Reklama
Co to jest zatwardzenie?
Zatwardzenie, zwane też zaparciem, to stan definiowany w dwojaki sposób. Po pierwsze, zatwardzenie oznacza problem z wydaleniem stolca. Po drugie, jako zatwardzenie określa się zbyt długie przebywanie pokarmu w jelitach.
O zatwardzeniu mówimy, jeśli kał wydalany jest rzadziej niż 2 razy w tygodniu - cezura ta znajduje zastosowanie zarówno w przypadku osób dorosłych, jak i dzieci starszych niż 6 miesięcy.
Zatwardzenie trwające powyżej tygodnia może świadczyć o poważnych chorobach, a każdy dzień dłużej bez wypróżnienia jest narażeniem organizmu na zatrucie toksynami. Zatwardzenie przeciągające się ponad 3-4 tygodnie może być śmiertelne w skutkach.
Jednym z czynników predestynujących do występowania zatwardzenia jest wiek – im niższy, tym większa skłonność do zatwardzeń (inne generalne powody to dieta uboga w błonnik, siedzący tryb życia, a także rozmaite choroby z nowotworami i cukrzycą włącznie).
Zatwardzenie u dziecka a zwłaszcza zatwardzenie u niemowlaka w wieku powyżej 6 miesięcy jest zjawiskiem częstszym niż u dorosłych. Rzadziej jednak występuje zatwardzenie u noworodka, czyli malucha który nie ma jeszcze 28 dni. Dlaczego? Przyjrzyjmy się teraz przyczynom zatwardzenia u dziecka w różnym wieku.
Reklama
Przyczyny zatwardzenia u niemowlaka
Zatwardzenie u niemowlaka najczęściej jest efektem przyjmowania mleka modyfikowanego zamiast mleka matki (oczywiście w przypadku tych dzieci, które taki właśnie pokarm przyjmują) i często współistnienia alergii na białka mleka krowiego stolce po mleku modyfikowanym, mogą być zdecydowanie twardsze i ich wydalenie sprawia maluchom dużo kłopotu.
Obecnie dostępne na rynku mieszanki mleczne wzbogacane się wieloma obecnymi w mleku mamy substancjami, co zmniejsza ryzyko zaparcia u niemowląt i poprawia trawienie.
Zatwardzenie u niemowlaka często jest też efektem wprowadzania do diety nowych pokarmów - niewykształcony jeszcze dobrze układ pokarmowy nie do końca sobie radzi z ich dokładnym trawieniem i formowaniem w masę kałową.
Zwłaszcza, że często do dziecięcego menu wprowadzane są potrawy ubogie w błonnik. Zatwardzenie mogą wywoływać na przykład kleiki ryżowe, które są jednym z pierwszych dań serwowanych naszym pociechom.
Kolejnym powodem zatwardzenia u niemowlaka jest odwodnienie. Zdarza się, że dzieci przyjmują zbyt mało płynów, wskutek czego stolce są bardziej suche i twarde. Rodzice powinni przywiązywać dużą wagę do tego, ile płynów dziennie pochłania ich pociecha.
Nie wspomina się o tym zbyt często, ale zaparcie u niemowlaka a także u starszych dzieci często może mieć podłoże psychiczne. Zdarza się, że dzieci wstrzymują defekację ze strachu przed powtórzeniem traumatycznego wydarzenia, jakim było bolesne wydalenie twardego stolca.
Niekiedy w takich sytuacjach potrzebna jest fachowa psychoterapia! Takie sytuacje zdarzają się też często na początku uczęszczania do przedszkola, kiedy strach, czy dyskomfort używania wspólnej toalety powoduje retencję stolca.
Reklama
Zatwardzenie u noworodka
Zatwardzenie u noworodka, czyli malucha który nie skończył jeszcze 28 dni, występuje stosunkowo rzadko, ponieważ najmłodsze dzieci w zdecydowanej większości przypadków karmione są mlekiem matki. Dlatego zatwardzenie u noworodka powinno stanowić powód do niepokoju.
Może być w tym przypadku zatwardzenie objawem na przykład choroby Hirschisprunga. Jest to groźne, wrodzone, uwarunkowane genetycznie schorzenie unerwienia jelita, które prowadzi do niedrożności przewodu pokarmowego.
Zatwardzenie u noworodka, niemowlaka i starszych dzieci może być powodowane także przez alergie pokarmowe czy zaburzenia flory bakteryjnej w jelitach wskutek na przykład antybiotykoterapii. Oczywiście, utrzymujące się przez dłuższy czas zatwardzenia mogą świadczyć o rozwoju poważniejszych chorób. Dlatego chroniczne zaparcie u noworodka i niemowlaka powinno być przedmiotem naszej troski i powodem do wizyty u lekarza
Reklama
Czy mleko matki pomaga na zatwardzenie?
Co na zatwardzenie u niemowlaka lub noworodka? W przypadku dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym pomóc może zmiana mieszanki na mleko specjalne.
Mleko matki zawiera większość potrzebnych składników, ma dobrze zbalansowaną proporcję tłuszczów i białka. Dodatkowo, w przypadku karmienia piersią dzieci są lepiej nawodnione.
Stolce dzieci karmionych piersią są bardziej miękkie i tym samym łatwiejsze do wydalenia.
Reklama
Domowe sposoby na zatwardzenie u dziecka
W przypadku osób dorosłych przyczyną zatwardzenia często jest siedzący tryb życia. W przypadku dzieci możemy mówić o trybie leżącym. Dlatego jednym z częściej stosowanych domowych sposobów na zatwardzenie u niemowlaka jest pobudzanie do większej ruchliwości.
Gdy dziecko jest za małe, by ruszać się samodzielnie, zaleca się wykonywanie tak zwanego rowerka. Polega to na wykonywaniu uniesionymi i zgiętymi w kolanach nóżkami dziecka ruchów imitujących pedałowanie na rowerze.
Dziecko powinno w czasie tego ćwiczenia leżeć na plecach. Pomaga także lekki masaż brzuszka.
Na zatwardzenie u noworodka pomaga też masaż brzuszka okrężnymi ruchami w jedną stronę przez 3 do 5 minut.
Reklama
Farmakologiczne sposoby na zatwardzenie
W sytuacji, gdy domowe sposoby na zatwardzenie nie zdają egzaminu, z pomocą dziecku musi przyjść lekarz oraz środki farmakologiczne.
Zazwyczaj na zatwardzenie stosuje się u maluchów glicerynowe czopki doodbytnicze, które rozmiękczają zalegający w odbycie i jelitach stolec, ułatwiając jego wydalenie. Jeśli tego typu metody również zawiodą, konieczne może być wykonanie lewatywy.
W tym celu wystarczy się zgłosić do poradni rejonowej lub na ostry dyżur do pobliskiego szpitala.
Należy pamiętać, że po oczyszczeniu jelita należy wprowadzić specjalne leczenie- z użyciem makrogoli ( substancji zmiękczającej stolec), probiotyków, błonnika, a nawet leków regulujących motorykę przewodu pokarmowego.
Pamiętajmy, że zatwardzenie utrzymujące się dłużej niż 7 dni, zaczyna stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia a nawet życia malucha, nie wolno go więc lekceważyć.
