Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗

Nadmiar magnezu - czy hipermagnezemia może objawiać się biegunką?

Nadmiar magnezu w organizmie człowieka jest relatywnie rzadkim zjawiskiem. W zależności od nasilenia może manifestować się w różnorodny sposób. Przeczytaj, jakie są objawy hipermagnezemii i jak wygląda leczenie.
Suplementy powodujące nadmiar magnezu
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Magnez jest bardzo ważnym mikroelementem, którego zarówno niedobór jak i nadmiar ma bardzo duży wpływ na funkcjonowanie organizmu. Hipermagnezemia jest zjawiskiem stosunkowo rzadkim, ale może być bardzo niebezpieczna dla człowieka.
  • Objawy hipermagnezemii mogą dotyczyć różnych układów, np. układu nerwowego, pokarmowego czy sercowo-naczyniowego. Ich nasilenie oraz płynące z tego zagrożenie dla człowieka zależy od stężenia magnezu w organizmie.
  • Leczenie hipermagnezemii zależy od zawartości tego pierwiastka we krwi oraz nasilenia objawów. W ciężkich przypadkach konieczna może być hospitalizacja i leczenie pod okiem specjalisty.
SPRAWDŹ TEŻ: Magnez - objawy niedoboru i dawkowanie. W czym jest?
Spis treści

Czy można przedawkować magnez? Przyczyny nadmiaru     

Magnez jest jednym z najważniejszych pierwiastków w organizmie człowieka. Jest on czwartym mikroelementem pod względem zawartości, a w ciele osoby dorosłej znajduje się go ok. 21-28g. 

Co istotne, ponad połowa jego zasobów znajduje się w kościach, część zlokalizowana jest wewnątrzkomórkowo, głównie w komórkach mięśniowych, a tylko około 1 proc. to pula krążąca we krwi obwodowej, którą rutynowo bada się w laboratorium.

Magnez wchłaniany jest w przewodzie pokarmowym i jego zapotrzebowanie dla dorosłej, zdrowej osoby wynosi 4,5 mg na kilogram masy ciała. Zapotrzebowanie to rośnie w sytuacjach większego obciążenia organizmu, takich jak ciąża, karmienie piersią czy przy chorobach wyniszczających.

Wydalanie tego pierwiastka zachodzi dzięki pracy nerek i to ich prawidłowe funkcjonowanie ma najistotniejszy wpływ na gospodarkę magnezową i jej równowagę.

Wartości referencyjne zawartości magnezu zależą, choć w nieznacznym stopniu, od wieku i płci pacjenta. Przyjmuje się, że hipermagnezemia diagnozowana jest przy stężeniu magnezu całkowitego w surowicy krwi powyżej 1,2 mmol/l, natomiast pierwsze objawy zauważalne są dopiero powyżej 2 mmol/l.

Hipermagnezemia (ICD-10: E83.4) to nadmiar magnezu we krwi i w porównaniu do hipomagnezemii (czyli niedoboru magnezu), występuje stosunkowo rzadko dzięki wydalniczej pracy nerek. Nie mniej przedawkowanie go jest możliwe i odpowiedź na pytanie czy nadmiar magnezu szkodzi jest twierdząca. Hipermagnezemia może powodować groźne dla zdrowia objawy oraz może wymagać interwencji lekarskiej.

Nadmiar magnezu może być spowodowany kilkoma przyczynami. Jedną z najczęstszych jest nadmierna podaż, głównie w postaci dożylnej. 

Pozajelitowo (w postaci kroplówki) magnez podawany jest w formie siarczanu magnezu i stosuje się go m.in.:

  • w ciąży powikłanej nadciśnieniem tętniczym, 
  • w stanach przedrzucawkowych i w rzucawce, 
  • w ostrej hipomagnezemii, 
  • przy marskości wątroby,      
  • po zawale serca     
  • przy zaburzeniach jego rytmu. 

Drugą, najbardziej narażoną grupą osób, są pacjenci cierpiący na ostrą lub przewlekłą niewydolność nerek. Ze względu na zaburzone funkcje wydalania nadmiaru magnezu z organizmu wraz z moczem może dochodzić u nich do kumulacji tego pierwiastka.

Kolejnym zaburzeniem prowadzącym do podwyższonego stężenia jonów magnezu we krwi jest ich nadmierne wchłanianie z przewodu pokarmowego, np. w chorobach zapalnych żołądka i jelit lub poprzez przedawkowanie preparatów magnezu (np. środków przeczyszczających). 

Hipermagnezemia obserwowana jest również w przypadku wzmożonego uwalniania magnezu z komórek organizmu, np. w procesie uszkodzenia komórek mięśniowych (rabdomiolizy), hemolizy (rozpadu erytrocytów we krwi obwodowej), kwasicy czy zespołu rozpadu nowotworu.

Z podwyższeniem stężenia magnezu we krwi można też spotkać się u pacjentów cierpiących na niedoczynność tarczycy lub niedoczynność nadnerczy.

Pacjenci z wymienionych wyżej grup ryzyka (choroby zapalne żołądka i jelit, niewydolność nerek, choroby nowotworowe) przed rozpoczęciem suplementacji powinni skonsultować się z lekarzem i w razie konieczności zbadać poziom magnezu we krwi.

Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"

Pytania do eksperta
Magdalena Grosiak
Magdalena Grosiak
diagnosta laboratoryjny
01
Czy nadmiar magnezu szkodzi?
Nadmiar magnezu w organizmie człowieka może być szkodliwy, a w ciężkich przypadkach może nawet zagrażać życiu i zdrowiu człowieka. Nie należy bagatelizować niepokojących objawów i wszystkie wątpliwości zgłosić swojemu lekarzowi podstawowej opieki zdrowotnej.
02
Czy nadmiar magnezu może powodować skurcze?
Skurcze mięśni raczej kojarzone są z niedoborem magnezu. Nadmiar tego pierwiastka może powodować zaburzenia mięśniowe polegające na ich osłabieniu oraz uczuciu mrowienia i drętwienia.
03
Suplementacja magnezu przez cały rok jest bezpieczna?
Suplementacja magnezu w prawidłowej dawce przy braku chorób towarzyszących (takich jak niewydolność nerek) jest bezpieczna. Należy pamiętać jednak, że najlepszym i najzdrowszym źródłem mikro- i makroelementów jest dobrze zbilansowana dieta.
04
Czy nadmiar magnezu w ciąży może wpływać na płód?
Nadmiar magnezu i jego skutki na organizm mamy mogą wpływać na płód. Wszystkie zaburzenia, które odczuwa ciężarna będą pośrednio i bezpośrednio oddziaływać na maluszka w jej łonie, dlatego tak ważne jest dbanie o dobrostan przyszłej mamy.
05
Jaka powinna być dzienna dawka magnezu?
Dzienna dawka magnezu dla zdrowego, dorosłego człowieka wynosi ok. 4,5 mg/kg.m.c. Są stany, w których to zapotrzebowanie może wzrastać i są to m.in. ciąża czy karmienie piersią.

Reklama

Jak się objawia nadmiar magnezu w organizmie?

Pierwsze zauważalne objawy kliniczne nadmiaru magnezu występują zazwyczaj przy stężeniu jego jonów we krwi powyżej 2 mmol/l. Dotyczą one bezpośrednio procesów, w których pierwiastek ten pełni istotną rolę biologiczną. 

Objawy hipermagnezemii manifestują się przede wszystkim zaburzeniami:

  • nerwowo-mięśniowymi,
  • ze strony układu pokarmowego,      
  • ze strony układu sercowo-naczyniowego, takimi jak spadek ciśnienia tętniczego krwi, zaburzenia pracy serca, czy bradykardia. 

Dodatkowo mogą wystąpić objawy hipokalcemii, czyli niedoboru wapnia. 

Objawy neurologiczne nadmiaru magnezu

Pacjenci często pytają lekarzy, co robi nadmiar magnezu w organizmie. Najczęściej występującymi objawami nadmiaru magnezu we krwi są te neurologiczne i  związane są one z upośledzeniem przewodnictwa nerwowo-mięśniowego. 

Pacjenci cierpiący na hipermagnezemię mogą doświadczać:

  • osłabienia siły mięśniowej, 
  • dezorientacji, 
  • zawrotów głowy, 
  • parestezji mięśni twarzy (uczucie mrowienia, drętwienia, kłucia, drganie powieki),      
  • trudności w oddychaniu wynikające z zaburzenia pracy mięśni oddechowych. 

Mogą pojawić się także zaburzenia spowodowane porażeniem mięśni gładkich, takie jak zatrzymanie moczu.

Objawy gastryczne nadmiaru magnezu

Nadmiar magnezu w organizmie człowieka może także manifestować się ze strony układu pokarmowego. 

Najczęściej występujące objawy to:

  • nudności, 
  • wymioty,
  • biegunka, wynikająca z przedawkowania leków przeczyszczających. 

Przy bardzo wysokim stężeniach magnezu we krwi może dojść do porażenia mięśni gładkich i w efekcie do zaparć.

Źródło: Opracowanie własne

Reklama

Nadmiar magnezu w ciąży i u dziecka

Nadmiar magnezu raczej nie jest spotykany u kobiet ciężarnych, o ile nie cierpią na niewydolność nerek, których rolą jest m.in. usuwanie nadmiaru magnezu z krwi. 

Pacjentki w ciąży częściej zgłaszają objawy sugerujące niedobór magnezu niż jego nadmiar. Źródłem przedawkowania magnezu w ciąży może być natomiast podaż dożylna, która jest często stosowana w przypadku nadciśnienia tętniczego, stanu przedrzucawkowego lub rzucawki. 

Jak podaje Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego, Polskie Towarzystwo Kardiologiczne oraz Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników w takich przypadkach stosuje się wlew z siarczanem magnezu. 

Takie podanie leku odbywa się wyłącznie w warunkach szpitalnych pod ścisłym nadzorem lekarza i personelu medycznego, czuwającego nad dobrostanem kobiety oraz jej nienarodzonego dziecka oraz nad prawidłową dawką.

Częstotliwość występowania hipermagnezemii u dzieci nie została określona. Przypuszcza się, że epidemiologia nie różni się od populacji zdrowych, dorosłych osób.

Reklama

Skutki nadmiaru magnezu

Magnez ma istotną rolę biologiczną w pracy serca, dlatego skutkiem długotrwałego jego nadmiaru mogą być objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego. 

Osoby zmagające się z hipermagnezemią, czyli posiadające za dużo magnezu w organizmie, będą skarżyły się na:

  • obniżone ciśnienie tętnicze krwi,      
  • bradykardię (spowolnioną pracę serca),
  • zaburzenia rytmu serca. 

Skutkiem nadmiaru magnezu będzie też uczucie osłabienia i zawrotów głowy oraz innych objawów będących bezpośrednią konsekwencją zaburzeń hipotonicznych (związanych ze spadkami ciśnienia krwi).

Objawy i skutki przedawkowania magnezu będą bardziej nasilone i intensywniejsze niż przy nadmiarze magnezu wynikające z długotrwałej, stopniowej suplementacji.

Reklama

Jak usunąć nadmiar magnezu z organizmu?

Leczenie hipermagnezemii nie nasuwa większych trudności. W większości przypadków umiarkowanego nadmiaru magnezu we krwi, wystarczy ograniczenie jego podaży w pożywieniu bądź suplementacji. 

Dodatkowo można zastosować leki moczopędne (zawierające np. furosemid), które wzmogą filtrację w nerkach i szybsze wypłukiwanie magnezu z organizmu. 

Wśród domowych środków, które mogą pomóc usuwanie magnezu z organizmu znajdziemy m.in.:

W przypadku ciężkich zatruć magnezem zagrażających zdrowiu i życiu koniecznie może być leczenie szpitalne. 

Lekarz może zadecydować o dożylnym podaniu wlewu z jonami wapnia lub w najcięższych przypadkach, gdy pacjent cierpi na niewydolność nerek, o przeprowadzeniu dializy.

Czytaj również

Bibliografia

  • Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, A. Dembińska-Kieć, J. Naskalski, B. Solnica, wydanie 4.
  • Magnez (siarczan magnezu) (opis profesjonalny) https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=1742 [data dostępu: 24.04.2024].
  • Nadmiar magnezu (hipermagnezemia) : przyczyny, objawy, leczenie https://www.mp.pl/pacjent/objawy/176013,hipermagnezemia [data dostępu 24.04.2024].
  • Hipermagnezemia https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.19.1.5.2. [data dostępu 24.04.2024].
  • Hypermagnesemia https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK549811/ [data dostępu 24.04.2024].
  • Postępowanie w nadciśnieniu tętniczym u kobiet w ciąży. Zapobieganie, diagnostyka, leczenie i odległe rokowanie Stanowisko Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego, Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, ZESZYTY EDUKACYJNE. KARDIOLOGIA POLSKA 1/2019.
  • Rola magnezu w nadciśnieniu tętniczym, Waldemar Olszewski, Jerzy Głuszek.
diagnosta laboratoryjny Magdalena Grosiak
Artykuł napisany przez
diagnosta laboratoryjny Magdalena Grosiak
Diagnosta laboratoryjny
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Odżywianie
Masło klarowane (ghee) - jak zrobić i do czego je stosować?
Masło klarowane
W czym jest gluten, a co nie zawiera glutenu? Gdzie najwięcej?
Produkty bez glutenu
Gorzki smak w ustach - rano i po jedzeniu. Co oznacza i jak się go pozbyć?
Gorzki posmak w ustach
Podobne artykuły
Pestki dyni po wysuszeniu
Pestki dyni - właściwości, kcal i wartości odżywcze. Jakie są przeciwwskazania?
Ziemniaki
Zielone ziemniaki - czy można je jeść? Trucizna czy odmiana?
Chleb wieloziarnisty razowy
Najzdrowszy chleb – jaki na diecie? Zdrowe pieczywo
Jedzenie z glutaminianem sodu
Glutaminian sodu - jak dawkować? Szkodliwość i skutki uboczne
Produkty do diety na zbilansowanie indeksu glikemicznego
Indeks glikemiczny - czym jest? Tabele produktów z niskim i wysokim IG

Reklama


Czym jest TouchCare i jak zmienia życie pacjentów?
Dowiedź się!