Co to jest i jak działa atorwastatyna?
Atorwastatyna oryginalna została opatentowana przez firmę Pfizer w 1996 i była sprzedawana pod nazwą Lipitor.
Działanie atorwastatyny obejmuje zmniejszanie stężenia trójglicerydów i cholesterolu, zwłaszcza jego szkodliwej frakcji LDL. Ale nie tylko. Dodatkowym atutem tej substancji jest zwiększanie dobrej frakcji cholesterolu, czyli tak zwanego HDL.
Atorwastatyna jest substancją wynalezioną w latach 80. XX wieku w celu zapobiegania miażdżycy i jej powikłaniom. Jest ona jedną z najsilniej działających statyn.
Mechanizm działania atorwastatyny polega na blokowaniu reduktazy HMG-CoA - ważnego enzymu potrzebnego do syntezy cholesterolu.
Najważniejszym skutkiem działania leku jest zmniejszenie zdarzeń sercowo-naczyniowych, czy udarów mózgu i zgonów, które w dużej mierze mogą być powodowane zbyt wysokim poziomem cholesterolu i trójglicerydów.
Atorwastatynę stosuje się w celu leczenia hipercholesterolemii pierwotnej, rodzinnej, mieszanej, a także w hiperlipidemii, gdy dieta i inne niefarmakologiczne sposoby leczenia nie działają.
Statynę tę stosuje się także w prewencji u pacjentów zagrożonych zdarzeniami sercowo-naczyniowymi (na przykład zawałów, czy udarów). Więcej o hipercholesterolemii można przeczytać tutaj: https://www.medme.pl/choroby/hipercholesterolemia,165.html
Dawkowanie atorwastatyny - jak przyjmować preparaty?
Atorwastatyna występuje w kilku różnych dawkach (10 mg, 20 mg, 40 mg i 80 mg). Dawkowanie atorwastatyny najczęściej zakłada przyjmowanie jednej tabletki dziennie.
Oczywiście sposób przyjmowania ustala zawsze lekarz prowadzący i to on decyduje o ostatecznej dawce jaką ma przyjmować pacjent.
Bardzo istotną kwestią, którą poruszają pacjenci jest pytanie, czy stosuje się atorwastatynę rano czy wieczorem?
Szczyt syntezy cholesterolu w organizmie przypada na porę nocną. Starszego typu statyny (jak simwastatyna czy lowastatyna), które mają krótki okres półtrwania muszą być podawane przed snem. Wówczas ich najmocniejsze działanie przypada na czas najintensywniejszej syntezy cholesterolu.
Atorwastatyna ma jednak o wiele dłuższy okres półtrwania i dlatego działa w organizmie przez niemal 24 godziny. Z tego też powodu może być przyjmowana o dowolnej porze dnia.
Atorwastatyna a inne statyny
Ja już zdążyliśmy wcześniej wspomnieć, atorwastatyna należy do nieco nowszej grupy statyn. Różnica między atorwastatyną a simwastatyną jest w tak zwanym okresie półtrwania, czyli w czasie, w jakim jest ona obecna w organizmie.
Ponieważ atorwastatyna pozostaje dłużej w organizmie niż simwastatyna, może być przyjmowana niezależnie od pory dnia.
Dużo mniejsza w tym przypadku jest różnica między atorwastatyną a rosuwastatyną. Obydwie mają długi okres półtrwania i mogą być przyjmowane o dowolnej godzinie. Ważne jest tylko to, by zawsze była to ta sama pora dnia.
Jest jednak inna istotna rozbieżność pomiędzy tymi dwiema substancjami. Otóż rosuwastatyna jest cztery razy silniejsza od atorwastatyny. Dawka 20 mg atorwastatyny odpowiada 5 mg rosuwastatyny, a 80 mg atorwastatyny to 20 mg rosuwastatyny.
Skutki uboczne atorwastatyny - jakie ma działania niepożądane?
Jakie są działania niepożądane atorwastatyny? Wszystkie aktualnie stosowane statyny cieszą się wysoką skutecznością i umiarkowanymi skutkami ubocznymi. Jednak są one prawdopodobne i zawsze należy zwracać na nie uwagę.
Często pojawiają się bóle głowy, reakcje alergiczne, bóle gardła i krtani, krwawienia z nosa, dolegliwości jelitowe, w tym bóle brzucha, zaparcia, wymioty, czy nudności.
Bardzo ważnym skutkiem ubocznym atorwastatyny jest ból mięśni. Jednakże nie jest to działanie typowe tylko dla atorwastatyny, gdyż wykazują je także inni przedstawiciele tej grupy leków.
Statyny mogą w rzadkich przypadkach działać na mięśnie szkieletowe, powodując ich ból, zapalenie mięśni i miopatie.
Po zaobserwowaniu takiego objawu należy koniecznie zgłosić się do lekarza prowadzącego, który zaordynuje odpowiednie badania. Czasami wystarczy zmienić statynę na inną, by bóle mięśni minęły.
Jaka jest korelacja między atorwastatyną a niewydolnością nerek? Przedłużające się bóle mięśniowe w trakcie terapii statyną mogą prowadzić do poważnego uszkodzenia bolących mięśni, a dalej do niewydolności nerek, co może być groźne dla całego organizmu.
Dlatego tak ważne jest, aby w trakcie kuracji statynami monitorować cykliczne parametry wątrobowe i nerkowe. Istotne jest to szczególnie u pacjentów pijących regularnie duże ilości alkoholu.
Łączenie atorwastatyny i alkoholu jest niewskazane i w takim przypadku, trzeba jeszcze bardziej zwracać uwagę na te wskaźniki.
Leki i preparaty z atorwastatyną
Oryginalnym, zawierającym atorwastatynę lekiem był Lipikor, którego nie można znaleźć w Polsce. Są za to dostępne liczne zamienniki atorwastatyny. Pozostałe leki dostępne na rynku są to leki refundowane. Ich cena nie jest duża, w zależności od dawki i wielkości opakowania wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych za pełnopłatne opakowanie.
Cena atorwastatyny refundowanej jest jeszcze niższa i waha się w granicach od kilku do kilkunastu złotych. Koszt może być wyższy w przypadku leków w najwyższej możliwej dawce (80 mg) lub w największym opakowaniu (90 tabletek).
Jednakże dla pacjentów, którzy ukończyli 75. rok życia wszystkie refundowane preparaty atorwastatyny powinny być całkowicie darmowe.
W Polsce nie można otrzymać atorwastatyny bez recepty. Podobnie jak inne statyny, potrzebna jest wcześniej wizyta u lekarza, który wystawi odpowiednią receptę.
