Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!

Jakie są przyczyny bezsenności w ciąży i czy można brać leki?

Bezsenność w ciąży to efekt hormonalnej burzy i zmian anatomicznych, a także stresu oraz niedoboru minerałów i witamin. Zobacz, jak zapewnić lepszy sen w tym szczególnym okresie życia. Sprawdź, czy można brać leki.
Kobieta w ciąży nie może spać
źródło:123RF
W skrócie
  • Bezsenność w ciąży ma związek z rewolucją hormonalną, zmianami anatomicznymi, stresem oraz niedoborem minerałów i witamin. Zaburzenia tego typu dotykają zdecydowaną większość ciężarnych
  • Leczenie bezsenności w ciąży tylko wyjątkowych sytuacjach ma charakter farmakologiczny. Decyzję o podaniu leków może podjąć wyłącznie lekarz, po przeprowadzeniu kalkulacji możliwych korzyści oraz potencjalnego ryzyka
  • Na bezsenność w ciąży zaleca się działania profilaktyczne: zdrowe odżywianie, dbałość o prawidłową masę ciała, unikanie stresu, relaks, wietrzenie pokoju, komfortowe ścielenie łóżka itd.
SPRAWDŹ TEŻ: Bezsenność - przyczyny i leczenie
Spis treści

Jakie są przyczyny bezsenności w ciąży? 

Problemy ze snem w ciąży najczęściej występują w I oraz III trymestrze. Zaburzenie to ma charakter powszechny – badanie z udziałem pacjentek Kliniki Perinatologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi wykazało, że na zaburzenia snu cierpi 90,5 proc. ankietowanych (Michał Skoczylas i inni, Zaburzenia snu u kobiet w ciąży). 

W pierwszych tygodniach po zapłodnieniu, brak snu w ciąży najczęściej ma podłoże endokrynne – jest efektem hormonalnej burzy, która przetacza się przez organizm ciężarnej. Natomiast pod koniec ciąży, decydującego znaczenia nabierają czynniki mechaniczne, związane ze zmianami anatomicznymi. 

Istotne znaczenie mają też mechanizmy psychologiczne (silne emocje związane z zajściem w ciążę, a potem – zbliżającym się porodem). Wspomnieć trzeba również o niedoborach składników mineralnych oraz witamin. 

Reklama

Bezsenność na początku ciąży 

Bezsenność na początku ciąży jest naturalna, podobnie jak inne zaburzenia, w tym nadmierna senność. W związku z rewolucją hormonalną, zachodzą wówczas liczne procesy mające bezpośrednie przełożenie na jakość snu. 

Kluczowe znaczenie mają:

  • Zaburzenie metabolizmu glukozy – zbyt duże stężenie tego cukru we krwi utrudnia zasypianie
  • Silne oddziaływanie hormonów płciowych estrogenu i progesteronu, które syntezowane są w zwiększonej ilości, i które wpływają na zmianę długości poszczególnych faz snu (REM i NREM). Może to prowadzić do rozregulowania organizmu. 

Bezsenność w 1 trymestrze ciąży, a także w kolejnych jej okresach, powodowana może być też narastającymi niedoborami. W szczególności wspomnieć należy o deficytach magnezu, potasu, wapnia i witamin z grupy B, które powodują bolesne skurcze łydek. 

Z kolei częsty w tym okresie brak żelaza powoduje tak zwany „zespół niespokojnych nóg”. Nie bez znaczenia są również występujące w czasie ciąży nudności i wymioty, które w określonych sytuacjach utrudniają zasypianie lub przerywają ciągłość snu. 

Reklama

Bezsenność przed porodem 

Zjawiskiem normalnym i powszechnym jest też bezsenność w 3 trymestrze ciąży. W tym przypadku zdecydowanie mniejszą wagę mają wahania hormonalne, a większą inne czynniki, zwłaszcza mechaniczne. 

  • Ucisk powiększającej się z każdym dniem macicy na sąsiadujące z nią narządy powoduje dolegliwości bólowe w obrębie jamy brzusznej. Natomiast nacisk na naczynia krwionośne odprowadzające krew z kończyn może powodować w ciąży obrzęk nóg. Wszystko to powoduje znaczny dyskomfort i utrudnia spokojny sen. 
  • Nacisk macicy na pęcherz dodatkowo zwiększa parcie na mocz, co skutkuje większą ilością mikcji w czasie nocnego odpoczynku – w oczywisty sposób zaburza to ciągłość snu
  • Działanie estrogenów i progesteronu, ucisk macicy na żołądek oraz niewłaściwa dieta są przyczyną zgagi – dojmujące uczucie palenia w przełyku także utrudnia zasypianie. 
  • Zmiany anatomiczne, zwiększenie gabarytów i masy ciała mogą uniemożliwiać wygodne ułożenie się, znalezienie właściwej pozycji na materacu. 

Bezsenność i strach przed porodem często są rezultatem narastające stresu w ciąży, związanego między innymi z obawą o zdrowie własne i dziecka. Nadmiar emocji powoduje zwiększone wydzielanie takich substancji jak kortyzol (hormon stresu), adrenalina i noradrenalina (hormony walki i ucieczki), czy cytokiny prozapalne Il-1, Il6, TNF-alfa. Wszystkie one mogą powodować zaburzenia snu. 

Reklama

Leki na bezsenność w ciąży 

Bezsenność jest zaburzeniem, które należy leczyć. Dostępne są metody farmakologiczne, psychoterapeutyczne, profilaktyczne. Czy jednak można brać tabletki na sen w ciąży

Generalnie nie jest to wskazane – lekarz może zalecić ich stosowanie wyłącznie wtedy, gdy przewidywane korzyści są większe, niż potencjalne ryzyko. Dzieje się tak m.in. w sytuacjach, gdy uporczywa bezsenność zaburza funkcjonowanie organizmu, a problemu tego nie daje się rozwiązać innymi środkami. Dotyczy to leków zawierających hydroksyzynę oraz tzw. niebenzodiazepinowych środków nasennych (substancje czynne: zaleplon, zolpidem, zopiklon). Całkowicie zabronione natomiast jest stosowanie benzodiazepiny i jej pochodnych.

Należy pamiętać, że leki na bezsenność w ciąży przenikają do łożyska i mogą mieć wpływ na rozwijający się w nim płód. Nie ma wprawdzie bezpośrednich dowodów na ich szkodliwość, nie wykazano jednak także bezpieczeństwa ich stosowania. 

Reklama

Sposoby na bezsenność w ciąży 

Co na sen w ciąży zamiast leków? Istnieje cała paleta środków o charakterze profilaktycznym, które z dużą dozą prawdopodobieństwa stanowić będą skuteczne antidotum. 

Należą do nich:

  • Właściwie odżywianie. Ważne jest unikanie cukrów prostych oraz niezdrowych przekąsek i fastfoodów, należy też pamiętać o regularnym odżywianiu się, 5 razy na dobę w niewielkich porcjach. Nie powinno się podjadać ani jeść przed snem. Wszystko to razem pozwala lepiej kontrolować poziom glukozy we krwi, zapobiegać napadom zgagi, a także utrzymywać właściwą masę ciała. Unikać należy też napojów pobudzających – coli, kawy i mocnej herbaty.
  • Relaks, wypoczynek, odcięcie od źródeł stresu. To jeden z powodów, dla których lekarze zalecają wcześniejsze przerwanie pracy zawodowej. Komfort psychiczny powinien szybko przełożyć się na lepsze spanie w ciąży.
  • Higiena snu. Należy dbać o to, by sypialnia była dobrze wywietrzona, a temperatura w pomieszczeniu nie przekraczała 22 stopni Celsjusza. Łóżko powinno być dokładnie pościelone, materac duży i wygodny, poduszka ciążowa zapewniająca najwygodniejszą pozycję. 

Jeśli przyczyną zaburzeń snu są niedobory żelaza, potasu czy witamin B, lekarz może zlecić ich suplementację. Niefarmakologicznym rozwiązaniem w wielu sytuacjach jest skorzystanie z usług psychoterapeuty. Warto się zwrócić o tego typu pomoc, gdy problem ze snem w ciąży ma podłoże emocjonalne, stresogenne. Psycholog pomoże się uporać z lękami dotyczącymi przebiegu ciąży, porodu czy późniejszego macierzyństwa. 

Czytaj również

Bibliografia

  • Michał Skoczylas i inni, Zaburzenia snu u kobiet w ciąży, GinPolMedProject 4 (34) 2014
  • Anna Poleszczyk, Łukasz Święcicki, Zaburzenia snu u ciężarnych, Medycyna po Dyplomie 2013 06
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Objawy w ciąży
Dlaczego nie wolno bagatelizować nudności i wymiotów w ciąży?
młoda kobieta w ciąży, odczuwająca mdłości, opiera się dłonią o kuchenny blat, drugą ręką zasłania usta
Bóle brzucha w ciąży - kiedy powinny wzbudzić niepokój? Co może być ich przyczyną?
Kobieta w ciąży odczuwa ból brzucha
Ból brzucha na początku ciąży - co może oznaczać?
Kobietę boli brzuch na początku ciąży
Podobne artykuły
Kobieta prezentująca swój twardy brzuch w okresie ciąży
Twardy brzuch w ciąży - jak go rozpoznać i co oznacza?
Kobieta z nietypowym kształtem brzucha w ciąży
Kształt brzucha w ciąży - od czego zależy? Czy ułożenie dziecka ma znaczenie?
Kobietę boli krocze w ciąży
Ból krocza w ciąży - przed porodem i przy chodzeniu. Co robić?
Kobieta w ciąży z bólem podbrzusza
Ból podbrzusza w ciąży - czy jest on normalny? Rodzaje i przyczyny bólu
Próbka moczu do badania poziomu leukocytów w czasie ciąży
Leukocyty w moczu w ciąży – norma. Co oznaczają podwyższone i jak wygląda leczenie?

Reklama


Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
Dowiedz się co to!