Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗

Wesz ludzka – kogo atakuje, jak wygląda i jak się jej pozbyć?

Wesz ludzka to niewielki pasożyt, najczęściej bytujący na owłosionej skórze człowieka. Wywołuje wszawicę, która bardzo szybko się rozprzestrzenia. Na szczęście można się jej skutecznie pozbyć stosując apteczne preparaty. Istnieją też domowe sposoby na wszy.
Mycie głowy w celu wyeliminowania wszy ludzkiej
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Wesz ludzka to pasożyt atakujący głównie dzieci w wieku między 2. a 12. rokiem życia. Wywołuje ona wszawicę, która łatwo się rozprzestrzenia. Można się nią zarazić przez bezpośredni kontakt.
  • Wszy ludzkie lokują się przede wszystkim na skórze głowy i we włosach, ale też na innych owłosionych częściach ciała. Można je rozpoznać po szaro-białych jajeczkach, składanych u nasady włosów. Wysysając krew z żywiciela powodują u niego swędzenie skóry, a czasem też zaczerwienienie.
  • Można się ich pozbyć płynami i innymi preparatami przeciw wszom, które są dostępne w aptekach. W alternatywie do farmaceutyków istnieją też domowe sposoby na wszy, takie jak np. mieszanka majonezu i octu.
SPRAWDŹ TEŻ: Wesz odzieżowa - jak wygląda? Dezynfekcja i preparaty
Spis treści

Reklama

Czym wesz ludzka różni się od innych?

Wesz ludzka to wciąż dość popularny pasożyt, który, by przeżyć, żywi się krwią żywiciela. Tym ostatnim jest człowiek, najczęściej jednak wszy spotyka się u dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych, między 2. a 12. rokiem życia.

Wszy ludzkie należą do rodziny Pediculidae, kiedyś dzielono je na dwa podgatunki: wesz głowową oraz wesz odzieżową.

Omawiane pasożyty wywołują chorobę określaną jako wszawica. Do zarażenia dochodzi bardzo łatwo. Wystarczy bezpośredni kontakt z osobą posiadającą wszy, by przeszły one na kolejnego człowieka (wesz potrafi bowiem w ciągu minuty pokonać dystans ponad 20 cm).

Najczęściej wszy występują we włosach skóry głowy, jednak tzw. wszy łonowe mogą też zajmować inne owłosione części ciała: wzgórek łonowy, brwi, rzęsy, czy tors (który u mężczyzn często jest owłosiony).

Te pasożyty mogą oprócz wszawicy przenosić groźne choroby, takie jak dur, tyfus plamisty oraz gorączka okopowa. Trzeba jednak zaznaczyć, że do tych schorzeń najczęściej dochodzi w czasach objętych klęskami żywiołowymi, działaniami wojennymi, itp.

Reklama

Jak wyglądają wszy?

Jak wygląda wesz ludzka? Nie jest ona dużym insektem, ponieważ dorosła osobniczka osiąga wielkość około 2,4 do 4,7 mm. Samiec jest mniejszy i mierzy ok 2-3 mm.

Wesz ludzka jest zbudowana z krótkiej głowy (pokrytej czułkami) i długiego, owalnego, ośmiosegmentowego tułowia. Owad jest spłaszczony grzbietowo-brzusznie. Wesz ludzka posiada też trzy pary mocnych odnóży, zakończonych pazurem służącym do lepszej przyczepności. W otworze gębowym występują kłująco-ssące narządy, dzięki którym wesz wysysa krew osoby, na której żeruje.

Kolor wszy ludzkiej to jasny beż, bądź szara biel, jednak trzeba zwrócić uwagę na szczególną cechę tego zwierzęcia, a mianowicie mimetyzm, czyli zdolność do zmiany barwy, aby jak najbardziej upodobnić się do żywiciela.

Reklama

Jak wyglądają wszy u dzieci?

Wszy u dziecka objawiają się zazwyczaj silnym swędzeniem skóry głowy, na której bytują. W pierwszej kolejności pojawiają się za uszami, na skroniach oraz w części potylicznej i ciemieniowej głowy. Jak jeszcze można rozpoznać wszy u dziecka?

Te pasożyty składają na włosach jaja, czyli gnidy, które wyglądają jak drobne, białe, połyskujące kropeczki. Regularne czesanie włosów dziecka pozwoli na zaobserwowanie tego procesu.

Ponadto uporczywy świąd skóry może prowadzić do zaczerwienia tej części skóry głowy, a nawet do powstania nadkażeń, zmian ropnych, itp. Co więcej, wszawica u dzieci może przyczynić się do powiększenia węzłów chłonnych, szczególnie tych położonych za uszami.

Wszy rzadziej atakują dorosłych, jednak może się zdarzyć, że przejdą one na rodziców lub innych opiekunów dziecka. Tym insektom sprzyjają duże skupiska ludzkie, zatem mnogość dorosłych ludzi mieszkających ze sobą, żyjących i pracujących w trudnych, ciasnych warunkach również może prowadzić do wszawicy.

Reklama

Skąd się biorą wszy?

Jak wygląda cykl rozwojowy wszy ludzkiej? Rodzą się z jaj. Na tym etapie są gnidami. Samica w ciągu miesiąca jest w stanie złożyć około 200-300 jaj. Przyczepia je specjalną substancją do nasady włosa żywiciela.

Jajeczka wszy wyglądają jak małe, białe perełki. Po około tygodniu z jaj wykluwają się nimfy wszy, które po kolejnych 2-3 tygodniach są już zdolne się rozmnażać. Rozmnażaniu i wzrastaniu wszy ludzkiej sprzyja duża wilgotność otoczenia (czyli pot) i wysoka temperatura. Te czynniki właśnie znajdują się na skórze głowy i u nasady włosów. Wszy umierają po około miesiącu czasu żerowania na owłosionej skórze człowieka.

Wszawicą można się zarazić poprzez bezpośredni kontakt z osobą, u której występują te pasożyty. Wystarczy przeczesać włosy szczotką lub grzebieniem osoby zakażonej, wytrzeć się jej ręcznikiem, czy spać w jednej pościeli z pierwotnym żywicielem wszy, by narazić się na ryzyko zarażenia wszawicą.

Reklama

Domowe sposoby na wszy

Istnieją domowe sposoby na wszy u dzieci. Należą do nich m.in. naturalne papki, które można przyrządzić ze składników znajdujących się w kuchni. I tak dość popularnym domowym sposobem na wszy jest kompozycja bazująca na majonezie i occie (w proporcji 2:1). Można do tego dolać kilka kropli olejku z drzewa herbacianego.

Inne naturalne środki na wszy ludzkie to np. nalewka z wrotyczu, nalewka z piołunu, nalewka z ostróżeczki, ocet spirytusowy lub octowy, oliwa z oliwek, olej kokosowy oraz wyciąg olejowy z kopru włoskiego.

Wspomniane ziołowe i naturalne preparaty kolistymi ruchami należy wmasować w skórę głowy i najlepiej zostawić na głowie na kilka godzin, a nawet na całą noc. Po tym czasie należy je dokładnie spłukać. W razie potrzeby przeciwwszową kurację domowymi sposobami należy powtórzyć, nawet kilkakrotnie.

Jeśli jednak naturalne metody się nie sprawdzą, warto wybrać się do apteki po środek medyczny lub poradzić lekarza co najlepiej zastosować.

Reklama

Co odstrasza wszy?

Czy istnieją specyfiki i sposoby, których wszy nie lubią? W tym przypadku warto oprzeć na przestrzeganiu zasad dotyczących higieny osobistej i intymnej. Zapobieganie wszy ludzkiej to także stosowanie wyłącznie własnych przedmiotów użytku osobistego, takich jak szczotka i grzebień do włosów, ręcznik kąpielowy, czapka, pościel, itp.

Dobrze zdawać sobie sprawę, że na rynku farmaceutycznym istnieją gotowe preparaty odstraszające wszy ludzkie, którym wystarczy spryskać włosy i/lub ubranie, by zniechęcić je do ataku. Najczęściej mają one w swoim składzie odpychający wszy olejek rozmarynowy, mentolowy albo lawendowy.

Czytaj również

Bibliografia

  • Wegner Z., Wszy-Anoplura, Katalog fauny polski, 1966, 19, str. 1-32.
  • Grzimek B., Grzimek's Animal Life Encyclopedia, Second Edition Volume 3: Insectes, Michael Hutchins, Sean F. Craig, Dennis A. Thoney, and Neil Schlager, Farmington Hills, Ml: Gale Group, 2003, str. 255-256, ISBN 0-7876-5779-4.
  • Izdebska Joanna, Wszy? Poznaj i pokonaj problem, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, ISBN 67828600100KS.
Olga Tomaszewska
Artykuł napisany przez
Olga Tomaszewska
Dyplom dziennikarza zdobyła w 2009 roku, a od 2005 r. nieprzerwanie pisze i redaguje. Pracowała dla „Mojego Miasta Pabianice”, jako dziennikarz, redaktor, zastępca redaktora naczelnego i PR-owiec, współpracowała z „Nowym Życiem Pabianic" i licznymi portalami o tematyce zdrowotnej, tworząc dla tych podmiotów artykuły. Jej konikiem jest tworzenie treści z zakresu profilaktyki zdrowia, szeroko pojętej psychologii oraz pediatrii. Jeśli nie pisze, wygina się na macie ćwicząc hatha jogę jako nauczyciel i dozgonny uczeń.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Choroby odzwierzęce
Borelioza - przyczyny, objawy, leczenie
Kleszcz
Choroba kociego pazura - objawy i leczenie. Czy jest zaraźliwa?
Leżący rudy kot, który po podrapaniu człowieka, może spowodować u niego chorobę kociego pazura
Wesz ludzka – kogo atakuje, jak wygląda i jak się jej pozbyć?
Mycie głowy w celu wyeliminowania wszy ludzkiej
Podobne artykuły
Tak wygląda wesz odzieżowa
Wesz odzieżowa - jak zwalczać tego pasożyta?
Papuga przenoszące chorobę ornitozę
Ornitoza, czyli niebezpieczna choroba przenoszona przez ptaki. Jak leczyć papuzicę?
Napis tularemia na tablecie w otoczeniu leków
Tularemia - jak się objawia i czy występuje w Polsce? Leczenie
Ciężarna kobieta z chorobą odzwierzęcą
Toksoplazmoza - objawy, leczenie, wyniki, badanie
Choroby przenoszone przez zwięrzęta
Zoonozy (choroby odzwierzęce) - czym są i jak się objawiają? Badania i leczenie

Reklama


Jak świętować pierwszy dzień wiosny?
Sprawdź!