Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Delirium - jak długo trwa? Leczenie i zapobieganie delirium tremens

Delirium to stan kojarzony przede wszystkim z chorobą alkoholową i nagłym odstawieniem alkoholu po tzw. „ciągu”. Czy rzeczywiście dotyczy ono wyłącznie alkoholików? Jak się objawia i jak radzić sobie z tym poważnym zaburzeniem?
Delirium tremens
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Delirium tremens to zespół objawów towarzyszących nagłemu odstawieniu lub ograniczeniu ilości spożywanego alkoholu.
  • Majaczenie alkoholowe daje wyraźne objawy, które nasilają się bardzo szybko – niekiedy nawet w ciągu kilku godzin.
  • Leczenie delirki może mieć charakter farmakologiczny lub odbywać się w domu. W drugim przypadku jest to jednak o wiele trudniejsze.
Spis treści

Reklama

Czym jest delirium? Czy zawsze jest spowodowane odstawieniem alkoholu?

Delirium tremens nazywane bywa inaczej:

  • białą gorączką,
  • majaczeniem alkoholowym,
  • majaczeniem drżennym.

Termin znany już jest od wieków, a najczęściej używano go w odniesieniu do pewnych zaburzeń psychicznych, które towarzyszą wysokiej gorączce lub urazom mózgu.

Delirium nie jest chorobą psychiczną, a tylko zespołem określonych objawów. Dotyka głównie osoby uzależnione od alkoholu w momencie jego odstawienia lub znacznego ograniczenia, ale też pacjentów w krytycznym stadium chorób somatycznych.

Naukowcy nazywają je stanem klinicznym charakteryzującym się nagłymi zaburzeniami o charakterze umysłowym, które ograniczają możliwości prawidłowego rozpoznania otoczenia i wywołują niezdolność do podtrzymania uwagi.

Majaczenie jest także skutkiem odstawienia leków bądź zatrucia lekami. 

Cechami klinicznego obrazu majaczenia są:

  • pojawienie się zaburzeń świadomości, które polegają na zagubieniu i dezorientacji w czasie i przestrzeni oraz ograniczeniu zdolności koncentracji;
  • szybki rozwój objawów i postępujący stopień ich nasilenia;
  • występowanie zaburzeń czynności poznawczych, takich jak kłopoty z pamięcią, mową i wzrokiem (omamy);
  • bezpośrednie występowanie w następstwie chorób somatycznych, zatrucia lub odstawienia leków czy też innych substancji uzależniających (na przykład alkohol).

Medycyna wyróżnia 3 podstawowe rodzaje delirium:

  • majaczenie hiperaktywne, któremu towarzyszy zmienność nastroju, agresja i pobudzenie oraz trudności w uspokojeniu pacjenta;
  • majaczenie hipoaktywne, powodujące znaczące zmniejszenie aktywności psychoruchowej i spowolnione reakcje na bodźce zewnętrzne (pacjenci są bardzo spokojni i wycofani, często „nieobecni”);
  • majaczenie mieszane, polegające na zaburzeniach świadomości przy braku zmian w aktywności ruchowej.

W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD 10 delirium mieści się w kategorii F10 – „Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem alkoholu”, gdzie F10.4 to „Zespół abstynencyjny z majaczeniem”. W najnowszej klasyfikacji ICD 11 „Zaburzenia spowodowane używaniem alkoholu” mają symbol 6C40.

Reklama

Jakie są przyczyny delirium alkoholowego?

Główną przyczyną białej gorączki alkoholowej jest nagłe odstawienie alkoholu lub znaczne ograniczenie jego spożycia po tzw. ciągu, czyli piciu dużych ilości przez kilka dni lub dłużej.

Trudno natomiast jednoznacznie stwierdzić, jaka jest etiologia i bezpośrednie podłoże delirium tremens. Wiadomo, że biała gorączka po alkoholu występuje na skutek zaburzonego funkcjonowania neuroprzekaźników, być może spowodowanego upośledzeniem ich syntezy i uwalniania.

Picie alkoholu – bez względu na ilość i częstotliwość – zawsze działa negatywnie na pracę układu nerwowego. Zawarte w nim toksyny bezpowrotnie niszczą komórki nerwowe, w tym „szare komórki” budujące mózg.

Systematyczne dostarczanie organizmowi toksyn niejako go do nich przyzwyczaja i objawy nie mają nagłego charakteru.

Delirium po alkoholu jest natomiast odpowiedzią na gwałtowne ograniczenie jego spożycia.

Reklama

Objawy delirium alkoholowego

Majaczenie po alkoholu rozpoczyna się zwykle po dwóch-trzech dniach od jego odstawienia. Nasilenie objawów delirium tremens zależy w dużej mierze od ilości i częstotliwości wypijanych procentów oraz od tego, jak długo trwał ciąg.

Objawy białej gorączki po alkoholu to przede wszystkim:

  • halucynacje wzrokowe, czyli urojone widzenie rzeczy nieistniejących, urojenia przy majaczeniu alkoholowym często wywołują uczucie silnego lęku;
  • omamy słuchowe – urojenia przy białej gorączce mają charakter nie tylko wzrokowy, ale polegają też niekiedy na słyszeniu nieistniejących dźwięków;
  • zaburzenia świadomości – brak koncentracji i ograniczony kontakt ze światem zewnętrznym (pacjent w „delirce” często nie wie, jaki jest dzień tygodnia, nie rozpoznaje miejsc dookoła siebie);
  • drgawki po alkoholu – towarzyszą tzw. padaczce alkoholowej będącej jednym z elementów zespołu abstynencyjnego;
  • drżenie mięśni, rąk, powiek;
  • kołatanie serca – po odstawieniu alkoholu dochodzi często do zaburzeń pracy układu krążenia, takich jak zwiększone ciśnienie tętnicze, niemiarowość pracy serca, jego przyspieszona akcja;
  • wściekłość i agresja – towarzyszą białej gorączce hiperaktywnej;
  • marazm – pojawia się przy majaczeniu hipoaktywnym;

Nasilone objawy delirium alkoholowego to jeden z niewielu wyróżnianych w psychiatrii stanów zagrożenia życia.

Reklama

Jak długo trwa delirium alkoholowe? Od czego to zależy?

Majaczenie alkoholowe dla wielu osób uzależnionych jest najtrudniejszym etapem wychodzenia z nałogu.

Niekiedy musi odbywać się w warunkach szpitalnych, pod ścisłą kontrolą specjalistów, a w przeciwnym razie zagraża poważnie zdrowiu, a nawet życiu.

Wielu pacjentów w strachu przed jego objawami pyta, jak długo trwa delirium tremens. Na to pytanie niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ czas trwania białej gorączki zależy od wielu czynników, takich jak:

  • długotrwałość nadużywania alkoholu,
  • częstotliwość picia,
  • ilość spożywanych trunków i ich moc,
  • ogólna kondycja organizmu,
  • istnienie chorób współistniejących,
  • wiek pacjenta.

To, ile trwa majaczenie alkoholowe, zależy również od podjętych metod leczenia. Niektóre objawy można łagodzić, by ułatwić pacjentowi wychodzenie z nałogu i detoksykację organizmu.

Nigdy jednak nie wolno lekceważyć symptomów , ponieważ pamiętać należy, że delirium (niezależnie od tego, ile trwa) może być bardzo groźne w skutkach i zawsze wymaga fachowej opieki medycznej.

Reklama

Co robić w przypadku delirium alkoholowego?

Ponieważ biała gorączka alkoholowa przybiera różną postać i różne mogą być jej objawy, odmienne mogą być też metody postępowania z pacjentem.

Przy majaczeniu hiperaktywnym pacjent może być pobudzony i agresywny, co stanowi niekiedy poważne zagrożenie dla otaczających go osób. W takiej sytuacji należy niezwłocznie wezwać pomoc medyczną, by zminimalizować ryzyko wyrządzenia przez „deliryka” krzywdy sobie lub innym.

Atak delirium wymaga też wezwania pomocy, kiedy u pacjenta zauważalne są groźne objawy somatyczne, takie jak gorączka, drgawki, przyspieszona lub niemiarowa praca serca, wysoki wzrost ciśnienia tętniczego. 

Jak pomóc osobie z delirium w warunkach domowych? Kiedy nie ma konieczności hospitalizacji, postępowanie obejmuje:

  • ograniczenie bodźców zmysłowych (wzmożona aktywność układu nerwowego prowadzi do nadwrażliwości na bodźce zewnętrzne) – ostrego światła, hałasu, bodźców dotykowych;
  • zapewnianie spokoju psychicznego i wsparcia emocjonalnego;
  • zaspokajanie potrzeb fizycznych, psychicznych i emocjonalnych pacjenta.

Reklama

Diagnostyka delirium alkoholowego. Jak je rozpoznać?

Majaczenie alkoholowe zwane potocznie delirką nie jest trudne do zdiagnozowania, ponieważ zawsze stanowi następstwo ograniczenia lub odstawienia alkoholu i daje bardzo wyraźne objawy, które rozwijają się szybko – od kilku godzin do kilku dni od momentu zaprzestania picia.

Określone są pewne kryteria diagnostyczne, które pomagają rozpoznać stan białej gorączki, a są to przede wszystkim:

  • zaburzenia lub utrata przytomności;
  • ograniczenie sprawności intelektualnej i funkcji poznawczych;
  • nagłe pojawienie się objawów, ich szybkie pogłębianie i zmienne nasilenie;
  • odstawienie alkoholu jako podłoże majaczenia.

W przypadku wystąpienia objawów delirium alkoholowego, należy stale obserwować pacjenta, a w przypadku nasilenia objawów, niezwłocznie wezwać pomoc medyczną.

Chorym pozostającym pod opieką lekarską przeważnie wykonuje się badania laboratoryjne, takie jak morfologia, OB czy badanie poziomu cukru. Ocenia się też pracę układu oddechowego, pokarmowego i układu krążenia.

Najczęstsze odchylenia od normy to podniesiony poziom mocznika we krwi, podwyższone OB, wzrost bilirubiny i hiperglikemia. Nieprawidłowości te są konsekwencją wyniszczenia organizmu, jakie powoduje częste lub długotrwałe picie alkoholu.

Reklama

Na czym polega leczenie delirium tremens?

Jak już zostało wcześniej wspomniane, delirium nie jest chorobą, ale pewnym zespołem objawów,  dlatego trudno mówić o jego leczeniu sensu stricto.

Podłożem delirki jest „spustoszenie”, jakie w organizmie człowieka sieje nadmiar alkoholu i jedyną szansą na regenerację jest odwyk.

Leczenie majaczenia alkoholowego polega więc na łagodzeniu zaburzeń i dolegliwości z nim związanych. Przede wszystkim, podczas białej gorączki mamy do czynienia ze znaczącym odwodnieniem organizmu, więc po pierwsze konieczne jest uzupełnienie płynów i przywrócenie odpowiedniego poziomu nawodnienia. W tym celu stosuje się leczenie farmakologicznie, za pomocą środków doustnych lub dożylnych (kroplówka).

Czasem leczenie delirium alkoholowego wymaga przyjmowania leków, których zadaniem jest zmniejszenie agresji, skłonności do omamów i nadmiernego pobudzenia psychoruchowego.

Osoba dotknięta majaczeniem powinna znajdować się pod ścisłą obserwacją medyczną, aby zapobiegać zaburzeniom rytmu serca, depresji oddechowej czy zachłystowego zapalenia płuc.

Lekarze jednak podkreślają, iż najskuteczniejszą metodą zapobiegania takim stanom jest odpowiednio wdrożone leczenie uzależnienia od alkoholu

Czy istnieją domowe sposoby na delirium alkoholowe?

Czy osoba w delirium zawsze musi być hospitalizowana, czy też istnieje szansa na detoks alkoholowy w domu? Jeśli objawy majaczenia nie są bardzo nasilone i nie ma zagrożenia życia, a pacjent boryka się z zespołem abstynencyjnym już któryś raz, istnieje możliwość przechodzenia odtrucia w warunkach domowych.

Jest to o tyle trudne, że osoba w delirium nie ma wówczas wsparcia farmakologicznego i musi sama stawić czoła przykrym dolegliwościom, czekając, aż samoistnie ustąpią.

Bardzo ważne jest wówczas wsparcie bliskich, zapewnienie pacjentowi spokoju i zaspokajanie jego potrzeb.

Detoks domowy od samego pacjenta wymaga też bardzo silnej woli, by w momencie krytycznym ponownie nie sięgnąć po kieliszek.

Zapobieganie delirium alkoholowego

Podczas długotrwałego picia organizmowi systematycznie dostarczane są substancje uzależniające go również w sposób fizyczny. Nagłe przerwanie tego procesu zawsze wywołuje gwałtowną odpowiedź organizmu, dlatego najskuteczniejszą metodą zapobiegania majaczeniu drżennemu alkoholowemu jest rozpoczęte odpowiednio wcześnie leczenie uzależnienia.

Skutki picia alkoholu, szczególnie długotrwale zawsze prowadzą do wyniszczenia organizmu i poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Istnieją jednak sposoby, dzięki którym osoby uzależnione mogą złagodzić przebieg nadchodzącego delirium, by łatwiej stawić mu czoła, przejść detoksykację i kontynuować odstawianie alkoholu:

  • właściwe nawadnianie organizmu,
  • uzupełnianie elektrolitów,
  • zapewnienie sobie spokoju i ograniczenie bodźców,
  • ułatwienie kontaktu z rzeczywistością (np. przebywanie w dobrze znanych pomieszczeniach),
  • kontrolowanie miarowości oddechu i pracy serca.

Na zmniejszenie gwałtowności reakcji organizmu może też pozytywnie wpłynąć stopniowe ograniczanie spożywanego alkoholu. Jest to jednak niezwykle trudne dla osób uzależnionych, którym ilość wypijanych procentów wymyka się spod kontroli.

Właściwie każdy proces leczenia uzależnień rozpoczyna się nagłym odstawieniem używki i odtruwaniem organizmu.

Powikłania delirium alkoholowego - na co warto uważać?

Alkoholowy zespół abstynencyjny może przebiegać w dwojaki sposób:

  • niepowikłany – dotyczy ok. 90% przypadków,
  • powikłany – u 5 do 15% przypadków osób uzależnionych, odstawiających alkohol.

(dane - M. Wojnar, ,,Alkoholowy zespół abstynencyjny i psychozy alkoholowe - rozpoznawanie i postępowanie”)

Przebieg delirium i nasilenie jego objawów w dużej mierze zależy od:

  • wzorca picia (częstotliwości, ilości i jakości),
  • czasu trwania choroby alkoholowej,
  • współistniejących chorób,
  • wieku pacjenta,
  • innych zażywanych środków psychoaktywnych.

Od czynników tych zależy też, czy pojawią się powikłania po majaczeniu alkoholowym, czy nie. 

Oczywiście powikłaniem najpoważniejszym jest śmierć pacjenta, choć współcześnie śmiertelność przy tym stanie nie jest tak wysoka, jak kiedyś i wynosi poniżej 1% (M. Wojnar, ,,Alkoholowy zespół abstynencyjny…”).

Poważnym powikłaniem, które zdarza się nie tylko alkoholikom, ale również osobom rzadko spożywającym zbyt dużą ilość procentów, jest zapaść alkoholowa, przy której na skutek silnego działania toksyn dochodzi nawet do utraty przytomności.

Wszelkie powikłania są szczególnie groźne dla pacjenta, który majaczenie alkoholowe przechodzi w domu i nie pozostaje pod fachową opieką lekarską.

Dlatego przy zaobserwowaniu objawów delirium najlepiej jest taką pomoc wezwać. Wnikliwa obserwacja pacjenta i odpowiednia farmakologia zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań.

Czytaj również

Bibliografia

  • J. Rybakowski, S. Pużyński, J. Wciórka, Psychiatria. Podstawy psychiatrii, t. III, Wrocław, Elsevier, Urban & Parner, 2010.
  • T. Gabryelewicz Delirium – dlaczego nie rozpoznajemy i źle leczymy?, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN, Warszawa, 2018.
  • D. Strzelecki, M. Kowman, Zaburzenia psychiczne spowodowane używaniem alkoholu, Klinika Psychiatrii Wieku Podeszłego i Zaburzeń Psychotycznych.
  • M. Wojnar, Alkoholowy zespół abstynencyjny i psychozy alkoholowe – rozpoznanie i postępowanie.
  • A. Kokoszka, M. Laskowska, J. Mikuła, Doznania psychotyczne w przebiegu alkoholowych zespołów abstynencyjnych…, Klinika Psychiatryczna Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Psychiatria Polska, 2011.
  • M. Wojnar (red.), Medyczne aspekty uzależnienia od alkoholu, Warszawa, 2017.
Justyna Gabrysiak-Kula
Artykuł napisany przez
Justyna Gabrysiak-Kula
W 2009 roku zdobyła tytuł magistra kulturoznawstwa Uniwersytetu Łódzkiego. Pierwsze doświadczenia zawodowe zdobyła w Radiu Łódź, współtworząc audycje młodzieżowe. Od kilku lat pracuje jako copywriter, specjalizując się w tematyce medycznej, kosmetycznej, parentingowej i w dziedzinach pokrewnych. Napisała dotąd setki artykułów o zdrowiu. Prywatnie wychowuje dzieci, pływa i czyta książki, choć to właśnie pisanie było zawsze jej ulubionym zajęciem.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Alkoholizm
Jak wygląda atak padaczki alkoholowej i kiedy następuje?
Padaczka alkoholowa – co podać po ataku?
Zgaga po alkoholu - przyczyny. Jak się jej pozbyć?
Mężczyzna ma zgagę po alkoholu
Zespół Otella – objawy, test i leczenie. Jak rozmawiać i się bronić?
Mężczyzna z Zespołem Otella
Podobne artykuły
Ile trwa spalanie alkoholu
Spalanie alkoholu w organizmie - ile trwa, co je przyspiesza?
Skutki picia alkoholu
Skutki picia alkoholu - jakie są i od czego zależą?
Kobieta przechodzi zatrucie alkoholowe
Zatrucie alkoholowe - co pomaga? Domowe sposoby i leczenie
Mężczyzna poci się po alkoholu
Poty po alkoholu - po odstawieniu, u alkoholika i na kacu. Co oznaczają?
Kobieta w ciągu alkoholowym
Ciąg alkoholowy – jak przerwać i dojść do siebie? Leki i domowe sposoby

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!