Zaburzenia psychiczne mogą być zaraźliwe wśród młodzieży 😦 Dowiedz się więcej!
Zaburzenia psychiczne mogą być zaraźliwe wśród młodzieży 😦 Dowiedz się więcej!
Zaburzenia psychiczne mogą być zaraźliwe wśród młodzieży 😦 Dowiedz się więcej!

Ciężar właściwy moczu poniżej i powyżej normy - ile wynosi?

Co to jest ciężar właściwy moczu? To jeden z najważniejszych parametrów mierzonych w czasie badania moczu. Ciężar właściwy sprawdza się, aby ocenić pracę nerek. Niski ciężar właściwy moczu będzie świadczyć o tym, że grozi nam niewydolność nerek, podwyższony ciężar właściwy moczu jest jednym z objawów odwodnienia. Jakie mogą być przyczyny niewłaściwego ciężaru moczu?
Próbka moczu do badania ciężaru właściwego moczu
Źródło: 123RF
W skrócie
  • W badaniu moczu określane są różne parametry. Ciężar właściwy moczu bada się głównie w celu sprawdzenia, jak nerki radzą sobie z zagęszczaniem moczu.
  • Niski ciężar moczu może być wynikiem spożycia zbyt dużej ilości płynów. Możliwe jednak, że diagnoza będzie znacznie poważniejsza, tj. może świadczyć o niewłaściwej pracy nerek i ich rozpoczynającej się niewydolności.
  • Podwyższony ciężar moczu najczęściej spowodowany jest odwodnieniem, biegunką, wymiotami lub nadmiernym poceniem się. Zanim zaczniemy podejrzewać zwężenie tętnic nerkowych lub niewłaściwą pracę serca, warto również uwzględnić, czy mocz nie został pobrany rano, kiedy ma wyższy ciężar właściwy.
  • Nie istnieją uniwersalnie ustalone normy, jeśli chodzi ciężar właściwy moczu. Zarówno w przypadku dorosłych jak i dzieci, normy zależą od laboratorium, w którym wykonywane jest badania oraz czułości sprzętu.
SPRAWDŹ TEŻ: Jakie powinno być ph moczu? Interpretacja badań
Spis treści

Badanie moczu a ciężar właściwy 

W czasie typowego badania moczu określane są takie parametry jak:

  • poziom białka w moczu,

  • poziom cukru,

  • poziom ciał ketonowych,

  • czerwone krwinki,

  • kolor,

  • przejrzystość,

  •  pH,

  • ciężar właściwy.

Ostatni z parametrów, ciężar właściwy moczu, bada się głównie po to, aby sprawdzić, jak nerki radzą sobie z zagęszczaniem moczu.

Reklama

Jak wygląda badanie ciężaru właściwego moczu?

Aby zbadać czy mamy obniżony ciężar właściwy moczu czy wysoki ciężar właściwy moczu oraz inne jego parametry, należy oddać do analizy mocz pobrany rano, z tak zwanego środkowego strumienia. Pierwszy oraz ostatni strumień oddaje się do toalety.

Oprócz zakupu specjalnego pojemnika, całość nie wymaga specjalnych przygotowań, jednak warto pamiętać, że przed pobraniem próbki należy dokładnie umyć okolice cewki moczowej. W przypadku bardzo małych dzieci, mocz pobiera się do specjalnej torebki, przyklejanej do pieluszki. 

Reklama

Norma ciężaru właściwego moczu

Nie ma jednej uniwersalnie ustalonej normy, jeśli chodzi ciężar właściwy moczu. Są laboratoria, które przyjmują, że normą dla zdrowego człowieka są wartości w zakresie od 1,010 do 1,025 g/l, niekiedy jednak stosuje się nieco inne granice.

Wszystko zależy od laboratorium, a właściwie od sprzętu, na jakim jest robione oznaczenie. Różne urządzenia mają różną czułość i dokładność, różnie są skalibrowane. Dlatego oprócz samego wyniku, który uzyskano w badaniu, laboratorium powinno opisywać zakres norm.

Ponadto należy pamiętać, że na ciężar właściwy moczu wpływa ilość wypitych płynów. Kiedy jest znaczna, ciężar właściwy ma prawo osiągnąć wartości poniżej 1,010. I odwrotnie – kiedy osoba poddająca się badaniu nie spożywała przez dłuższy czas żadnych płynów, zaskoczeniem nie będzie wynik powyżej 1,025.

Zawsze jednak tego typu wyniki powinny być przedmiotem konsultacji lekarskiej, gdyż mogą świadczyć o poważnych problemach nękających nasz organizm.

Jak prawidłowo interpretować wyniki badania ciężaru właściwego moczu?

Reklama

Przyczyny niskiego ciężaru właściwego moczu

Za niski ciężar właściwy moczu, osiągający wartości poniżej 1,010, może - jak wspomnieliśmy – być spowodowany tym, że badana osoba przesadziła z ilością przyjmowanych płynów. Niestety możliwa jest też poważniejsza diagnoza.

Jeżeli ciężar właściwy moczu zbytnio zbliży się do wartości 1 g/l, a więc ciężaru wody, może to świadczyć o niewłaściwej pracy nerek, które nie radzą sobie z zagęszczaniem moczu. Może to być objaw rozpoczynającej się niewydolności tego narządu.

Ciężar właściwy moczu poniżej normy wskazuje też niekiedy na kłębuszkowe lub śródmiąższowe zapalenie nerek, a także – cukrzycę.

Reklama

Niski ciężar właściwy moczu w ciąży

Niski ciężar właściwy moczu w ciąży, to problem, z którym mierzy się wiele kobiet. Zwłaszcza, że badanie moczu jest w tym okresie przeprowadzane cyklicznie, około 7-8 razy w ciągu 9 miesięcy.

Oczywiście, tak jak w każdej innej sytuacji, ciężar moczu poniżej normy może świadczyć np. o chorobie nerek, ale wielce prawdopodobne jest też, że to wynik zwiększonego przyjmowania płynów. Przynajmniej w teorii bowiem, zapotrzebowanie na dzienną porcję wody wzrasta w ciąży z 2 do około 3 litrów.​

Reklama

Podwyższony ciężar właściwy moczu

O podwyższonym ciężarze właściwym moczu mówimy zazwyczaj, gdy wynik osiągnięty w badaniu przekracza wartość 1,025. W najlepszym wypadku jest to efektem odwodnienia, czy to spowodowanego świadomym nie przyjmowaniem płynów, czy też biegunką lub wymiotami.

Podwyższony ciężar moczu miewają też osoby intensywnie się pocące. Ale też wynik taki może świadczyć o dużo poważniejszych problemach - zwężeniu tętnic nerkowych, a także niewłaściwej pracy serca. Zanim jednak dopadnie nas zaniepokojenie – warto pamiętać, że mocz pobrany do badania rano, zazwyczaj ma wyższy ciężar właściwy.

Reklama

Ciężar właściwy moczu u dziecka

Podobnie jak u dorosłych, nieprawidłowy ciężar właściwy moczu u dziecka może świadczyć zarówno o poważnej niewydolności nerek, jak i niewłaściwym (nadmiernym, lub niedostatecznym) zaspokajaniu organizmu w wodę. Niski ciężar właściwy moczu u dziecka sugeruje problemy z cukrem w organizmie.

Jeżeli chodzi o normy ciężaru właściwego moczu u dziecka, to są one zbliżone do parametrów dla dorosłych, ale ze względu na różnice pomiędzy poszczególnymi laboratoriami, nie da się generalnie podać uniwersalnego przedziału, który można uznać za normę.

Wszystko zależy od opisu norm załączonego przez laboratorium, zaś interpretacji wyniku powinien dokonać lekarz.

Czytaj również

Bibliografia

  • Dembińska-Kieć A., Naskalski J., Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej; Elsevier Urban&Partners, Wrocław 2013
  • Baka-Ostrowska M.: Zakażenie układu moczowego u dzieci. Przegl. Urol., 2006; 7: 31-33
  • Kupilas A.: Przewlekłe zakażenia układu moczowego. Przegląd Urologiczny, 2010; 63: 19-25
  • Hildebrandt F., Attanasio M., Otto E. Nephronophthisis: disease mechanisms of a ciliopathy. J. Am. Soc. Nephrol. 2009; 20(1): 23–35
  • Jakubowski-W w Diagnostyka Ultrasonograficzna red. Jakubowski-W, PZWL 1989: 144-53.
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Podobne artykuły
Próba moczu do badania szczawianów wapnia
O czym świadczy podwyższony poziom szczawianów wapnia w moczu?
Próbka moczu do badania nabłonków płaskich
Co oznaczają nabłonki płaskie w moczu? Sprawdź, jak je leczyć

Reklama


Jak odżywić skórę od wewnątrz?
Dowiedz się!