Zatwardzenie
Zatwardzenie, zwane też zaparciem, to stan definiowany w dwojaki sposób. Po pierwsze, zatwardzenie oznacza problem z wydaleniem stolca. Po drugie, jako zatwardzenie określa się zbyt długie przebywanie pokarmu w jelitach. O zatwardzeniu mówimy, jeśli kał wydalany jest rzadziej niż 2 razy w tygodniu – cezura ta znajduje zastosowanie zarówno w przypadku osób dorosłych, jak i dzieci starszych niż 6 miesięcy. Zatwardzenie trwające powyżej tygodnia może świadczyć o poważnych chorobach, a każdy dzień dłużej bez wypróżnienia jest narażeniem organizmu na zatrucie toksynami. Zatwardzenie przeciągające się ponad 3-4 tygodnie może być śmiertelne w skutkach.
Zatwardzenie u dziecka
Jednym z czynników predestynujących do występowania zatwardzenia jest wiek – im niższy, tym większa skłonność do zatwardzeń (inne generalne powody to dieta uboga w błonnik, siedzący tryb życia, a także rozmaite choroby z nowotworami i cukrzycą włącznie).
Zatwardzenie u dziecka a zwłaszcza zatwardzenie u niemowlaka w wieku powyżej 6 miesięcy jest zjawiskiem częstszym niż u dorosłych. Rzadziej jednak występuje zatwardzenie u noworodka, czyli malucha który nie ma jeszcze 28 dni. Dlaczego? Przyjrzyjmy się teraz przyczynom zatwardzenia u dziecka w różnym wieku.
Zatwardzenie u niemowlaka - przyczyny
Zatwardzenie u niemowlaka najczęściej jest efektem przyjmowania mleka modyfikowanego zamiast mleka matki (oczywiście w przypadku tych dzieci, które taki właśnie pokarm przyjmują). Stolce po mleku modyfikowanym są zdecydowanie twardsze i ich wydalenie sprawia maluchom dużo kłopotu.
Zatwardzenie u niemowlaka często jest też efektem wprowadzania do diety nowych pokarmów - niewykształcony jeszcze dobrze układ pokarmowy nie do końca sobie radzi z ich dokładnym trawieniem i formowaniem w masę kałową. Zwłaszcza, że często do dziecięcego menu wprowadzane są potrawy ubogie w błonnik. Zatwardzenie mogą wywoływać na przykład kleiki ryżowe, które są jednym z pierwszych dań serwowanych naszym pociechom.
Kolejnym powodem zatwardzenia u niemowlaka jest odwodnienie. Zdarza się, że dzieci przyjmują zbyt mało płynów, wskutek czego stolce są bardziej suche i twarde. Rodzice powinni przywiązywać dużą wagę do tego, ile płynów dziennie pochłania ich pociecha.
Nie wspomina się o tym zbyt często, ale zaparcie u niemowlaka a także u starszych dzieci często może mieć podłoże psychiczne. Zdarza się, że dzieci wstrzymują defekację ze strachu przed powtórzeniem traumatycznego wydarzenia, jakim było bolesne wydalenie twardego stolca. Niekiedy w takich sytuacjach potrzebna jest fachowa psychoterapia!
Zobacz też: Płaskostopie (platfus) - ból stóp. Ćwiczenia na płaskostopie
Zatwardzenie u noworodka
Zatwardzenie u noworodka, czyli malucha który nie skończył jeszcze 28 dni, występuje stosunkowo rzadko, ponieważ najmłodsze dzieci w zdecydowanej większości przypadków karmione są mlekiem matki. Dlatego zatwardzenie u noworodka powinno stanowić powód do niepokoju. Może być w tym przypadku zatwardzenie objawem na przykład choroby Hirschisprunga. Jest to groźne, wrodzone, uwarunkowane genetycznie schorzenie unerwienia jelita, które prowadzi do niedrożności przewodu pokarmowego.
Zatwardzenie u noworodka, niemowlaka starszych dzieci może być powodowane także przez alergie pokarmowe czy zaburzenia flory bakteryjnej w jelitach wskutek na przykład antybiotykoterapii. Oczywiście, utrzymujące się przez dłuższy czas zatwardzenia mogą świadczyć o rozwoju poważniejszych chorób. Dlatego chroniczne zaparcie u noworodka i niemowlaka powinno być przedmiotem naszej troski i powodem do wizyty u lekarza
Co na zatwardzenie - mleko matki
Co na zatwardzenie u niemowlaka lub noworodka? W przypadku dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym, odpowiedź jest prosta. Jeśli tylko matka ma możliwość karmienie piersią, dziecko powinno otrzymywać pokarm w ten właśnie sposób. Mleko matki zawiera większość potrzebnych składników, ma dobrze zbalansowaną proporcję tłuszczów i białka. Dodatkowo, w przypadku karmienia piersią dzieci są lepiej nawodnione. Stolce dzieci karmionych piersią są bardziej miękkie i tym samym łatwiejsze do wydalenia. A zatem: co na zatwardzenie? Mleko matki!
Domowe sposoby na zatwardzenie
W przypadku osób dorosłych przyczyną zatwardzenia często jest siedzący tryb życia. W przypadku dzieci możemy mówić o trybie leżącym. Dlatego jednym z częściej stosowanych domowych sposobów na zatwardzenie u niemowlaka jest pobudzanie do większej ruchliwości. Gdy dziecko jest za małe, by ruszać się samodzielnie, zaleca się wykonywanie tak zwanego rowerka. Polega to na wykonywaniu uniesionymi i zgiętymi w kolanach nóżkami dziecka ruchów imitujących pedałowanie na rowerze. Dziecko powinno w czasie tego ćwiczenia leżeć na plecach.
Na zatwardzenie u noworodka pomaga też masaż brzuszka okrężnymi ruchami w jedną stronę przez 3 do 5 minut.
- Sprawdź też, co może oznaczać: Krew w kale
Farmakologiczne sposoby na zatwardzenie
W sytuacji, gdy domowe sposoby na zatwardzenie nie zdają egzaminu, z pomocą dziecku musi przyjść lekarz oraz środki farmakologiczne. Zazwyczaj na zatwardzenie stosuje się u maluchów glicerynowe czopki doodbytnicze, które rozmiękczają zalegający w odbycie i jelitach stolec, ułatwiając jego wydalenie. Jeśli tego typu metody również zawiodą, konieczne może być wykonanie lewatywy. W tym celu wystarczy się zgłosić do poradni rejonowej lub na ostry dyżur do pobliskiego szpitala.
Pamiętajmy, że zatwardzenie utrzymujące się dłużej niż 7 dni, zaczyna stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia a nawet życia malucha, nie wolno go więc lekceważyć.
Czytaj również: Szczepionka na pneumokoki - kiedy szczepić? Skuteczność, powikłania
