrym źródłem energii, co może być zaletą; dla innych będzie poważną wadą. Jego kaloryczność wydaje się nieodczuwalna, ale skutecznie przyczynia się w długiej perspektywie do wzrostu masy ciała. Problemem jest obecność tłuszczów nasyconych prowadzących do rozwoju chorób metabolicznych i krążenia.

Warto mieć przy tym na uwadze, że przemysłowa produkcja mleka jest wysoce nieetyczna, związana ze złymi warunkami bytowymi, rozwojem chorób i regularnym zapładnianiem krów. Choć w toku pozyskiwania mleka nie następuje ubój zwierząt, oddzielone męskie cielaki zostają przeznaczone do uboju.

Reklama

Napoje (mleko) roślinne - jakie są ich zalety?

Do niedawna problematyczne wydawało się zaspokojenie zapotrzebowania na wapń. Ten czynnik zniechęcał wiele osób do sięgania po napoje roślinne. Dziś jednak napoje roślinne fortyfikowane mogą zawierać właściwie tyle samo wapnia i białka co taka sama szklanka mleka krowiego.

Produkty fortyfikowane są dobrym źródłem różnych substancji, których suplementacja ma znaczenie nie tylko dla wegetarian i wegan - wymienić można witaminę D i witaminę B12.

Można je robić w warunkach domowych — zwykle wystarczy namoczyć orzechy, płatki czy inne składniki, z których się je wyrabia. Ważne jest jednak to, że mogą być gorsze w smaku i zwykle zawierają mniej cennych składników niż te wytwarzane przez specjalistyczne firmy. Ich konsystencja także może nie być najlepsza, jeśli chcemy z nich wyrabiać dania (np. naleśniki).

Dowiedz się więcej o atutach napojów roślinnych, pozyskiwanych z orzechów, zbóż, pestek lub nasion.

Wpływ produkcji mleka krowiego i napojów roślinnych na środowisko

Produkcja mleka krowiego przyczynia się do emisji znacznych ilości gazów cieplarnianych na wszystkich etapach procesu - poczynając od uprawy i przetwórstwa roślin i zbóż na pasze oraz ich transportu, po obsługę ferm i przetwórstwo oraz transport mleka. Przewody pokarmowe krów nieustannie produkują metan — gaz, który w porównaniu do dwutlenku węgla ma 25-krotnie wyższy potencjał tworzenia efektu cieplarnianego (GWP).

Obornik będący stałym produktem ubocznym hodowli krów jest z kolei ogromnym źródłem tlenku diazotu, który oprócz posiadania GWP na poziomie 300-krotności CO2, niszczy także warstwę ozonową. Sumarycznie przyjmuje się, że produkcja mleka krowiego emituje od ok. 2,7 do 4,5 razy więcej ekwiwalentu CO2, niż analogiczna ilość mleka roślinnego, w zależności od wybranego surowca.

Kolejną kwestią jest zużycie wody — produkcja mleka krowiego zużywa więcej wody niż alternatywy roślinne, niezależnie od wybranego surowca - do nawet 13-krotnie więcej w porównaniu z mlekiem owsianym. Inne alternatywy roślinne zużywają więcej wody, ale w każdym przypadku jest to zużycie znacznie mniejsze niż w przypadku produkcji mleka krowiego (z wyjątkiem migdałów).

Mleko sojowe - właściwości odżywcze

Napój sojowy (dawniej najczęściej określany jako mleko sojowe) otrzymuje się, namaczając soję, a właściwie jej ziarna, w wodzie. To podstawowy zamiennik - oczywiście nie zawiera laktozy i kazeiny w przeciwieństwie do mleka od krowy. Atutem jest łatwa dostępność tego produktu.

Napój sojowy sprawdza się dobrze w diecie wegetariańskiej i wegańskiej ze względu na dużą zawartość białka. Białko to jest także dobrze przyswajalne i lekkostrawne.

Zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Fortyfikowany napój sojowy to dobre źródło witaminy E, z grupy B, kwasu foliowego, żelaza, cynku. To także magnez. Ważne jest wzbogacanie napoju wapniem. Atutem tak zwanego mleka sojowego jest korzystny wpływ na układ pokarmowy przez zawartość błonnika. Napój z soi ma neutralny smak. Jest najczęściej wybierany.

Mleko owsiane - właściwości odżywcze

Wymieniając napoje roślinne w pierwszej kolejności najczęściej ludziom przychodzi na myśl napój sojowy. Drugim wyborem są zwykle napoje owsiane. Owies ma neutralny smak, łagodniejszy od soi. Zawiera cenne witaminy, często jest fortyfikowane i znajdziemy w nim niezbędne związki — np. fosforu, wapnia i inne. Wszystkie informacje znajdziesz na etykiecie.

Dostępne są produkty z obniżoną zawartością węglowodanów oraz bezglutenowe. Ma korzystny profil lipidowy i rozpuszczalny błonnik cenny dla organizmu. Nie znajdziemy w nim tłuszczów nasyconych. Ze względu na brak soi lepiej się sprawdza w przypadku wielu osób - soja może uczulać.

Napój na bazie owsa nie jest bezglutenowy sam z siebie - muszą o tym pamiętać pacjenci z celiakią.

Mleko kokosowe - właściwości odżywcze

Napoje roślinne to szeroka paleta smaków różnych gatunków roślin. Wśród nich można wymienić także napoje kokosowe. Nie jest to samo, co mleczko kokosowe. To naturalny izotonik. Zawiera naturalny antyoksydant, czyli witaminę C, a także witaminę K czy z grupy B.

W składzie znajdziemy także żelazo, fosfor, sód i miedź. Jest nieco bardziej kaloryczne względem pozostałych zamienników.

Zawiera dużo witamin, głównie C, E i z grupy B, zwykle jest fortyfikowane. Znajdziemy w nim związki wapnia, selenu, fosforu, żelazu.

Mleko migdałowe - właściwości odżywcze

Napój migdałowy (mleko migdałowe) jest dobrym źródłem jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, a także magnezu, wapnia, potasu czy witaminy E.

Źródłem są tutaj migdały. Napoje migdałowe mają charakterystyczny orzechowy aromat. Dzięki temu są nie tylko zamiennikiem, ale także ciekawym dodatkiem do różnych potraw i napojów.

Te także są zwykle fortyfikowane - znajdziemy w nich więc cenne składniki mineralne takie jak wapń, magnez czy potas. Można znaleźć produkty z obniżoną ilością węglowodanów. W tym "mleku roślinnym" jest nieco więcej kalorii niż w innych.

Znajdziemy w nich za to cenne flawonoidy. Ich zawartość w orzechach migdałów wpływa na zdrowie serca i naczyń krwionośnych, które wzmacniają i uszczelniają.

Reklama

Napoje roślinne to zdrowy zamiennik mleka krowiego

Napoje roślinne, powszechnie określane jako mleka roślinne, są dziś niezwykle popularne. Spożywane w odpowiedniej ilości dostarczają organizmowi cennych składników odżywczych, często są wzbogacone o cenne składniki mineralne.

Korzystają z nich weganie, wegetarianie, osoby, którym szkodzi laktoza, fani zdrowej żywności szukający mniej kalorycznych odpowiedników popularnych produktów. Są wytwarzane w sposób mniej szkodliwy dla środowiska i zdecydowanie bardziej etyczny, a pozostają bardzo wartościowe. Co ważne, oferty producentów są dziś naprawdę bogate.

To nie tylko znane już dłuższy czas temu napoje sojowe — jeśli nie przepadasz za smakiem tak zwanego mleka sojowego, możesz sięgnąć po napój ryżowy, napój migdałowy czy inny, by wkrótce znaleźć swój ulubiony smak. Dużym atutem jest także to, że dziś znajdziemy produkty z obniżoną zawartością węglowodanów, bezglutenowe, w wersji barista do napojów kawowych.

Wszystkie znajdziesz w medme sklep. Dokładne dane o poszczególnych napojach pozwalają z łatwością znaleźć potrzebne informacje i ułatwiają zakup. Z nami uzupełnisz domową spiżarnię bez tracenia czasu na zakupy i bez dźwigania kartonów.

Bibliografia

  • Konieczny, G., & Nawracala, J. (1994). Mleko sojowe i tofu-wytwarzanie i zastosowanie. Poradnik Gospodarski, (06), 26-17.
  • Hoffmann, M., & Kostyra, E. (2015). Jakość sensoryczna i wartość odżywcza wegańskich substytów mleka krowiego. Postępy techniki przetwórstwa spożywczego.
Aleksandra Seń
Artykuł napisany przez
Aleksandra Seń
Specjalistka od SEO, zorientowana na sektor medyczny oraz zagadnienia HR. Swoje umiejętności rozwijała pracując w firmach marketingowych i redakcjach online. Obecnie jest doktorantką studiującą kulturę i religię na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie skupia się na badaniach nad zbiorową pamięcią i dziedzictwem kulturowym. W czasie wolnym eksploruje górskie trasy i odkrywa wyjątkowe elementy designu z lat sześćdziesiątych.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Napoje
Srebro koloidalne do picia: dawkowanie i właściwości. Jakie?
Srebro koloidalne do picia na ból gardła
Nalewka z czosnku niedźwiedziego - właściwości. Jak ją zrobić i kiedy dawkować?
Nalewka z czosnku niedźwiedziego na białym tle
Grzaniec - jak go zrobić? Rodzaje, właściwości i przepis
Grzaniec alkoholowy
Podobne artykuły
Syrop z mleczu mniszka lekarskiego
Sprawdzony przepis na syrop z mniszka lekarskiego. Na co pomaga i jak zrobić go w domu?
Wypicie piwa a jazda samochodem
Ile trzyma jedno piwo i jak dużo można wypić przed prowadzeniem auta?
Parzenie melisy
Melisa - właściwości i działanie. Jak parzyć i ile razy dziennie pić?
Filiżanka mleka z kurkumą
Złote mleko - przepis z kurkumą. Jak zrobić i na co pomaga?
Zastosowanie imbiru w leczeniu
Syrop z imbiru, miodu i cytryny, czyli domowy sposób na przeziębienie i kaszel

Reklama