Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!

Urojenia - przyczyny zaburzeń urojeniowych. Leczenie

Urojenia to zaburzenia treści myślenia i postrzegania rzeczywistości, występujące w przebiegu schizofrenii urojeniowej, a także w przypadku demencji starczej. Zaburzenia urojeniowe może też wywoływać choroba Alzheimera, zespół splątaniowy, delirium tremens oraz odurzenie narkotykami i dopalaczami.
Zaburzenia postrzegania
Źródło: 123RF
Spis treści

Psychiatrzy wyróżniają urojenia prześladowcze, urojenia ksobne, urojenia wielkościowe, urojenia nihilistyczne oraz urojenia hipochondryczne. Czym różnią się od siebie poszczególne zaburzenia urojeniowe?

Czym są urojenia?

Urojenia z medycznego punktu widzenia są zaburzeniami w postrzeganiu rzeczywistości, skutkującymi wytwarzaniem przez osobę chorą nieprawdziwych treści, obrazów i przekonań. Urojenia zazwyczaj mają charakter silny, stabilny i niewzruszalny, co oznacza że osoba nimi dotknięta nie przyjmuje argumentacji przeciwstawnej. A zatem tłumaczenie jej, iż pewne przekonania to jedynie urojenia, pozbawione jest sensu. 

Psychiatria wyróżnia następujące podstawowe typy urojeń:

  • prześladowcze,
  • ksobne,
  • wielkościowe,
  • oddziaływania,
  • hipochondryczne,
  • zniekształcenia ciała,
  • zdrady.

Reklama

Urojenia paranoidalne 

Urojenia najczęściej występują w przebiegu groźnej choroby psychicznej, jaką jest schizofrenia paranoidalna, znana też jako schizofrenia urojeniowa. Wystąpienie urojeń jest jednym z dwóch głównych objawów tego typu schizofrenii. 

Drugim są omamy:

  • słuchowe, 
  • węchowe, 
  • smakowe,
  • wzrokowe 

– chory słyszy głosy będące bądź prostymi dźwiękami, bądź wypowiadanymi słowami. Zarówno urojenia, jak i omamy, uważane są za tak zwane objawy wytwórcze, czyli pozytywne (w odróżnieniu od objawów negatywnych, takich jak stany depresyjne, rezygnacja, alienacja, apatia, agresja, pobudzenie).

W schizofrenii urojeniowej wystąpić mogą wszystkie wymienione wyżej typy urojeń, przy czym zdecydowanie najczęściej zdarzają się urojenia prześladowcze. 

Reklama

Urojenia prześladowcze

Urojenia prześladowcze to nic innego, jak przekonanie chorego, iż jest śledzony i podsłuchiwany, że został przeciw niemu zawiązany spisek, że są prowadzone wrogie działania zmierzające do jego unicestwienia etc. Bardzo często zdarza się, że schizofrenia urojeniowa wiąże się z przekonaniem osoby chorej, iż na jej życie czyhają sąsiedzi – pojawiają się takie urojone wątki, jak podtruwanie gazem wpuszczanym przez rury kanalizacyjne itp. Podejrzenia kierowane w stronę innych osób mogą z czasem przerodzić się w agresję słowną oraz fizyczną w stosunku do rzekomych prześladowców.

Urojeniami o podobnym charakterze są też urojenia niewierności – osoby cierpiące na schizofrenię urojeniową często zadręczają partnerów życiowych podejrzeniami dotyczącymi zdrady. W wielu przypadkach urojenia całkowicie uniemożliwiają wspólne pożycie, bywają przyczyną poważnych dramatów rodzinnych.

Reklama

Urojenia ksobne

Urojenia ksobne to przekonanie osoby chorej, że jest przedmiotem zainteresowania otaczających ją osób, że myślą o niej nie tylko bliscy, ale też:

  • sąsiedzi, 
  • kolejkowicze w hipermarkecie, 
  • współpracownicy, 
  • współpasażerowie w autobusie, 
  • przechodnie w parku, 
  • kierowcy na skrzyżowaniu. 

Urojenia ksobne sprawiają, że doświadczająca ich osoba zaczyna się dopatrywać aluzji na swój temat w każdej zasłyszanej rozmowie, a z biegiem lat potrafi się ich doszukać nawet na łamach gazet, czy w telewizyjnej relacji. Niestety, psychika chorego nie jest w stanie przyjąć wiadomości, że to jedynie urojenia. Zamiast tego, wikła się on w wyjaśnianie przyczyn zainteresowania sobą, piętrzy kolejne zagadki, a brak ich rozwiązania potęguje następne urojenia. 

Reklama

Urojenia wielkościowe

Jeśli osoba zaburzona zaczyna postrzegać się w kategoriach człowieka:

  • genialnego, 
  • wybitnego,
  • jedynego w swoim rodzaju, 
  • a do tego szlachetnie urodzonego, 
  • niezwykle zamożnego, 
  • znanego, 
  • lubianego,
  • szanowanego. 

Jeśli jednak przekonania owe nie znajdują pokrycia w faktach i nie są efektem tzw. wybujałego ego, powodem mogą być urojenia wielkościowe. Tego typu urojenia również stawiają osobę chorą w centrum uwagi, ewentualnie podmiotem jej opowieści może być ktoś z przodków. 

Reklama

Urojenia hipochondryczne

Urojenia hipochondryczne, jak łatwo się domyślić, dotyczą przekonania osoby zaburzonej, iż jest dotknięta ciężką chorobą. Bardzo często przedmiotem urojeń hipochondrycznych są pobudzające wyobraźnie i śmiertelne dolegliwości, takie jak:

Urojenia hipochondryczne należy przy tym odróżnić od somatycznych objawów rozmaitego rodzaju nerwic – te bowiem występują faktycznie (np. silny ból głowy czy brzucha, kołatanie serca itd.), tyle że ich przyczyną nie są schorzenia pierwotne danego organu, lecz zaburzenie równowagi systemu nerwowego. 

Reklama

Urojenia nihilistyczne

Urojenia nihilistyczne przypominają nieco urojenia hipochondryczne, lecz są jeszcze dalej posunięte. Osobie zaburzonej może się wydawać nie tyle, że jej organizm jest toczony przez raka, czy inną śmiertelną chorobę, ale wręcz, że jej ciało znika a nawet nie istnieje. Niekiedy przekonania te są przenoszone dalej i zaczynają dotyczyć „nieistnienia” innych ludzi a na koniec - całego świata.

Demencja starcza 

Oprócz schizofrenii, urojenia mogą też niekiedy wywoływać inne przyczyny. Jedną z najczęstszych jest demencja starcza. Urojenia są w tym przypadku wynikiem zaburzenia zdolności poznawczych organizmu. 

Inne sytuacje, w których mogą wystąpić urojenia, to:

  • choroba Alzheimera,
  • zespół splątaniowy – zaburzenia świadomości w wyniku ciężkich chorób wewnętrznych,
  • delirium tremens - majaczenie alkoholem,
  • odurzenie narkotykami i dopalaczami.

Leczenie zaburzeń urojeniowych

Leczenie zaburzeń urojeniowych dobierane jest pod kątem choroby, która je wywołuje. W przypadku schizofrenii urojeniowej stosuje się leki przeciwpsychotyczne (tzw. neuroleptyki), w tabletkach lub dożylnie. Często leczenie urojeń towarzyszących schizofrenii odbywa się w warunkach szpitalnych.

Dodatkowo w takiej sytuacji zalecana jest psychoterapia. Niezwykle istotne jest też wsparcie ze strony bliskich, polegające na zrozumieniu choroby oraz pomoc zmierzająca do trwałego osadzenia chorego w relacjach społecznych – zdobycie i utrzymanie pracy, założenie rodziny, nie odcinanie się od świata. 

Czytaj również
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Zaburzenia i choroby psychiczne
Schizofrenia prosta - przyczyny, objawy, leczenie
choroba psychiczna
Schizofrenia - objawy u dorosłych i dzieci. Jak rozpoznać?
Leczenie schizofrenii
Wstydliwe nawyki i ich wpływ na zdrowie
Strup na nodze
Podobne artykuły
Osoba z zaburzeniami osobowści
Choroba afektywna dwubiegunowa - co to jest? Objawy
Osobowość borderline
Osobowość borderline - co to jest i jak się objawia? Test, leczenie
Zdenerwowana kobieta podczas rozmowy z terapeutą
Nerwica - rodzaje, objawy i przyczyny. Jak leczyć nerwicę?
Pacjentka z problemem mizofonii
Mizofonia - jak się objawia? Czy to choroba psychiczna?
Żołnierz trzyma klocki z litrami na dłoni, które tworzą napis PTSD
PTSD (zespół stresu pourazowego) - co to jest i jak się objawia? Test i leczenie

Reklama


Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
Dowiedz się co to!