Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗

Dieta nerkowa - co jeść, a czego unikać? Jadłospis na chore nerki

Dieta nerkowa powinna być bezwzględnie przestrzegana przez osoby, których nerki nie funkcjonują sprawnie. Zakłada ona niewielką ilość spożytego białka. Ogranicza również inne składniki odżywcze. Jakie? Sprawdź, jak powinien wyglądać jadłospis osoby chorej na nerki?
Faszerowana papryka
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Utrzymanie diety w przebiegu chorób nerek jest niezwykle ważne. Dlaczego?
  • Pewne składniki odżywcze mogą wpływać negatywnie na zdrowie nerek, zatem należy je ograniczać w diecie.
  • Najlepiej, by dietę nerkową przygotował specjalista, dostosowując ją do potrzeb pacjenta. Do kogo się udać?
SPRAWDŹ TEŻ: Jakie są choroby nerek?
Spis treści

Składniki odżywcze w diecie nerkowej

Choroby nerek to bardzo szerokie pojęcie, obejmujące różnorodne schorzenia tego organu. Nie ma jednoznacznych wytycznych mogących odpowiadać ich każdej dysfunkcji.

Są jednak produkty i składniki odżywcze, na które należy zwracać szczególną uwagę, niezależnie od schorzenia nerek. Są to:

  • białko,
  • sód,
  • fosfor,
  • potas,
  • tłuszcz,
  • płyny.

Odpowiednia dieta stanowi niezwykle ważny element leczenia chorób nerek, np. kolki nerkowej. Jest także niezbędna podczas przyjmowania dializ.

Dlatego lekarze prowadzący często kierują pacjentów do dietetyków, którzy specjalizują się w układaniu jadłospisów dla chorych osób (choć oczywiście nie tylko).

Niektóre składniki odżywcze należy ograniczyć, dlatego odpowiednie opracowanie jadłospisu może być skomplikowane.

Szczególnie ważne jest, by samodzielnie nie wybierać diety, gdyż można zrobić sobie tym jeszcze większą krzywdę.

Przykład stanowi dieta ketogeniczna, która nie jest wskazana dla osób z chorobami nerek (w tym kamicą nerkową). W przypadku chorych dzieci dietę powinien uzgodnić z rodzicami lekarz.

Białko

Ograniczaj je w diecie w przypadku niewydolności nerek. Zwiększ jego spożycie przy zespole nerczycowym czy kamicy fosforanowej i szczawianowej. Dostarczane białko powinno być pełnowartościowe. Znajdziesz je w mleku, twarogu, rybach, chudym mięsie czy białku jaja kurzego.

Ciężko Ci wyobrazić sobie obiad bez sporego kotleta? Spróbuj zapiekanki ziemniaczanej, faszerowanej cukinii czy papryki, a także kotlecików z kalafiora (przepisy poniżej), risotta z warzywami i małą ilością mięsa.

Sód

Niestety sód naturalnie występuje w pokarmach w dużej ilości. Konieczne w diecie nerkowej jest ograniczenie jego spożycia.

Warto zatem zmniejszyć spożycie:

  • wędlin,
  • marynat,
  • konserw,
  • przetworów mięsnych,
  • serów żółtych,
  • produktów wędzonych,
  • kiszonek,
  • gotowych przekąsek, np. chipsów.

Sól kuchenną zamień na zioła. Na początku może być trudno odzwyczaić kubki smakowe, ale zdecydowanie warto się o to postarać.

Fosfor

Z reguły musisz ograniczyć ilość fosforu. Chore nerki mogą nie być w stanie usunąć go w wystarczającej ilości z krwi. A to równa się ograniczeniu:

  • serów żółtych i topionych,
  • śledzi,
  • podrobów,
  • żółtka jaj,
  • kakao,
  • czekolady,
  • konserw,
  • wędlin.

Dotyczy to zwłaszcza takich schorzeń, jak kamica fosforanowa i niewydolność nerek.

Potas

Przy niewydolności nerek znacznie go ograniczaj. Niestety owoce i warzywa są jego doskonałym źródłem (uważaj zwłaszcza na awokado, pomidory, ziemniaki i banany).

W związku z tym, co wybierać? Owoce i warzywa, które można jeść, mając chore nerki to m.in.:

  • jabłka,
  • jagody i owoce jagodowe,
  • wiśnie,
  • czerwone winogrona,
  • śliwki,
  • żurawinę,
  • kapustę,
  • czerwoną paprykę,
  • brokuły,
  • kalafior,
  • cukinię,
  • bakłażan,
  • czosnek,
  • cebulę,
  • szparagi.

Rada: płucząc, mocząc, gotując i odlewając kilka razy wodę z ziemniaków, skutecznie zmniejszasz ilość zawartego w nich potasu.

Warto również przygotować dla lekarza listę przyjmowanych leków, gdyż niektóre z nich również mogą wpływać na poziom tego pierwiastka w organizmie.

Tłuszcz

Ten składnik ogranicza w przypadku nerczycy. Generalnie staraj się wybierać raczej lekkostrawne tłuszcze roślinne tj.:

  • oliwę z oliwek,
  • oleje roślinne.

Należy natomiast  kompletnie zapomnieć o ciężkostrawnych tłuszczach:

  • zwierzęcych,
  • smalcu,
  • tłustych wyrobach mięsnych.

Płyny

W zależności od stanu, w jakim się znajdujesz, konieczne może okazać się ograniczenie płynów. Ma to na celu uniknięcie przewodnienia organizmu, np. w przypadku niewydolności nerek ze skąpomoczem.

Najczęściej jednak zaleca się, by zwiększyć spożycie płynów (np. w przypadku kamic nerkowych). Zawsze jednak powinieneś kontrolować ich ilość.

Reklama

Przykładowe przepisy w diecie nerkowej

Jadłospis przygotowany przez dietetyka bądź zlecony przez lekarza prowadzącego bazuje głównie na diecie niskobiałkowej.

Konieczne może być uzupełnienie białek w diecie nerkowej innymi źródłami kalorii, np. węglowodanami.

Ważne, aby wszelkie zmiany żywieniowe powinny być wprowadzane pod okiem specjalistów.

Przykładowy jadłospis przygotowany dla osoby chorej na nerki może wyglądać następująco:

  • śniadanie - omlet z białek ze szpinakiem, pomidorami i zielonym ogórkiem,
  • obiad - kotleciki z kalafiora lub faszerowana papryka,
  • kolacja - pieczywo niskobiałkowe z chudym twarogiem z łyżką jogurtu i szczypiorkiem.

Kotleciki z kalafiora

Główkę kalafiora ugotuj do miękkości. Następnie rozdrobnij dokładnie. Dodaj ok. 100g kaszy manny (można zastąpić ugotowaną kaszą jaglaną) i 2 łyżki bułki tartej. Dodaj natkę pietruszki i zioła według uznania (oszczędź sobie soli). Uformuj małe kotleciki i upiecz je w rozgrzanym piekarniku.

Faszerowana papryka

Potrzebujesz małej papryki, małej cukinii, cebuli, ząbku czosnku i 4 łyżek brązowego ryżu / kaszy jęczmiennej. Ryż / kaszę ugotuj. Paprykę wydrąż. Cebulę posiekaj, czosnek rozgnieć.

Cukinię pokrój w niewielkie kawałki i podgotuj aż zmięknie. Dodaj czosnek i cebulę. Wymieszać z ryżem / kaszą. Dopraw dowolnymi ziołami. Nafaszeruj paprykę i zapiekaj ją aż zmięknie.

Pamiętajmy jednak, że schorzenia nerek są poważnym problemem zdrowotnym i każdorazowo powinny być konsultowane indywidualnie. Dieta i posiłki powinny być dostosowane do potrzeb każdej osoby.

Czytaj również

Bibliografia

  • B. Pyszczuk, Dieta w chorobach nerek przed dializą, PZWL, 2021.
  • Małgorzewicz S., Jankowska M., Kaczkan M. i wsp. Gospodarka witaminami i mikroelementami u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek. Wiad. Lek. 2014; 67: 33–38.
  • Jankowska M., Rutkowski B., Dębska-Ślizień A. Vitamins and microelement bioavailability in different stages of chronic kidney disease. Nutrients 2017; 9: E282.
  • Książek A., Rutkowski B. (red.). Nefrologia. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004.
  • Rutkowski B. Przewlekła choroba nerek (PChN) - wyzwanie XXI wieku. Przewodnik Lekarski 2007; 2 (94):80–87.
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Żywienie w chorobie
Dieta przy łuszczycy - jadłospis. Co jeść, a czego unikać?
Dieta przeciwzapalna przy łuszczycy
Dieta nerkowa - co jeść, a czego unikać? Jadłospis na chore nerki
Faszerowana papryka
Dieta przy Helicobacter pylori - co jeść? Przykładowe menu
Dieta przy Helicobacter pylori
Podobne artykuły
Zdrowy talerz w diecie przy menopauzie
Dieta w menopauzie - jadłospis. Co warto jeść, a czego lepiej unikać?
Dieta przy kamicy żółciowej
Dieta przy kamicy żółciowej – co jeść? Przykładowy jadłospis
Jaglanka to idealne śniadanie w diecie przy uchyłkach jelita grubego
Dieta przy uchyłkach jelita grubego - co jeść? Jadłospis
Woda stosowana w diecie przed badaniem kolonoskopijnym
Jak rozpisać dietę przed kolonoskopią? Których produktów unikać?
Ryby to doskonały składnik diety przy zapaleniu żołądka
Dieta przy zapaleniu żołądka – co jeść? Przykładowy jadłospis

Reklama


Czym jest TouchCare i jak zmienia życie pacjentów?
Dowiedź się!