Chemioterapia jest popularnym sposobem leczenia chorych na nowotwory, połowa pacjentów ze zdiagnozowanym rakiem jest poddawana takiej terapii. Podczas chemioterapii pacjentowi aplikowane są środki chemiczne, tzw. cytostatyki, których głównym zadaniem jest zniszczenie komórek nowotworowych i zahamowanie ich rozwoju.
Niestety chemia działa niszcząco nie tylko na komórki nowotworowe, ale także na zdrowe komórki organizmu, powodując m.in. anemię, niski poziom białych krwinek we krwi, niski poziom płytek krwi, osłabioną odporność na wirusy i bakterie, przemęczenie.
Dlatego w powrocie do zdrowia tak wielka jest rola zdrowego żywienia, które pomoże organizmowi w regeneracji. Co zatem powinna zawierać rozsądna dieta po chemioterapii?
Zasady diety po chemioterapii
Po zakończeniu chemioterapii powinniśmy, jak najszybciej zacząć uzupełniać niedobory składników odżywczych, dieta powinna być lekkostrawna i dobrze skomponowana. Posiłki powinny być spożywane regularnie, 4-5 razy dziennie.
Jedzenie musi być urozmaicone, żeby wzmocnić osłabiony chemią apetyt chorego, dobrze jest wykorzystywać w kuchni sok z cytryny i zioła, które poprawiają smak potraw. Ważne jednak, żeby za mocno nie podrażniały zniszczonej śluzówki przewodu pokarmowego (pieprz, ostra papryka, curry).
Gdy pacjent odmawia przyjmowania posiłków lekarz powinien zaproponować kupno wysokoenergetycznych preparatów odżywczych, które dzięki swojej płynnej postaci są dobrze tolerowane przez chorych po chemioterapii. Ich zaletą jest też to, że w małej dawce znajduje się dużo składników odżywczych, potrzebnych organizmowi do walki z chorobą.
Regenerację po chemioterapii zapewnia dieta wysokobiałkowa, w której wykorzystuje się jaja, chude mięso, chude mleko i jego przetwory (polecane są kefiry i jogurty, bo zawarte w nich bakterie probiotyczne wzmacniają odporność i przywracają prawidłową florę bakteryjna w jelitach).
Zaleca się, żeby 2/3 białka było pochodzenia zwierzęcego, bo dzięki niemu łatwiej o odbudowanie tkanek niż przy białku roślinnym. W diecie po chemioterapii szczególnie ważne są ryby morskie, bo oprócz białka zawierają także nienasycone kwasy tłuszczowe, które także przyspieszają regenerację komórek.
Co jeść po przebytej chemioterapii?
Na wzmocnienie organizmu po chemioterapii wpływają też witaminy i składniki mineralne zawarte w warzywach i owocach. W codziennej diecie powinno się ich znaleźć około pół kilograma.
Dla zniszczonego chemioterapią organizmu ważne są zawarte w nich składniki o właściwościach przeciwutleniających. Na talerzu nie powinno zabraknąć:
- buraków
- marchewki
- pomidorów
- pietruszki
- dyni
Warzywa nie muszą być podawane wyłącznie w postaci sałatek, można z nich robić także soki wielowarzywne. Smaczny i zdrowy będzie np. sok z jarmużu, marchwi, ogórka, z odrobiną świeżego imbiru i pietruszki.
Sok z cytryny, jabłek, czerwonego buraka i marchwi pomoże wypłukać toksyny z zanieczyszczonego chemią organizmu. Oczyszczające właściwości ma także ekstrakt z korzenia żen-szenia, napar z mniszka lekarskiego, natki pietruszki, imbiru, prawoślazu.
Trzeba jednak pamiętać, że stosowanie ziół i preparatów ziołowych powinno być skonsultowane z lekarzem onkologiem, bo niektóre preparaty mogą wpływać na skuteczność terapii onkologicznej.
Dobrym i bezpiecznym sposobem na to, żeby wspomóc pracę wątroby i jelit po chemioterapii jest natomiast regularne picie wody - ok. 2 litów dziennie.
W diecie nie może zabrakną węglowodanów, bo to one dają energię. Ważne jednak, żeby wybrać takie produkty zbożowe, które nie będą podrażniały osłabionego wymiotami przewodu pokarmowego. Po chemioterapii warto sięgnąć po:
- lekkostrawne pszenne pieczywo
- drobne makarony
- lane kluski
- ryż, kaszę kukurydziana, manną, jaglana, jęczmienną
Co jest niewskazane w diecie po chemioterapii?
Aby pomoc wątrobie dojść do normalnego stanu po chemioterapii trzeba z diety wyeliminować:
- słodycze
- kakao
- tłuste mięsa, takie, jak wieprzowina, baranina, gęsina
- tłuste wędliny i konserwy
- tłuste sery żółte, topione i pleśniowe
- kawę i mocną herbatę, napoje alkoholowe i gazowane
Unikać trzeba też konserwantów i żywności sztucznie barwionej, jedzenia smażonego i fast foodów. Należy szczególnie zwrócić uwagę na nadmierne spożycie soli, potasu i magnezu.
Wbrew pozorom w diecie po chemioterapii może zajść konieczność ograniczania także niektórych zdrowych warzyw, m.in. grochu, fasoli, soczewicy i warzyw kapustnych, ponieważ mogą dodatkowo podrażniać wrażliwy przewód pokarmowy.
