Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Gruczolak przytarczyc - przyczyny, objawy i leczenie. Czy to rak?

Gruczolak przytarczyc jest łagodnym nowotworem, który stanowi główną przyczynę pierwotnej nadczynności przytarczyc. To trudno rozpoznawalna zmiana, która długo może pozostać niewykryta, a którą bezwzględnie należy leczyć. Do objawów gruczolaka zalicza się m.in. osłabienie, gorączkę, bóle stawowo-kostne, wielomocz, kłopoty pokarmowe i wiele innych. Dowiedz się, na jakie symptomy należy zwrócić uwagę i jak wygląda terapia.
Lekarz pokazuje, gdzie jest zlokalizowany gruczolak przytarczyc
Źródło: 123RF
Spis treści

Reklama

Co to jest gruczolak przytarczyc? Czy to rak?

Gruczolak przytarczyc to łagodna zmiana nowotworowa, która prowadzi do pierwotnej nadczynności przytarczyc.

Należy więc zdecydowanie podkreślić, iż gruczolak przytarczyc nie jest rakiem złośliwym. Nowotwór złośliwy może jednak odpowiadać za pierwotną nadczynność przytarczyc, lecz są to sporadyczne sytuacje, określone na zaledwie 1 procent wszystkich przypadków.

Czym w ogóle są przytarczyce i gdzie można je odnaleźć?

W ludzkim ustroju występują zazwyczaj cztery przytarczyce, najczęściej zlokalizowane po dwie: w górnej i dolnej części tarczycy. Czasami jednak ich liczba może być inna, a położenie odmienne.

Przytarczyce mają za zadanie utrzymać stały, akceptowalny przez organizm, poziom wapnia i fosforu. Dzieje się to za pomocą hormonu określanego jako parathormon.

Jeśli jednak dochodzi do zwiększenia produkcji opisywanego hormonu, najczęściej mamy do czynienia z pierwotną nadczynnością przytarczyc, spowodowaną przez pojedynczego gruczolaka. Dużo rzadziej zaburzenie wywołuje zespół gruczolaków.

Zgodnie z klasyfikacją ICD-10 gruczolak przytarczyc został przypisany do grupy E21 (pierwotną nadczynność przytarczyc oznaczono tu jako E21.0).

W oryginalnej klasyfikacji ICD-11 pojawia się z kolei w grupie „Innych określonym łagodnych nowotworów gruczołów dokrewnych” oznaczonej numerem 2F37.Y.

Co może prowadzić do opisywanych zmian?

Reklama

Przyczyny gruczolaka przytarczyc a nadczynność przytarczyc

Aktualna wiedza medyczna nie definiuje pewnych przyczyn występowania gruczolaka przytarczyc. Bardziej skupia się na tym, że zmiana ta prowadzi do wspomnianej nadczynności przytarczyc.

Szacuje się, że ponad 80 procent przypadków występowania tej anomalii bierze swój początek w pojedynczym gruczolaku przytarczyc.

Inne powody pojawiania się nadczynności przytarczyc to gruczolaki występujące w grupie oraz przerost przytarczyc.

Rzadko zdarza się, że za pierwotną nadczynnością przytarczyc stoją uwarunkowania genetyczne (np. wielowydzielnicza neoplazja oraz rodzinna izolowana nadczynność przytarczyc).

Natomiast tylko 1 procent przypadków odnosi się do złośliwego nowotworu przytarczyc. Jak rozpoznać gruczolaka przytarczyc?

Reklama

Objawy gruczolaka przytarczyc

Jakie są objawy gruczolaka przytarczyc? Przede wszystkim należy wskazać, że gruczolak (zwłaszcza we wstępnym stadium) często nie daje żadnych charakterystycznych oznak. Dlatego tak ważne są samoobserwacja oraz trafna diagnoza lekarska.

Typowe objawy gruczolaka przytarczyc to m.in.:

  • ogólne osłabienie,
  • splątanie,
  • gorączka,
  • depresja i inne zaburzenia psychiczne,
  • bóle stawowe i kręgosłupowe,
  • częste złamania (szczególnie żeber),
  • anomalie kostno-stawowe (w tym osteoporoza i osteopenia), powodujące problemy z poruszaniem,
  • kamica nerkowa,
  • wielomocz,
  • nadziąślak,
  • świąd skóry,
  • ból brzucha,
  • brak apetytu,
  • nudności i wymioty,
  • mimowolne drżenie,
  • zaparcia,
  • choroba wrzodowa,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • zaburzenia rytmu serca,
  • bóle głowy,
  • senność,
  • odwodnienie.

Ponadto znaczne zwiększenie poziomu wapnia we krwi (hiperkalcemia) może doprowadzić do utraty świadomości, a nawet śpiączki, co stanowi szczególne niebezpieczeństwo dla zdrowia pacjenta.

Pojedynczy gruczolak przytarczyc może być nierozpoznany przez wiele lat. Czasami zostaje wykryty przypadkowo, podczas wykonywania badań obrazowych okolic szyi i klatki piersiowej.

Reklama

Diagnostyka gruczolaka przytarczyc. Scyntygrafia, czy USG?

Diagnostyka gruczolaka przytarczyc obejmuje określenie stężenia wapnia we krwi oraz poziomu parathormonu i białka. Ponadto powinno się przeanalizować charakterystykę wydalania wapnia w dobowej zbiórce moczu.

Co więcej, w rozpoznaniu gruczolaka przytarczyc może pomóc USG przytarczyc i inne badania obrazowe, takie jak np. rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa oraz scyntygrafia subtrakcyjna tarczycy i przytarczyc.

Niekiedy zleca się także densytometrię (czyli RTG kości) oraz inne badania określające zaburzenia pracy nerek, serca, czy nieprawidłowości neurologiczne.

O zasadności wykonania poszczególnych badań może zadecydować lekarz medycyny ogólnej, ale przede wszystkim endokrynolog.

Gruczolak przytarczyc nie zawsze jest widoczny w USG, czy innych badaniach obrazowych, poza tym bywa mylony z węzłem chłonnym, czy guzkiem tarczycy.

Dlatego coraz częściej lekarze w diagnostyce kierują się w stronę pozytonowej tomografii emisyjnej z zastosowaniem choliny znakowanej radioaktywnym fluorem, czyli badania PET z 18F-choliną.

Reklama

Leczenie gruczolaka przytarczyc. Czy operacja jest konieczna?

Leczenie gruczolaka przytarczyc dotyczy przede wszystkim operacyjnego usunięcia zmiany, ale też może bazować na terapii farmakologicznej.

Pomocniczo można również wesprzeć kurację zastosowaniem odpowiedniej diety i zmianą trybu życia.

W leczeniu farmakologicznym zmierza się do zminimalizowania skutków nadczynności przytarczyc. Zwykle lekarze zalecają stosowanie leku, który ma zatrzymać wydzielanie parathormonu.

Ponadto mogą być też zaaplikowane takie farmaceutyki, jak np. bisfosfoniany, niezbędna może się także okazać suplementacja witaminą D3 oraz wapnia. 

Uważa się jednak, że najskuteczniejszy sposób na zwalczenie gruczolaka przytarczyc to operacyjne usunięcie operacyjne.

Wycięcie gruczolaka zazwyczaj skutkuje cofnięciem się objawów chorobowych, co prowadzi do pełnego wyleczenia.

Operacja gruczolaka przytarczyc

Przed operacją gruczolaka przytarczyc przeprowadza się wnikliwą analizę umiejscowienia przytarczycy oraz gruczolaka.

Zwykle dokonuje się cięcia z poziomu szyi, niekiedy jednak chirurgiczna eliminacja gruczolaka ma miejsce przez brodawkę sutkową lub dół pachwowy.

Mniej inwazyjnym zabiegiem jest usunięcie przytarczycy z asystą wideoskopii. Chirurg za pomocą obrazu z kamery może przeprowadzić operację precyzyjniej. Zazwyczaj takie cięcie chirurgiczne jest mniejsze niż w przypadku standardowego leczenia operacyjnego.

Jednak zarówno częściowe, jak i całkowite endoskopowe zabiegi wiążą się na ogół z dużym bólem pooperacyjnym oraz urazowością okolicznych tkanek.

Trzeba się także liczyć z możliwymi skutkami ubocznymi po operacji gruczolaka przytarczyc, takimi jak np. zbyt małe stężenie wapnia we krwi (hipokalcemia), krwawienie, uszkodzenie nerwu sąsiadującego z operowaną przytarczycą (zazwyczaj nerwu krtaniowego wstecznego), tzw. zespół głodnych kości oraz niedoczynność przytarczyc.

Wówczas konieczne może się okazać stosowanie takich medykamentów, jak witamina D, bisfoniany i kalcymimetyki.

Leczenie naturalne gruczolaka przytarczyc

Lekarze raczej nie zachęcają do leczenia naturalnego gruczolaka przytarczyc. Jednak posiłkowo takie naturalne metody mogą być pomocne, zwłaszcza w zakresie diety oraz trybu życia.

Warto zatem za radą medyka zadbać o zbudowanie jadłospisu odpowiedniego pod względem podaży m.in. wapnia i fosforu. Niekiedy trzeba włączyć suplementację witaminy D i innych składników diety.

Poza tym wsparciem dla podstawowej terapii będzie też umiarkowana aktywność fizyczna.

Co więcej, należy zatroszczyć się o prawidłowe nawodnienie organizmu, czyli przyjmowanie dziennie około 2 litrów płynów, najlepiej wody.

Reklama

Dieta przy gruczolaku przytarczyc

Jako uzupełnienie podstawowego leczenia gruczolaka przytarczyc warto zastosować odpowiednią dietę. W związku z tym, że w schorzeniu tym dochodzi do nadprodukcji parathormonu, w jadłospisie należy zmniejszyć liczbę produktów bogatych w wapń.

Powinno się dobierać posiłki tak, aby bilans spożycia wapnia, fosforu i witaminy D był na właściwym poziomie. Fosfor w diecie, dzięki której zamierzamy wyeliminować gruczolaki przytarczyc, powinien stanowić maksymalnie 800-100 mg na dobę.

Zatem potrawy powinny zawierać, jak najmniej takich składników pokarmowych jak np. mleko, lody, sery żółte i topione, jogurty, podroby, warzywa strączkowe, kasze, jaja, grzyby, orzechy, czekolada, czy sezam.

Jednak indywidualne zalecenia żywieniowe powinny być skomponowane przez specjalistę w tej dziedzinie, czyli dietetyka, który ma odpowiednie kwalifikacje w kwestii pomocy tej grupie pacjentów.

Czytaj również

Bibliografia

  • Jarząb Barbara, Gawrychowski Jacek, Choroby tarczycy i przytarczyc. Diagnostyka i leczenie, MediPage, 2014, 1, ISBN 978-83-61104-89-6.
  • Kochman Magdalena, Misiorowski Waldemar, Obrazowanie przytarczyc – znaczenie w wyborze postępowania u chorych na pierwotną nadczynność przytarczyc, Borgis – Postępy Nauk Medycznych 11/2013, s. 812-818.
  • Białek Ewa, Elwertowski Michał, Kubicki Tadeusz, Jakubowski Wiesław, Ultrasonograficzna diagnostyka tarczycy, przytarczyc i węłzów chłonnych szyi, Polski Fundusz Rozwoju.
Olga Tomaszewska
Artykuł napisany przez
Olga Tomaszewska
Dyplom dziennikarza zdobyła w 2009 roku, a od 2005 r. nieprzerwanie pisze i redaguje. Pracowała dla „Mojego Miasta Pabianice”, jako dziennikarz, redaktor, zastępca redaktora naczelnego i PR-owiec, współpracowała z „Nowym Życiem Pabianic" i licznymi portalami o tematyce zdrowotnej, tworząc dla tych podmiotów artykuły. Jej konikiem jest tworzenie treści z zakresu profilaktyki zdrowia, szeroko pojętej psychologii oraz pediatrii. Jeśli nie pisze, wygina się na macie ćwicząc hatha jogę jako nauczyciel i dozgonny uczeń.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Choroby i wady tarczycy
Mała tarczyca - co oznacza? Objawy i powikłania
Lekarz trzyma w dłoni model tarczycy
Guzki tarczycy - jak je rozpuścić? Objawy i leczenie
Wizualizacja tarczycy u mężczyzny
Hashimoto - co to jest i jak się objawia? Przyczyny, dieta i badania
choroba Hashimoto
Podobne artykuły
Niedoczynność tarczycy
Niedoczynność tarczycy - objawy i dieta. Czym grozi nieleczona?
Badanie palpacyjne tarczycy u mężczyzny
Niedoczynność tarczycy u mężczyzn - przyczyny i objawy. Jakie są skutki?
Rak anaplastyczny tarczycy
Rak anaplastyczny tarczycy - objawy, obraz USG i leczenie. Czy boli?
Rak pęcherzykowy tarczycy
Rak pęcherzykowy tarczycy – objawy, przerzuty i leczenie. Jakie rokowania?

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!